Verloopt je paspoort of ID-kaart binnenkort en heb je plannen om op reis te gaan, wacht dan niet te lang met het aanvragen van een nieuw exemplaar. Gemeenten verwachten namelijk grote drukte door de aanstaande 'paspoortpiek': "We zien de bui al hangen."

Ook in Medemblik bereiden ze zich voor op een piek in het aantal aanvragen voor een nieuw paspoort, identiteitskaart of rijbewijs. De Noord-Hollandse gemeente is zelfs een heuse publiekscampagne begonnen: 'Straks geen spijt, verleng op tijd.'

Extra maatregelen

Medemblik probeert op die manier inwoners aan te sporen om op tijd hun identiteitsbewijs te verlengen en niet tot op het laatste moment te wachten. Om grote drukte te voorkomen neemt de gemeente bovendien extra maatregelen.

Een daarvan is een extra avondopenstelling, vertelt burgemeester Michiel Pijl in het gemeentehuis. Daarnaast zijn er twee ambtenaren aangenomen op de afdeling burgerzaken. En dat is hard nodig, benadrukt hij: ''De komende jaren verwachten we ongeveer 6.000 tot 8.000 aanvragen per jaar.''

Bron: EenVandaag

1,7 miljoen paspoorten

En dat zijn er veel meer dan de afgelopen jaren. Medemblik is daarin niet de enige: in heel het land verwachten gemeenten dit jaar een 'paspoortpiek'. Maar onverwacht is dat niet, sterker nog: de overheid ziet deze piek al een decennium aankomen. Dat komt doordat de geldigheidsduur van paspoorten en identiteitskaarten in 2014 van 5 naar 10 jaar ging.

In heel Nederland moeten in 2024 in totaal 1,6 tot 1,7 miljoen paspoorten en 1,2 tot 1,3 miljoen identiteitskaarten vernieuwd worden, schat het ministerie van Buitenlandse Zaken. Veel meer dan vorig jaar, toen er zo'n miljoen nieuwe paspoorten en 600.000 nieuwe identiteitskaarten werden uitgegeven.

Piek blijft komende jaren

Nu de eerste identiteitsbewijzen uit de lichting van 10 jaar geleden verlopen, verwachten gemeenten dus een flinke toename in het aantal aanvragen. In Medemblik ging het gemeentehuis deze week daarom voor het eerst een extra avond open. ''We zien de bui al hangen", zegt burgemeester Pijl.

We zijn de komende jaren twee avonden per week open in plaats van één. Ook hebben we extra balies om de wachttijd zo kort mogelijk te houden", legt hij uit. De 'paspoortpiek' wordt namelijk niet alleen dit jaar verwacht, de drukte in het aanvragen zal naar verwacht tot ongeveer 2028 aanhouden.

'Je wil er op tijd bij zijn'

Een jonge vrouw is met haar moeder 's avonds naar het gemeentehuis in Medemblik gekomen. Van de campagne had ze nog niet gehoord, maar komt toevallig om haar paspoort te verlengen. ''Ik heb een vakantie gepland, dus wel fijn als ik hem voor die tijd heb", vertelt ze. Ze gaat pas in augustus naar Griekenland, 'maar je wil er op tijd bij zijn'.

Burgemeester Pijl juicht het alleen maar toe. ''Ons advies is, om voor de zekerheid, je paspoort of identiteitskaart minimaal een maand van tevoren aan te vragen." Vervolgens duurt het ongeveer 5 werkdagen voordat het nieuwe document opgehaald kan worden, maar de wachttijd kan bij grote drukte natuurlijk langer worden.

Digitaal regelen

8 weken voordat een paspoort, identiteitskaart of rijbewijs verloopt, stuurt de gemeente een brief met de oproep om het document te verlengen. Burgemeester Pijl drukt inwoners op het hart om dat dan meteen te doen om vakantieplannen niet in gevaar te brengen, onder het motto 'straks geen spijt, verleng op tijd'.

