Prijzen stijgen harder dan lonen: 'Mensen voelen zich niet serieus genomen'

De lonen in Nederland stijgen, maar de prijzen gaan nog harder omhoog. Reinier Castelein van Vakbond De Unie vindt het een zorgelijke ontwikkeling die hij tot zijn spijt niet kan tegengaan: "De vakbeweging verliest aan kracht."

Het Centraal Planbureau (CPB) ging er van uit dat de lonen in 2019 met 2,7 procent zouden stijgen en de prijzen met 2,3 procent. In dit scenario zouden we meer te besteden hebben. Nieuwe cijfers tonen een veel minder gunstig scenario. Een loonstijging van slechts 2,3 procent ging in april gepaard met een hogere prijzenstijging van maar liefst 2,9 procent.

Loze kreten van Mark Rutte

Volgens Reinier Castelein, voorzitter van vakbond De Unie, zijn de tegenvallende cijfers in eerste instantie een gevolg van beslissingen van het kabinet. "Het kabinet heeft de BTW verhoogt nadat wij een loonstijging hebben afgesproken. De lonen zouden dus eigenlijk sneller moeten stijgen om dat te repareren."

Hij hekelt de verantwoordelijkheid die Mark Rutte volgens hem heeft overgelaten aan de vakbonden. "De premier heeft de bal laten rollen aan de kant van de vakbeweging, maar wij krijgen het niet voor elkaar. Hij roept dat er ruimte is voor loonsverhoging, maar komt uiteindelijk met loze kreten dat mensen er gerust geld bij krijgen en kunnen uitgeven. Vervolgens houdt hij de werkgevers nergens aan."

'Grootste Nederlandse bedrijven kleiner dan ooit'

De vakbonden verliezen aan kracht, en hebben daardoor minder invloed op bijvoorbeeld loonsverhoging, zegt Castelein. "De vakbond zou een vuist moeten kunnen maken. Die vuist maakten we altijd bij de grote bedrijven waar wij een trend konden zetten. Maar de grootste Nederlandse bedrijven zijn nog nooit zo klein geweest en hebben de laatste jaren alleen ontslagrondes gehad. Daarom is daar geen ruime loonsverhoging afgesproken."

Nog een zorgelijke ontwikkeling is dat er steeds minder mensen lid zijn van een vakbond: "Iedereen zou moeten beseffen dat je nu lid moet worden om de macht van de vakbonden neer te zetten." Daarnaast spreken werkgevers zich volgens de vakbond voorzitter ook niet hard uit. "Werkgevers verenigen zich ook niet met ons om samen tegen het kabinet te zeggen dat die BTW-verhoging geen goed idee is."

Geen vertrouwen in koopkrachtplaatjes

Reinier Castelein hoort veel geluiden van ontevreden werknemers die ook zonder deze nieuwe cijfers merkten dat ze iedere maand minder geld over hadden. "Mensen het gevoel hebben dat ze er niet op vooruit gaan. Ze voelen zich niet serieus genomen en verliezen het vertrouwen in de instituties. Ze vertrouwen Rutte, het kabinet, het CPB en het CBS niet. Dat polariseert onze samenleving heel erg."

Het CPB verwachtte in maart nog dat de koopkracht in 2019 zou stijgen met gemiddeld 1,6 procent. Maar door de nieuwe berekeningen zegt zelfs het CPB dat ze hier opnieuw naar gaan kijken in de volgende raming half juni. Volgens Castelein worden deze koopkrachtplaatjes minder vertrouwd omdat ze vaker niet blijken te kloppen. "Niemand herkent zich erin, maar coalities sluiten er akkoorden mee."