Voor Patty's gezin betekende de periode rond Sinterklaas, naast snoepgoed en cadeautjes, vooral veel stress, spanning en driftbuien. 2 jaar geleden besloot ze het daarom anders aan te pakken: "Het is geen geheim meer, dus geen Pieten in de nacht."

"Er was zoveel spanning, zoveel stress, dat er heel weinig ruimte overbleef voor het plezier en de magie van het sinterklaasfeest", blikt Patty van Benthem terug. "Terwijl het juist een kinderfeest moet zijn, waarvan ze echt genieten."

Hoogsensitieve dochters

Bij haar eerste dochter Indy (9) ging het nog wel goed. "Ze was er redelijk relaxt onder, al geeft zij nu ook aan dat ze buikpijn had van de spanning", vertelt de moeder.

Maar haar tweede dochter Juna (7) kan een stuk minder goed met stress en prikkels omgaan. Zij is, net als haar jongere zusje Nova (4), hoogsensitief. "Rondom de sinterklaasperiode was er gewoon geen land mee te bezeilen. Dat was een en al driftbui. Op de ochtend van de intocht kwamen we gewoon de deur niet uit."

'Ze kon er niet van slapen'

Ook het schoenzetten zorgde bijvoorbeeld voor veel spanning. Zo vond Juna het eng dat Pieten 's nachts het huis in zouden komen om de schoen te vullen. "Ze kon er dan echt niet van slapen."

Sommige hoogsensitieve kinderen keren in zichzelf als ze overprikkeld raken, maar Juna en Nova uiten dit juist in drift- en huilbuien. "Ze pikken alle prikkels van hun omgeving op en op een gegeven moment is het emmertje vol. Daarbij zijn het ook nog erg diepe denkers, dus de verwerking van de prikkels duurt langer", vertelt Patty, die zichzelf als psycholoog ook verdiept in hoogsensitiviteit.

Spanning door onduidelijkheid

Autismecoach en ervaringsdeskundige Céline Mollink herkent zich in het verhaal van Patty. Als kind was deze periode voor haar ook een tijd vol spanning en stress. "Ik had zelf in deze periode vaak dat ik dacht: wat moet ik nou doen? Het was onduidelijk wat er precies van me verwacht werd."

"Ik weet nog dat we surprises moesten maken, en dat ik te horen kreeg: 'Maak een surprise.' En ik dacht: ik heb geen duidelijkheid, wat moet ik doen, en hoe dan?", blikt ze terug. "Of als Sinterklaas langskwam, dan wist ik niet hoe laat en met hoeveel Pieten. Dan probeer je op school gewoon leuk mee te doen, maar eenmaal thuis was ik volledig uitgeput."

Veel prikkels

Die onvoorspelbaarheid, maar ook de prikkels die erbij komen kijken - kabaal, drukke kinderen, lawaaierige Pieten - leiden er bij sommige kinderen toe dat het voor hen eigenlijk helemaal niet zo'n leuke periode is, weet Mollink.

"En ja, dan heb je nog niet eens Sinterklaas alleen op school", zegt ze. "Dan is het vervolgens ook nog thuis met de ouders of met familie. En als zo'n kind dan ook tussendoor niet echt rust heeft om bij te komen, omdat de week verder hetzelfde verloopt, dan kunnen ze daar dan wel last van krijgen."

Geen geheim meer

Voor Patty was het genoeg reden om het feest voor haar gezin anders in te vullen. "We hebben het geheim van Sinterklaas losgelaten. We hebben hen het 'grotemensenverhaal' van Sinterklaas al vrij jong verteld: 'Sinterklaas heeft vroeger bestaan en die bestaat nu niet meer, maar we vieren nog wel zijn verjaardag en zijn feest, want het was een grote kindervriend.'"

'En er komen geen Pieten je schoen vullen, dat doen wij, dus je kan gewoon rustig gaan slapen. Je hoeft niet bang te zijn, er komt niemand binnen', vertelde ze haar dochters ook. Echt benadrukken dat Sinterklaas niet (meer) bestaat, doet ze niet. "Maar als ze ernaar vragen, vertellen we gewoon hoe het zit."

Niet koppelen aan gedrag

Daarnaast beperken ze de activiteiten om niet te veel prikkels te krijgen en heeft Patty besloten het feest helemaal los te koppelen van 'goed' of 'slecht' gedrag. "Niet: 'Je moet wel lief zijn, anders komt de Sint niet' of 'Je mag je schoentje niet zetten vandaag, want jij bent niet zo lief geweest.'"

"Je zorgt er eigenlijk alleen maar voor dat kinderen steeds meer op hun teentjes moeten gaan lopen om zich lief te gedragen. En dat het uiteindelijk leidt tot meer escalaties", legt de moeder uit. Daarom gebruiken ze thuis een sinterklaaskalender: elke woensdag en zondag wordt de schoen gezet. "Wat er ook is gebeurd die dag, hoe vreselijk driftig ze ook zijn geweest, die schoen gaan we gewoon zetten."

