radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Pijproken is hot

Op straat zal je ze niet snel zien maar ze nemen in aantal toe: de pijprokers. Na een onafgebroken duikvlucht van 40 jaar lijkt de pijp weer aan een opmars bezig. Net als het kopje filterkoffie, de langspeelplaat en het speciale biertje biedt de pijp een rijke traditie, een rustgevend ritueel en een eigenzinnig imago. Hipsters over de hele wereld omarmen daarom de pijp, en dus ook de tabak, ondanks dat we nu weten dat roken bijzonder schadelijk is.

Tegen beter weten in want anno 2017 is roken meer en meer taboe. Maar het pijproken is volgens de aanhangers veel meer dan een ‘ordinair’ nicotineshot. “Het gaat om de rust, de nostalgie en vooral het genieten. Iets dat juist in deze tijd relevant is”, zegt de 39-jarige Sander van Houtum. De bebaarde magazijnmedewerker is fervent pijproker en ziet ook dat steeds meer jongeren naar de pijp grijpen.

Pijpenmaker Gubbels

Ook iets wat Elbert Gubbels uit het Limburgse Herten doorheeft. “De markt is veranderd en wij richten ons nu op de hipster en de fijnproever.” 25 jaar geleden produceerde Koninklijke pijpenmaker Gubbels nog 250 duizend exemplaren per jaar. Nu is het Limburgse bedrijf de laatste producent in de Benelux en rollen er per jaar nog maar 35 duizend pijpen van de band. Hoewel, van die band is geen sprake meer en het maken van de pijp is in het Limburgse atelier tot een kunst verheven en de nieuwe exemplaren worden door uiterst fijne dameshanden opgeborgen. “Ook dat verhaal spreekt de mensen aan”, voegt Gubbels toe. 

Masterblender

Net zoals Gubbles en Van Houtum is ook de 25-jarige Iris Hols besmet met het tabaksvirus. Als masterblender mengt ze de verschillende soorten tabak op specifieke vraag van de klant. In de Amsterdamse speciaalzaak waar Iris werkt hebben ze 39 verschillende soorten tabak om uit te kiezen. “Vaak komen klanten bij mij met de vraag of ik iets kan maken wat lijkt op hun standaardtabak. Stel iemand rookt Engels tabak, wat vaak scherper is, dan kan ik daar een variatie op maken.” 

Immaterieel erfgoed

Het roken van een pijp staat in Nederland sinds 2015 zelfs op de lijst voor immaterieel cultureel erfgoed tussen de Elfstedentocht, Sinterklaas en Koningsdag. Die eeuwenoude traditie is over de jaren ook niet zo veel veranderd, stelt therapeut en auteur Clemens Vogt. Hij zocht een antwoord op de vraag waarom veel mensen zich toch zo aangetrokken blijven voelen tot het roken. “In alle culturen hebben vuur en rook iets magisch; ze staan voor het contact met het hogere. Al die magische noties die we bij vuur en rook hebben, zitten laagdrempelig, voor iedereen bereikbaar, ook in het opsteken van een sigaret of een pijp.” Daarnaast is er het fysieke aspect van de pijp zelf, je hebt echt een tool in je handen en het opsteken ervan is bijna een ritueel dat mensen rust en bezinning kan bieden in deze tijd, je ontstijgt even het moment. 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Grootste dolfinarium van Europa is definitief gesloten, wat betekent dit voor Harderwijk? 'Publiek wordt steeds kritischer'

Het grootste dolfinarium van Europa, Marineland in Frankrijk, sloot vandaag definitief de deuren. Er is al lang discussie over dit soort parken en de shows die daar opgevoerd worden, omdat ze niet goed zijn voor het welzijn van de dieren.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Dodelijke steekpartij Den Dolder gebeurde tijdens verlof verdachte, 'maar systeem zonder incidenten bestaat niet'

Dodelijke steekpartij Den Dolder gebeurde tijdens verlof verdachte, 'maar systeem zonder incidenten bestaat niet'
Voor het 76-jarige slachtoffer is een gedenkteken opgezet.
Bron: EenVandaag

Het is opnieuw vreselijk misgegaan in Den Dolder: een inwoner is vorige week doodgestoken. De verdachte komt uit de psychiatrische kliniek. Het dorp is er klaar mee: de instelling moet weg. Want veilig op verlof: kan dat? "Snap dat men zich zorgen maakt."

Het slachtoffer (76) werd donderdag in Den Dolder op straat gevonden door voorbijgangers. Die belden de hulpdiensten, maar de hulp kwam te laat: de vrouw was al overleden aan haar verwondingen. Die nacht werd een 27-jarige verdachte opgepakt voor de dodelijke steekpartij. Hij zat in de psychiatrische kliniek van zorginstelling Fivoor, die in het Utrechtse dorp zit.

'Dit opent oude wonden'

De onrust in Den Dolder is groot: na de moord op Anne Faber in 2017 is nu opnieuw iemand vermoord door een patiënt van de psychiatrische kliniek. "Voor Den Dolder opent dit oude wonden", zegt burgemeester Joyce Langenacker. De steekpartij van vorige week maakt volgens haar dat 'herinneringen herleven'.

