Pleun werd 4 keer afgewezen bij ggz, zwaardere psychische gevallen worden vaker niet op tijd geholpen: 'Leidt tot meer suïcides'

Al jaren belooft de politiek een einde te maken aan de wachtlijsten in de psychiatrie, maar ze zijn alleen maar langer worden. Met name de meest zieke patiënten zoals Pleun wachten het langst. En dat kan heftige gevolgen hebben, waarschuwen experts.

Toenmalig minister Edith Schippers van Volksgezondheid liet er in 2017 geen twijfel over bestaan. Binnen een jaar zouden alle wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) zijn verdwenen. Nu 5 jaar later blijkt het tegenovergestelde het geval en vooral mensen met ernstige psychische klachten moeten lang wachten.

'Mijn problemen zijn te complex'

Zo probeert de 23-jarige Pleun al meer dan een jaar hulp te krijgen. Vorig jaar zomer kreeg ze te maken met een zware depressie, waarbij ze op sommige momenten ook suïcidaal was. "Ik zat toen bij mijn ouders en was er ernstig aan toe. Het enige wat mij toen geboden kon worden is noodhulp. Structurele hulp zat er niet in."

Na deze acute fase van crisis wilde Pleun graag in behandeling voor traumatische ervaringen in haar jeugd. Ze kreeg echter maar liefst drie keer te horen dat er geen plek voor haar is. "Ik heb wel op drie verschillende wachtlijsten gestaan en steeds was het verhaal hetzelfde: mijn problemen zijn te complex, dat durven ze niet aan."

'Niet rendabel voor verzekeraars'

"Bovendien kon ik niet in therapie omdat ik suïcidaal was", vervolgt Pleun. "Terwijl je zou denken dat je toch juist hulp nodig hebt als je in een levensbedreigende situatie zit."

Volgens Pleun zijn er ook nog financiële redenen waarom zij steeds geweigerd wordt. "Ik ben een zogenaamd complex geval, omdat ik meerdere stoornissen heb. Dat is niet rendabel voor verzekeraars en instellingen, denk ik. Dus richten ze zich vooral op lichtere gevallen, die het eigenlijk minder hard nodig hebben."

Verkeerde financiële prikkel

Bijzonder hoogleraar en neuroloog Marianne de Visser deed in september vorig jaar in opdracht van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid uitgebreid onderzoek naar de wachtlijsten in de ggz. Zij stelt dat de situatie van Pleun zeker niet op zichzelf staat en dat er een verkeerde financiële prikkel in het systeem zit.

"Wij concludeerden in ons rapport wat de Rekenkamer ook al eerder vastgesteld heeft: dat het lonender is voor psychologen en verzekeraars om lichtere gevallen te behandelen. Hierdoor zakt de zorg voor mensen met een ernstige stoornis onder het minimumniveau. Dat is zeer ernstig en zou de hoogste prioriteit moeten hebben."

'Het is onbestaanbaar'

De neuroloog doet er zelfs nog een schepje bovenop. "Het feit dat zulke ernstig zieke patiënten zo lang moeten wachten heeft ernstige gevolgen. Dat leidt tot meer suïcides, zo simpel is het. Deze groep moet zo snel mogelijk en vooral op tijd passende zorg krijgen."

"Het is onbestaanbaar dat deze situatie in een beschaafd land zo lang kan voortbestaan", stelt De Visser.

Alsnog niet behandeld

Pleun besloot na alle afwijzingen de zorg de rug toe te keren en pakte haar studie weer op. Maar in januari ging het weer mis en moest ze compleet overspannen stoppen met studeren. Ook werken gingen niet meer. Ze zocht opnieuw naar hulp, maar liep nóg een keer tegen een gesloten deur aan.

"Ik dacht dat ik nu eindelijk geholpen zou worden. Toen besloten ze alsnog dat ik niet behandeld kon worden. Want het ging om basis-gzz en ik was een te complex geval."

'Wachten is slopend geweest'

In de tussentijd zocht ze haar heil bij de huisarts en de praktijk-ondersteuner, maar die konden niet genoeg voor haar doen. "Ik was echt totaal moe gestreden, murw en afgestompt. Was echt al het geloof kwijt dat het nog goed zou komen. Die strijd is zo vermoeiend."

En het had ook heel anders kunnen aflopen beseft ze maar al te goed. "Dit kost gewoon levens, het had ook mijn leven kunnen kosten. Het is heel confronterend, je hebt het idee alsof je niet meer telt. Ik had ook echt het idee dat de hulp niet meer zou komen."

Licht aan het einde van de tunnel

Maar inmiddels gloort er toch wat licht aan het einde van de tunnel: het is Pleun gelukt om behandeld te worden. In september krijgt ze EMDR-therapie voor de trauma's uit haar jeugd.

"Ik ben opgelucht dat ik eindelijk kan beginnen, maar ondertussen ben ik wel doodmoe en zwaar overspannen. Al dat wachten is echt slopend geweest."