Prijsverschil remt verkoop biologische producten: 'Kijk naar de Lidl en Aldi, daar lukt het wel'

Alle goede bedoelingen ten spijt, het lukt nauwelijks om biologische producten populairder te maken. Belangrijke reden is de prijs. Of het realistisch is dat de consument die hogere prijs gaat betalen, daar zijn de meningen over verdeeld.

Tom Saat, zijn vrouw Tineke en zoon Tycho runnen een biologisch-dynamische boerderij aan de rand van Almere. Een toonbeeld van biologische landbouw. Ze verbouwen gewassen als uien en peen. De organische mest voor de akkers is afkomstig uit eigen stallen met koeien. En de akkers leveren weer het voedsel voor de koeien. Circulair, zoals Saat zelf zegt. Geen giftige gewasbeschermingsmiddelen, geen kunstmest.

30 cent verschil maakt uit

Dat de verkoop van biologische producten niet goed gaat en zelfs terugvalt, begint volgens Tom al met keuzes die veel supermarkten maken. "Sommige ketens leggen biologische broccoli naast de reguliere. Dan is er soms een prijsverschil van drie dubbeltjes. Natuurlijk kiest de klant dan voor de goedkoopste."

"Wat mensen vergeten", legt hij uit, "Is dat in de prijs van een biologisch product allerlei kosten al zijn verrekend. De kosten voor een schoner milieu en meer biodiversiteit. Het is allemaal inclusief. Maar als je twee broccoli's naast elkaar ziet liggen met 30 cent verschil, dan ga je dat allemaal niet lopen bedenken. Dan kies je voor de goedkoopste."

Kritiek onterecht

Marc Jansen, directeur van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) vindt de kritiek en de 'opdracht' aan de supermarkten niet terecht. "Je kunt ervoor kiezen om in het seizoen alleen maar biologische kool of gember aan te bieden. We hebben in het verleden naar buiten gebracht dat we dat ook als branche zouden willen doen."

Maar toen bleek dat je dit als branche niet collectief mag afspreken. "Toen werden we meteen op de vingers getikt door de mededingingsautoriteiten, want daarmee blokkeer je in feite de markt voor gangbare producenten", vertelt hij. "Maar er zijn individuele supermarkten die dat doen."

Het kan anders

Toch doen Aldi en Lidl het anders, vertelt Tom. "Daar zaten mensen in de leiding die het heel krachtig hebben aangepakt. Op het moment dat wij verse biologische uien hebben, leggen ze alleen maar biologische uien in de winkel. Geen reguliere ernaast. En dan klaagt er niemand over de prijs. Want het is niet het probleem of je 1,40 euro voor een kilo uien moet betalen of 1,80. Dat blijft allebei gewoon heel laag."

Met het aanbieden van alleen biologische producten krijgt niet alleen de consumptie een enorme boost, zegt Tom, maar ook aan de kant van de productie gebeurt er van alles. "Als er afzet is, dan durven mensen wel om te schakelen en zullen er meer biologische boerenbedrijven komen."

Bron: EenVandaag

Totaalplaatje is belangrijk

Marc Jansen vindt het jammer dat bij het halen van de Europese doelstellingen alleen wordt gerekend met de omzetten en aandelen van het biologische keurmerk. "Er gebeurt zòveel op duurzaam gebied. Waarom wordt er niet naar het totaalplaatje gekeken?"

"Voor de supermarkten is verduurzaming van ons assortiment ons doel en daar werken we hard aan", legt hij uit. "Biologisch moet dus steeds meer concurreren met andere duurzaamheidsinitiatieven en het gat tussen biologisch en gangbaar met een keurmerk wordt steeds kleiner."

Bron: EenVandaag

Te negatief

Met het begrip 'biologisch' vindt Jansen het maar moeilijk werken. "Het is star en in het beton van wetgeving gegoten. Hoge eisen, hoge kosten voor productie en certificering en veel politieke invloed waardoor het stroperig en inflexibel wordt. Maar om de een of andere reden wordt 'biologisch' door bureaucraten altijd genoemd als de enige vorm van verduurzaming, nu ook weer in de Green Deal."

Jansen noemt het 'typisch voor politici, als doelen niet gehaald worden'. "Dan worden ze scherper en hoger geformuleerd. Daarmee organiseer je je eigen frustratie, kan er alleen maar in negatieve termen over worden gepubliceerd en haken mensen af. De consument voelt zich er niet bij thuis. Altijd gedoe, nooit eens lekker positief. En net als voetbalsupporters ook geen fan willen zijn van een club waar altijd gezeur en discussie over is, helpt het allemaal niet verkoopbevorderend."

Bron: Eenvandaag

'Supermarkten hebben al veel stappen gezet'

Van de consument of supermarkt als aanjager van een duurzaamheidsrevolutie heeft Joris Lohman op zijn beurt niet al te grote verwachtingen. "Een mens heeft natuurlijk niet alleen uitgaven aan voedsel, maar ook andere lasten," legt de docent voedseltransitie en oprichter van Food Hub uit.

"Als je let op je portemonnee, betekent het niet dat je tegen een betere leefomgeving bent. En de supermarkten hebben al veel stappen gezet, maar je moet ook niet vergeten dat ze flink met elkaar in concurrentie zijn."

De werkelijke prijs

Wel is hij het met Tom Saat eens dat we naar een eerlijkere beoordeling en naar een meer realistische prijs van voedsel moeten. "Stel, je hebt een biologische en een reguliere broccoli. Bij allebei de broccoli's zou je dan de negatieve milieu-effecten moeten verrekenen in de prijs."

"Op het moment dat je veel CO2-uitstoot hebt met de productie van je broccoli, dan moet je daar een prijs aan hangen." Hij legt uit dat dit nu al gebeurt bij de biologische broccoli, waardoor die duurder is. "Maar het moet ook gebeuren bij de reguliere broccoli, dan wordt het prijsverschil minder. En ja, dan wordt de prijs iets hoger voor de consument, maar dat zou je dan kunnen dempen via subsidies."

Greenwashing

De opkomst van andere duurzaamheidsinitiatieven als Planet Proof en Beter Leven, vindt biologische boer Tom Saat een slechte zaak. "Dat is nou precies wat de ontwikkeling van de biologische sector dwarsboomt en de aardverschuiving tegenhoudt die nodig is in consumptie en productie."

"Wat ik nu zie gebeuren is dat bedrijven zichzelf een groen imago aanmeten, maar hoegenaamd niets veranderen aan hun beleidsvoering", zegt hij. "Dat heet 'greenwashing'. Maar zo halen we nooit de doelen van de Green Deal, waarin is gesteld dat in 2030 25 procent van de landbouw biologisch moet zijn. Dat lukt echt alleen als grote supermarkten en producenten de overstap maken naar biologische producten."