Politie en GGZ lieten Bart van U. telkens lopen

Bart van U., de verwarde man die verdacht wordt van de moord op oud-politica Els Borst, heeft herhaaldelijk geprobeerd om zijn celstraf uit te zitten maar politie en crisisdiensten stuurden hem telkens weg. 

De verdachte heeft in de periode rond de moord zich meerdere keren gemeld op een politiebureau om te worden opgepakt‚ 'omdat hij anders strafbare feiten zou gaan plegen’. Politie en crisisdienst weigerden hem op te nemen, ondanks het feit dat Van U. nog een celstraf van drie jaar moest uitzitten.

Dat blijkt uit een intern politiedocument waar EenVandaag de hand op wist te leggen. Het document bevat een overzicht van de politiecontacten die Bart van U. had van 2012 tot 2015. In 2012 werd hij veroordeeld tot drie jaar cel vanwege een geweldsdelict, maar Justitie verzuimde hem die straf uit te laten zitten. In de maanden erna meldde hij zich telkens, zonder te worden opgepakt. Uiteindelijk komt Bart van U. begin dit jaar in beeld als verdachte van de moord op Els Borst. Dat gebeurde nadat hij was aangehouden voor de moord op zijn zus in Rotterdam en er een DNA-match bleek te zijn.

Uitgelekt politierapport ‚pijnlijk’

Advocaat Noelle Pieterse, die Van U. bijstaat, reageert op uitgelekte proces verbaal van de politie Eenheid Rotterdam-Rijnmond. Zij is geschokt door de gang van zaken en noemt het een 'pijnlijke opeenvolging van missers.' Ze vraagt zich openlijk af of de moord op Els Borst 'voorkomen had kunnen worden als Van U. zijn straf had uitgezeten.' Psychiater Hjalmar van Marle, hoogleraar psychiatrie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, reageert ook in de uitzending.

Opeenstapeling van fouten

In de periode voor de moord is Van U. meermalen onderzocht door de crisisdienst maar dat leidde niet tot een opname of het uitzitten van zijn straf, blijkt uit het document. Als van U. in 2012 wordt veroordeeld door het Hof in Den Haag tot drie jaar cel, omdat hij volgens de rechters 'een gevaar vormt voor de samenleving', wordt hij niet opgepakt. Zelf vindt hij dat dat wel moet gebeuren en hij meldt zich in juli 2013 bij de gevangenis in Nieuwegein. Hij eist te worden opgenomen om zijn straf uit te zitten, maar de gevangenis wil dat niet en de politie in Rotterdam wil hem niet komen halen. Ze laten Van U. gaan. In oktober 2013 wordt hij in Brussel opgepakt met een mes en in verwarde toestand opgenomen. Daar ontsnapt hij uit een kliniek in Grimbergen. Opnieuw wordt verzuimd zijn dossier goed na te kijken en er wordt geen contact gelegd met Nederland.

„Ik ga strafbare feiten plegen”

Op 30 januari 2014 meldt Van U. zich aan de balie van het hoofdbureau van de politie Rotterdam aan de Doelwater. uit het proces-verbaal: 'Hij heeft vuurwerk op de balie gegooid en wil niet meer weg. Van U. geeft aan dat hij geen controle meer over zichzelf heeft en dat hij aangehouden wil worden. Als hij niet aangehouden wordt gaat hij strafbare feiten plege. De acute dienst heeft Van U. beoordeeld. Van U. werd niet opgenomen, daar hij geen probleem voor zichzelf of voor anderen was.' Opnieuw lijkt niemand te ontdekken dat Van U. nog een celstraf van drie jaar moet uitzitten. Pieterse: 'Of het was een opdracht van hogerhand, bijvoorbeeld het OM, dat hij niet mocht worden opgepakt, of de systemen deugen niet.'

Op 10 februari 2014 wordt mevrouw Borst dood gevonden bij haar woning. De politie blijkt op zoek te zijn naar verwarde man die eerder gesignaleerd is bij haar huis. Op 11 februari 2014 wordt Van U. opgepakt op het politiebureau in Amersfoort. 'Hij had vuurwerk afgestoken en was in het bezit van een mes en droeg een tactisch mes', meldt het rapport. Van U. wordt korte tijd opgenomen in het Meanders Medisch Centrum in Amersfoort en overgeplaatst naar Delta Psy in Poortugaal. Daar werd verlenging van de IBS gevraagd, maar de rechter honoreerde dat niet. Van U. heeft dan nog wel regelmatig contact met de wijkagent.

Op 11 januari begint de politie Rotterdam Rijnmond een klopjacht naar Van U. De dag ervoor wordt zijn zus dood gevonden, ze is om het leven gebracht met messteken. De politie verspreidt signalement, naam en foto’s en waarschuwt dat hij gevaarlijk is. Op 12 januari U geeft zichzelf aan bij de politie. Op 26 januari maken politie en justitie bekend dat U. ook verdacht wordt van de moord op Els Borst.

Commissie-Hoekstra

Een verwarde, gewapende, levensgevaarlijke man die al veel langer in beeld is bij politie, justitie en geestelijke gezondheidszorg. Hoe kon Van U. nog vrij rondlopen en uiteindelijk hoofdverdachte worden in twee moordzaken? Na zijn veroordeling voor geweld en wapenbezit en alarmerende psychiatrische rapporten over zijn gedrag kon hij vrij rondlopen. Vragen die ook centraal staan in het onderzoek dat hiernaar is gelast door justitie. Morgen verschijnt het rapport van de Commissie-Hoekstra hierover, na maanden onderzoek komt de commissie met conclusies en adviezen over wat er misging rond Van U. In EenVandaag vandaag een reconstructie.