"De pijn, het verdriet en het ongeloof onder de inwoners van Den Dolder is groot", ziet Langenacker. "Ik begrijp dat dit voor onze inwoners gevoelens van onveiligheid en bezorgdheid met zich meebrengt." Afgelopen vrijdag was er een bewonersbijeenkomst, waar volgens de gemeente veel vragen werden gesteld over onder meer de verdachte en de genomen veiligheidsmaatregelen.

Onrust in Den Dolder na nieuw dodelijk incident met patiënt uit psychiatrische kliniek

Verdachte was op verlof

Fivoor laat maandag weten dat de verdachte in een gesloten kliniek zat en dat de zorg die hij daar kreeg 'niet onderdeel is van een strafrechtelijke maatregel of voorwaarde'. Op zijn afdeling mogen patiënten niet zonder toestemming weg maar ze mogen af en toe wel met verlof, bijvoorbeeld om een rondje te lopen. De verdachte had toestemming om naar buiten te gaan.

Vanwege de steekpartij mogen patiënten tijdelijk alleen nog onder begeleiding Den Dolder in en alleen als een bezoek aan het dorp noodzakelijk is, meldt Fivoor verder. Ook zet de zorginstelling extra buurtcoaches in. Daarnaast doet de intern onderzoek naar de dodelijke steekpartij waar een van de patiënten dus verdacht van wordt.

Bekijk ook

'Systeem werkt goed'

Dorpsbewoners vragen zich nu vertwijfeld af of het systeem rond het proefverlof van psychiatrisch patiënten wel veilig is. "In een relatief korte tijd is Den Dolder natuurlijk geconfronteerd met een aantal ernstige incidenten. Dus ik kan me ook voorstellen dat de mensen die daar wonen zich zorgen maken", reageert docent rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit Groningen Ester Post.

Post doet onder meer onderzoek naar de forensische zorg in Nederland, het soort zorg waarvoor de verdachte in de kliniek zat. "Ik denk in het algemeen dat ons stelsel van forensische zorg goed werkt", zegt de expert. "Maar ik realiseer ook dat je daar weinig boodschap aan hebt als je daar woont."

'Fouten niet uit te sluiten'

Het systeem werkt dus goed, benadrukt Post. "Alleen ontkomen we er niet aan dat er van tijd tot tijd een incident plaatsvindt, omdat we fouten niet helemaal kunnen uitsluiten. Een systeem waarin geen incidenten gebeuren, dat bestaat niet."

Daarom is het belangrijk om nu goed onderzoek te doen naar de dodelijke steekpartij in Den Dolder, gaat ze verder. "Hoe heeft dit kunnen gebeuren? En wat kunnen we ervan leren?" Dat is volgens haar 'heel belangrijk' om in de toekomst betere risico-inschattingen te maken.

Bekijk ook

0,15 procent

Want hoe droevig dit soort incidenten ook zijn, het is belangrijk dat patiënten op (proef)verlof gaan, zegt de expert. "Verlof is een heel belangrijk onderdeel van de behandeling. Want op die manier kunnen instellingen kijken hoe iemand zich gedraagt als je diegene iets meer vrijheid geeft."

Het doel van de behandeling is namelijk om patiënten uiteindelijk weer terug te laten keren in de maatschappij. En daarvoor werkt het huidige systeem eigenlijk best wel goed, vervolgt Post. Jaarlijks zijn er tienduizenden 'verlofbewegingen', uit cijfers blijkt dat tussen 2009 en 2020 in 0,15 procent van de gevallen een incident plaatsvond. "Er gaat zelden iets mis, in 99,85 procent gaat het goed."

Dalend draagvlak

Toch halen (dodelijke) incidenten zoals die in Den Dolder vaak het nieuws. "Vergeleken met vroeger besteden we er nu veel meer aandacht aan", ziet de onderzoeker ook. De keerzijde is dat het draagvlak voor dit soort klinieken hierdoor kan afnemen. Zo wil Den Dolder al langer af van de psychiatrische kliniek, maar het lukt zorginstelling Fivoor maar niet om een nieuwe locatie te vinden.

Terwijl er wel ergens plek moet zijn om deze patiënten te helpen met hun psychiatrische problemen, waarschuwt Post. "We moeten mensen die zorg nodig hebben en mogelijk een gevaar zijn voor zichzelf of voor anderen wel een vorm van behandeling bieden."

'Niet behandelen groter risico'

Want als deze mensen op straat belanden zonder enige vorm van behandeling, dan is volgens haar 'het risico op recidive groter dan als je ze behandeld zou hebben en gefaseerd weer terug zou laten keren in de maatschappij'. Al snapt de expert dat omwonenden hier misschien ook geen boodschap aan hebben.

"Maar toch moeten we met elkaar in gesprek blijven, want het alternatief is dat je die klinieken niet hebt", zegt ze tot slot. "En ik denk dat daar juist ook een opdracht ligt voor de politiek en voor beleidsmakers, om uit te leggen wat het belang is van het bestaan van zulke klinieken."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant