Straatnamen staan de laatste jaren regelmatig ter discussie. Sommige historische figuren zijn nu controversieel, en de meeste straten zijn naar mannen genoemd. Putten doet het heel anders: daar wordt een hele nieuwbouwwijk vernoemd naar 'gewone' vrouwen.

In Groningen, Amsterdam en Utrecht is 88 procent van de straten vernoemd naar een man. Wilma van Voorst, raadslid in het Gelderse Putten, nam het initiatief om de straten in de nieuwe wijk Rimpeler juist volledig naar vrouwen te vernoemen. Ze noemt het 'de heldinnenwijk'. "Hier vind je vrouwen die van betekenis waren in de geschiedenis van het dorp op de Veluwe."

Op de achtergrond verdwenen

Door de jaren heen verdwenen deze vrouwen naar de achtergrond. "Maar ik vind juist dat ze een plaats hebben verdiend om geëerd te worden. Deze vrouwen zijn echt van betekenis geweest." Van Voorst vond het belangrijk dat 'gewone vrouwen' op de blauwe borden te vinden zijn. "Het zijn normale vrouwen uit onze Puttense samenleving, en ik vond dat die best een naam mochten krijgen."

De vrouwen zijn onlosmakelijk met het dorp verbonden, vertelt Van Voorst. "In de tweede wereldoorlog had Putten het zwaar te verduren. 659 mannen zijn bij de razzia weggevoerd. Er bleven veel vrouwen alleen achter. Vaak met een aantal kinderen en een boerderij of bedrijf dat gerund moest worden. Niet zeuren, maar doorgaan."

6 vrouwen definitief

Normaal gesproken beslist het college van een gemeente waar nieuwe straten naar vernoemd worden. Van Voorst besloot dit met een motie te doorkruisen. Met succes: deze werd aangenomen. Toen begon de zoektocht naar de juiste vrouwen. "We gingen met elkaar in gesprek, maar deden ook een oproep in Putten. Daar kregen we zo'n 70 reacties op."

De vrouwen moesten aan bepaalde voorwaarden voldoen. "Het moest iemand zijn van onbesproken gedrag en ze moesten niet meer in leven zijn. Zolang ze nog in leven zijn, kunnen ze nog wat aan dat gedrag doen. Dat wil je voorkomen." Na een selectie zijn nu zes vrouwen definitief verkozen. Er wordt nog gezocht naar een aantal anderen.

Bijzondere vrouwen uit Putten

Wilma van Voorst vertelt over drie van de vrouwen die geëerd worden met een straatnaam in Putten:

Bron: EenVandaag

"Trijntje Timmer was een hele bekende dame bij ons in het dorp. Ze werd 103 en heeft tot haar dood in Puttense klederdracht gelopen. Ze woonde vroeger op een boerderij in het buitengebied, daar werd tijdens de oorlog veel voedsel gedropt. Dat verdeelde zij en zelf heeft ze ook veel onderduikers gehusivest."

Bron: EenVandaag

"Gerritje van Beek had met haar man een touwwinkel in een achterstraat bij ons in het dorp. Tijdens de razzia is haar man weggevoerd en zo bleef Gerritje alleen achter met vijf kinderen. Haar man luidde altijd de klokken van de grote kerk. Van de ene op de andere dag heeft zij dat als vanzelfsprekend overgenomen. Ze luidde 's morgens om 8 uur, 's middags om 12 uur en 's avonds om 21 uur de klok. Alle trappetjes op, elke dag, 25 jaar lang."

Bron: EenVandaag

"De dames Thijssen waren moeder Thijssen en haar twee dochters. Zij hebben veel voor het verzet gedaan als koeriersters. De jongste was toen pas 15 jaar oud. Ze zijn opgepakt en naar kamp Westerbork vervoerd. De dag voordat ze geëxecuteerd zouden worden, zijn ze bevrijd en teruggekeerd naar het dorp."

Wat steden niet lukt, lukt dit dorp wel

Van Voorst is er trots op dat een dorp als Putten deze vrouwen, letterlijk, op de kaart zet. "Steden zoals Amsterdam, Utrecht en Groningen zijn al langer bezig om straten te vernoemen naar vrouwen, maar men stuit daar op tegenstand." In Putten is het juist een vanzelfsprekendheid. "Wij zijn onze vrouwen niet vergeten. Ere wie ere toe komt."

Het hoeft dus helemaal niet moeilijk te zijn om met straatnamen buiten de gebaande paden te treden, zegt Van Voorst. "Onze historie in Nederland is rijk genoeg. Dan denk ik: kijk eens wat dichter bij je in de buurt. De gewone mens verdient ook erkenning."

President Donald Trump kondigde het gisteravond aan: Amerika gaat een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie doorvoeren. Wereldwijd waarschuwen economen dat dit een slecht idee is, vooral voor de VS zelf. Toch zet Trump door.

Voor Nederlandse ondernemingen met veel export naar de Verenigde Staten breken spannende tijden aan. Door de extra belasting van 20 procent worden hun producten voor de Amerikaanse consument een stuk duurder. "Dit betekent heel veel onzekerheid."