Sinterklaaskalender

Het gebruiken van een sinterklaaskalender geeft een bepaalde houvast en duidelijkheid voor kinderen die dat nodig hebben, weet autismecoach Mollink.

"Voor kinderen kan het onduidelijk zijn wanneer Sinterklaas begint, dan is het er opeens. Het visueel maken kan helpen om kinderen beter voor te bereiden", vertelt ze. "Bijvoorbeeld met zo'n kalender: nog even en dan is Sinterklaas in het land. En ook als het weer voorbij is, dan kan je het beter afsluiten."

Gevoelig onderwerp

Van andere ouders krijgt Patty niet altijd begrip over hoe ze het aanpakt. "Sinterklaas is een gevoelig onderwerp. En ik krijg er ook best wel heftige reacties op. Er wordt toch ook gepraat alsof ik het sinterklaasfeest mijn kinderen ontneem of het verpest. Of ze zeggen: 'Wij zijn er toch ook vroeger groot mee geworden?' Of dat ik 'tere zieltjes' kweek."

"Terwijl ik juist zie dat ze er op deze manier veel meer van kunnen genieten", zegt de moeder. "Er is nog wel meer spanning in deze periode, dat sowieso, maar het is gewoon wat gezelliger thuis. Ze zijn meer ontspannen, dus meer aan het genieten van het sinterklaasfeest en vooral minder angstig."

'Draait om de kinderen'

En dat vindt Patty dan ook het belangrijkste. "Ik vier het graag voor ze, maar dan op een manier dat ze er echt van kunnen genieten. En kijk, als ik merk: dat sinterklaasfeest, dat blijft één groot stressding, dan zou ik er misschien ook wel voor kiezen om er helemaal mee te stoppen."

"Maar zo pakt het nu niet uit bij ons", zegt ze tot slot. "Het gaat echt vooral om dat het een kinderfeest is, dat het om de kinderen draait en voor hen een leuke tijd is."

Henny Wittenaar strijdt al jaren tegen de provincie Overijssel voor een schadeafhandeling van haar verzakte woning. Er zit zoveel schimmel, dat ze letterlijk ziek is geworden van haar huis: "Ik ben zo benauwd."

Henny woont al bijna 30 jaar in haar woning in Daarlerveen. Het is één van de ruim vierhonderd huizen bij het kanaal Almelo-de Haandrik dat zwaar beschadigd is geraakt als gevolg van werkzaamheden aan het kanaal.

Schimmel komt van de muren

Als je een rondje om het huis loopt zie je tientallen scheuren in muren. Door de fundering van het huis loopt een grote horizontale scheur. Het huis is als het ware door midden geknakt. En "omdat de woning tot aan zijn pootjes onder water staat" zoals Henny het beschrijft, is er ook overal schimmel op de muren.

Behalve dat het zeer onfris is, gaan de schimmelsporen op een gegeven moment door de ruimte zweven. Dat heeft bij Henny tot grote gezondsheidsproblemen geleid, kwam ze recent achter. "Die schimmel komt op een gegeven moment van de muren, die adem je in", legt ze uit. "Daardoor krijg je dus longproblemen. En toen kreeg ik het heel erg benauwd."

Forse reactie op schimmels

Een longarts constateerde dat de situatie extreem is en ze onmiddellijk schimmelvrij moet wonen. "Ik heb allerlei onderzoeken gehad in het ziekenhuis en daar blijkt dat ik een forse reactie heb op bepaalde schimmels in mijn woning", vertelt ze. "Inmiddels is het zo erg dat ik gewoon bloed moet ophoesten. Ik had geen idee dat een schimmel zo schadelijk voor je gezondheid kan zijn."

Toch duurde het nog een lange tijd voordat Henny door had dat de schimmels de boosdoener waren. "Ik had in eerste instantie helemaal niks door. Op een gegeven moment ben ik bij mijn huisarts geweest. En vertelde hem dat ik er niks van snapte dat ik zo vaak moest hoesten en dat iedere keer van dat vieze slijm loskwam", zegt ze. "Maar toen ik op een gegeven moment zat te koken, viel het licht op de achtermuur. Toen zag ik een witte waas op die muur en viel het kwartje."

Steeds meer mensen ziek

Harry Broekhuizen, van de stichting Kant nog Wal, weet dat Henny niet de enige is die met deze gezondheidsproblemen kampt. Broekhuizen: "Dit is een probleem dat steeds vaker de kop opsteekt in dit gebied. En het is dusdanig gevaarlijk, dat mensen echt hun huis uit moeten."

Zijn stichting krijgt steeds meer meldingen van zware schimmel in huizen. "We wisten dat mensen in dit gebied ernstige mentale problemen krijgen. Tot aan echtscheidingen aan toe. Maar nu horen we dus ook dat mensen fysiek echt ernstig ziek worden. Dat is echt heel heftig."

