Priester van Russisch-Orthodoxe kerk in Deventer kijkt met ongeloof naar patriarch die gay prides schuld geeft van oorlog

Kirill, de geestelijk leider van de invloedrijke Russisch-Orthodoxe Kerk in Moskou, gaf in zijn preek geen enkele kritiek op de oorlog in Oekraïne. Nederlandse aartspriester Theodoor van der Voort zag het met lede ogen aan. "Hij gaf gay prides de schuld."

"De patriarch van Moskou heeft veel invloed", vertelt Van der Voort van de Petrus en Paulus-parochie in Deventer. Hij valt onder het patriarchaat van Moskou, waar Kirill hoofd van is. "Als hij zijn handen zou terugtrekken, zou dat voor Poetin het grootste gezichtsverlies zijn wat hij maar kan hebben."

Innige banden

Volgens Van der Voort hebben Poetin en Kirill innige banden. Ze zien elkaar vaak. "In 2019 heeft Kirill ook beweerd dat hij de president zou melden dat de kerk en de staat meer afstand moeten houden, omdat de kerk haar eigen verantwoordelijkheid heeft en zich niet wil vervreemden van het volk. Helaas is daar niets van terecht gekomen."

Ook Van der Voort heeft een persoonlijke band met de patriarch. Kirill was namelijk rector van de geestelijke academie in Leningrad waar Van der Voort in de jaren 70 studeerde. Daarna hebben ze elkaar nog regelmatig gesproken, ook in Nederland.

Ongeloof

"Kirill heeft mij ook altijd op vaderlijke en vriendelijke manier bejegend. Als hij dat al bij mij als Nederlander doet, dan verwacht ik dat hij veel meer zorg heeft voor zijn mede-bisschoppen in Oekraïne", volgens Van der Voort.

"Ik heb daarom afgelopen zondag met ongeloof kennis genomen van de 'preek' die hij toen in Moskou heeft gehouden. Ik heb met tranen in mijn ogen moeten besluiten hem niet langer in onze kerkdiensten te noemen."

Gay prides

"Ook in Oekraïne zouden er al bisschoppen zijn die zijn naam niet meer noemen en los willen van het patriarchaat uit Moskou", legt Van der Voort uit. "Zij lopen gevaar na dat soort uitspraken."

Kirill noemde de oorlog wel in zijn preek, maar gaf de gay prides in Oekraïne aan als reden voor de oorlog. "Hij sleept gay prides er met de haren bij. De teneur is duidelijk: de mensheid moet volgens Kirill gered worden van het zondige en seculiere Oekraïne", volgens Van der Voort.

Bedreigd

Van der Voort kan de houding van de patriarch niet plaatsen. "Kirill is geen dom of bang iemand, het gaat bij hem niet om zijn eigen huid. Hij moet ook beseffen dat zijn eigen autoriteit en gezag te grabbel worden gegooid."

"Er moet wel geweldige druk op hem uitgeoefend worden, misschien wordt hij bedreigd", zegt Van der Voort. "Dat verklaart misschien waarom hij zich niet in het openbaar uitspreekt dat de troepen zich moeten terugtrekken."

Waanzinnig

Van der Voort zelf heeft zich wel duidelijk uitgesproken tegen Poetins invasie in Oekraïne. Wat Poetin doet, vindt hij misdadig. "Het is een ramp wat er nu gaande is. Je begrijpt ook niet hoe het kan. Russen en Oekraïners zijn twee volken die grote geschiedenis met elkaar delen, het is een broedervolk."

In de Deventer parochie komen Oekraïners en Russen vreedzaam samen voor de zondagse liturgie. "Tussen die twee groepen is er geen probleem. Iedereen is onder de indruk en verontwaardigd over wat er gebeurt. Er is geen vijandschap. Het is zelfs zo dat een Russisch echtpaar in onze parochie heeft gezegd: wij moeten helpen."

Petitie

Van der Voort heeft zich naar eigen zeggen altijd veilig kunnen uitspreken tegen de politiek van Poetin, omdat hij ver weg in Deventer zit. Maar de honderden Russische priesters die nu net een vredespetitie hebben ondertekend, lopen volgens hem wel gevaar. "We hebben doorgekregen dat die priesters onder druk worden gezet om zich terug te trekken, of ze hebben zoveel problemen dat ze moeten onderduiken of vluchten."

Van der Voort benadrukt dat de Russisch-Orthodoxe Kerk niet schuldig is aan wat er nu gebeurt. "Het is niet de kerk die troepen naar Oekraïne heeft gestuurd, dat heeft de staat gedaan. Dat heeft Poetin gedaan."