"Dit valt wel rauw op ons dak", zegt Willem Hulsebosch. Samen met zijn vrouw en zoons runt hij al jaren een bloembollenbedrijf in Julianadorp.

Andere markten

"We doen al decennialang zaken met Amerika en hebben in de loop der jaren echt een goede band opgebouwd met onze klanten in de VS", gaat Hulsebosch verder. "Die willen we graag houden. Maar als het moet, dan gaan we ons op andere markten richten."

Want de familie beseft wel dat Amerikanen zullen afhaken als bloemen door de heffing te duur worden. "Tulpen zijn geen eerste levensbehoefte. Aan het eind van je rondje supermarkt staat er een bosje bloemen. Als dat ineens 20 procent duurder is, dan denk je wel twee keer na."

'We begrijpen zijn visie'

De familie Hulsebosch is flink verweven met de Verenigde Staten. "Onze moeder is Amerikaans, we hebben familie overzee en komen er vaak", vertelt zoon Roy.

"We houden van het land en zijn zelfs pro-Trumpers. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar we begrijpen zijn visie wel. Hij maakt waar wat hij zegt. Dat vinden wij ergens ook wel bewonderenswaardig. Hij zet zijn volk op één, dat is duidelijk. Daar kunnen wij in Europa nog wat van leren. Alleen dit plan, dat maakt het voor ons wel lastig."

Niet volledig afhankelijk

Toch blijft Hulsebosch positief: "We zijn gelukkig niet volledig afhankelijk van Amerika. We exporteren ook naar Engeland, China, Rusland en Kazachstan. En we hebben een uniek product. Bollen kun je maar op één plek in de wereld telen, en dat is hier, in Nederland. Door het klimaat, de bodem, de omstandigheden. Dat kan niet zomaar ergens anders. Daar hebben ze ons gewoon voor nodig.

Er zijn dus genoeg opties. "Als de ene markt moeilijk doet, dan vinden wij onze weg wel via een andere. We hebben al vaker met onzekerheden te maken gehad. Als het even tegenzit, dan nemen we genoegen met wat minder marge en stellen we investeringen gewoon even uit."

'Kennis en ervaring zit in Nederland'

"Trump ziet ons het liefst naar Amerika vertrekken", legt directeur van TTA-ISO Martin Maasland uit. Het Nederlandse bedrijf maakt landbouwmachines en heeft een grote afzetmarkt in de Verenigde Staten.

TTA-ISO heeft zelfs een kantoor in de VS zitten. "Maar de kennis en ervaring op het gebied van high-techsystemen in de tuinbouw zit hier in Nederland. Die gekwalificeerde mensen kun je niet oppakken en in Amerika neerzetten."

Prijs verlagen

Bang voor Amerikaanse concurrenten is Maasland niet. "In ons geval zijn er weinig of eigenlijk geen partijen in de Verenigde Staten die hetzelfde kunnen bieden als wij. We zien onszelf daardoor niet genoodzaakt om de winstgevendheid op onze machines te verlagen."

Maar als de prijs vanwege de invoerheffingen te hoog wordt, dan bestaat er volgens Maasland wel een kans dat de markt afneemt of zelfs helemaal stilvalt. "Dan kunnen we overwegen of we bereid zijn iets van onze marges op te geven, maar we moeten ook de salarissen van onze medewerkers kunnen betalen."

Tegenactie

Over eventuele eigen tarieven die de EU als tegenactie kan invoeren, maakt Maasland zich geen zorgen. "De grootste impact zijn uiteindelijk toch de hoge tarieven van Amerika richting Europa, omdat wij in Europa produceren."

"En andersom importeren wij weinig vanuit Amerika", gaat hij verder. "Dus als Europa hoge handelstarieven gaat invoeren, verwachten wij niet dat dat veel impact op ons heeft."

Minder groei maar geen crisis

Hoofdeconomoom van de ING Marieke Blom begrijpt de zorgen van Nederlandse ondernemers die veel exporteren naar de Verenigde Staten. "Door Trumps nieuwe invoertarieven, gemiddeld 25 procent, en zelfs 54 procent voor China krijgt ook de Europese Unie een tarief van 20 procent opgelegd. Dat leidt naar verwachting tot een exportdaling van zo'n 15 procent richting de VS. Voor Nederland betekent dat een krimp van ongeveer 0,2 procent van het BBP."

Toch is dit volgens Blom geen nieuwe economische crisis in wording. "Dit is niet te vergelijken met corona of de energiecrisis. Het is vooral een rem op de groei."

Niet terugslaan met eigen tarief

Blom verwacht dat Europa met eigen tarieven zal reageren. "Maar hoe dat uitpakt is onduidelijk, omdat we niet zeker weten hoe Trump reageert. Een handelsoorlog moeten we zien te voorkomen."

"We kunnen beter gerichte steun bieden aan getroffen sectoren. Ook kan er veel winst worden geboekt door de interne markt beter te laten werken. En er liggen veel kansen in het versterken van handelsrelaties met landen als India en Zuid-Amerika. Als we dit moment grijpen, kan Europa uiteindelijk sterker en minder afhankelijk van de VS worden. Ook voor Nederland liggen hier echte kansen."