'Vakantie in mijn achtertuin'

Ook gedeputeerde Martijn Dadema krijgt steeds meer berichten dat mensen ziek worden door de schimmel in hun huizen. "Dat is echt schrikken, als je ziet hoe ernstig die schimmel is voor de gezondheid. Je huis is je veilige plek, waar je thuis wilt voelen", vertelt hij. "We hebben ook een aantal wisselwoningen ter beschikking. Als het echt onveilig wordt, kunnen mensen ergens anders wonen."

Henny gaat in een kleine woning in haar tuin wonen. Maar ze reageert hier opvallend onverschillig op. "Ja, ik ga vakantie vieren in mijn achtertuin. Dat zeg ik met een glimlach. Want dat moet je op een gegeven moment doen. Als je hier een beetje depressief gaat zitten, daar heeft toch niemand wat aan."

De problemen voor bewoners langs het Twentse kanaal Almelo-De Haandrik blijven zich maar opstapelen. Zo zijn een aantal huizen die hersteld zijn opnieuw beschadigd. "Hun hele toekomst ligt weer in duigen."

Er leek eindelijk een beetje vaart te komen in de afhandeling van de schades voor bewoners rond het Kanaal Almelo-De Haandrik in Twente. In totaal zijn 412 woningen langs het kanaal beschadigd. Die schade ontstond na werkzaamheden van de provincie aan het kanaal, waarbij het werd verbreed en uitgediept.

Opnieuw in onzekerheid

Bij ruim de helft van de woningen (208) is het herstel inmiddels begonnen of zelfs afgerond. Dit is het resultaat van een minder stugge afhandeling, waarbij bewoners en provincie medewerkers er aan de keukentafel uit proberen te komen.

Na jaren van ellende durven bewoners weer vooruit te kijken. Maar nu lijkt dit voorzichtige optimisme toch weer om te slaan in wanhoop en onzekerheid, zegt Harry Broekhuizen, van Stichting Kant noch Wal. Want binnen een jaar na herstel zijn een aantal woningen opnieuw verzakt.

'Mensen zijn in paniek'

Want ondertussen is het kanaal nog altijd lek. Ruim 43 kilometer aan damwanden moeten vervangen worden omdat ze niet voldoen. Water loopt daardoor onder woningen door. En dat heeft gevolgen. Meerdere woningen die hersteld waren, blijken daardoor binnen een jaar alweer te verzakken.

Dat hakt er bij de bewoners stevig in, vertelt Broekhuizen: "Die mensen zijn echt in paniek. Ze komen opnieuw in grote onzekerheid terecht. Hun hele toekomstbeeld ligt weer in duigen."

'Wie gaat hen nu helpen?'

"Ze staan echt met hun rug tegen de muur", vervolgt Broekhuizen. Vooral omdat de provincie volgens hem voorlopig niet thuis geeft en zegt dat deze nieuwe gevallen niet onder schaderegeling vallen.

"Dus wie gaat hen nu helpen?", vraagt hij zich af. "Dit is echt een groot probleem voor die mensen."

Snelheid erin houden

Verantwoordelijk gedeputeerde Martijn Dadema benadrukt dat er echt schot in de zaak zit als het om de afhandeling gaat. "Het tempo zit er echt lekker in. En dat is echt heel belangrijk. Want veel mensen zitten al jaren in een onveilige situatie in hun huis", legt hij uit. "Dus het is echt van het grootste belang dat we die snelheid erin houden."

Daarnaast erkent de provinciebestuurder dat er inderdaad bij sommige woningen -die hersteld zijn- alweer schade is opgetreden. "Die geluiden zijn bij ons bekend. Dat komt door de slappe bodem die hier ligt", legt hij uit. "Dit leidt tot weer nieuwe schades. Daar hebben we op dit moment nog geen aparte schaderegeling voor."

Rijk moet bijspringen voor schade

En volgens de provinciebestuurder ligt het ook niet voor de hand dat de provincie opnieuw voor deze schade zal opdraaien. Want volgens Dadema ligt er op dit punt meer een verantwoordelijk voor de landelijke overheid.

"Er zijn in Nederland zo'n 425.000 gebouwen waar het probleem speelt van een slappe bodem. Dus dan heb je over het vraagstuk funderingsherstel, het versterken van de fundering van deze gebouwen", vertelt hij. Dat speelt volgens de gedeputeerde dus veel breder dan alleen bij dit kanaal. "Wij kunnen simpelweg niet elke schade oplossen die zich voordoet in onze provincie, hoe graag we dat ook zouden willen."

'Hele slechte zaak'

De houding van de provincie doet bewoners twijfelen of ze wel akkoord moeten gaan met de aangeboden schaderegeling. Zo ook Martin de Jonge. Hij heeft 50.000 euro aan schade: "Ik kan eigenlijk niet wachten. De verzakkingen moeten worden gerepareerd. Maar als er dan in de toekomst schade optreedt. Wat dan?"

Broekhuizen ziet dat die zorgen bij veel meer bewoners leven: "Wij vinden dit echt een hele slechte zaak, het maakt mensen echt heel onzeker. Want wat moeten zij doen? Het is een heel lastig dilemma. Wij weten ook niet goed wat we deze mensen moeten adviseren."