Daarnaast kunnen mensen ook zelf een beetje meehelpen, zegt de burgervader tot slot. ''We roepen mensen op om zaken die digitaal geregeld kunnen worden zoveel mogelijk ook digitaal te regelen." Hij noemt een nieuw rijbewijs als voorbeeld: "Dat kan tegenwoordig volledig digitaal, dan hoef je hem vervolgens alleen nog maar op te halen bij het gemeentehuis.''

Het ministerie van Landbouw publiceerde onlangs het Actieplan Biodiversiteit. Eerdere doelen worden in dat plan afgezwakt, ondanks dat het slecht gaat met de biodiversiteit in Nederland. Maar ondertussen kunnen burgers wel zelf aan de slag.

Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) presenteerde eind maart het nieuwe Nationaal Biodiversiteit Strategie & Actieplan Nederland. Staatssecretaris Jean Rummenie (BBB) schreef in een begeleidende brief aan de Tweede Kamer dat het doel om de ecologische voetafdruk van Nederland vóór 2050 te halveren, wordt losgelaten.

Veel soorten al verdwenen

Een zorgelijke ontwikkeling, vindt programmaleider biodiversiteit Jeanne Nel van de Wageningen University & Research (WUR). "Nederland is al een van de slechtst scorende landen van Europa als het gaat om biodiversiteit. Veel dier- en plantensoorten zijn bedreigd of al verdwenen."

"Er zijn enkele geïsoleerde succesverhalen, waarbij de hoeveelheid en diversiteit van planten en dieren weer toeneemt", vervolgt de onderzoeker. "Maar over de hele breedte blijven we de natuur aantasten, het water vervuilen, de bodemgezondheid schaden en dus de biodiversiteit verminderen."

'Biodiversiteit is een levensvoorwaarde'

De grootste boosdoeners zijn intensieve landbouw en verstedelijking, waardoor natuurlijke leefgebieden verdwijnen. "Biodiversiteit is geen luxe", zegt Nel. "Het is een levensvoorwaarde."

"Omdat we er als mensen letterlijk afhankelijk van zijn. Voor schoon drinkwater en een vruchtbare bodem, maar ook voor de bestuiving van gewassen en zelfs voor ons mentale welzijn."

'Ook voor boeren belangrijk'

GroenLinks-PvdA-Tweede Kamerlid Laura Bromet noemt het nieuwe biodiversiteitsplan van het ministerie 'een gemiste kans'. "We waren goed bezig in Nederland om de natuur weer een beetje op weg te helpen", zegt ze.

"Maar nu is er een kabinet met twee bewindspersonen op het ministerie van LVVN, die er alleen maar voor de kortetermijnbelangen van de landbouw zitten", vindt het Kamerlid. "De natuur lijkt hen heel vaak in de weg te zitten. Biodiversiteit is maar een lastpak voor dit kabinet. Terwijl ik denk dat het juist voor de boeren ontzettend belangrijk is."

Curve ombuigen

Biodiversiteitsexpert Nel beaamt dat een sturende rol van de overheid essentieel is. "Er moet echt opgeschaald worden. We moeten de curve van de afnemende biodiversiteit ombuigen."

Buiten de overheid om kunnen burgers zelf ook actie ondernemen, benadrukt Paulien van der Geest. Zij is expert duurzaam tuinieren bij voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. "Mensen kunnen de natuur op allerlei manieren een handje helpen."

Dertien Hoge Veluwes

Volgens haar is er veel winst te behalen in particuliere tuinen. "70 procent van de Nederlandse huishoudens heeft een tuin, met een gemiddelde grootte van zo'n 130 vierkante meter. Bij elkaar opgeteld is dat een oppervlakte die gelijkstaat aan dertien keer het Nationaal Park De Hoge Veluwe."

"Stel dat al die tuinbezitters tien vierkante meter extra vergroenen," berekent Van der Geest, "bijvoorbeeld door bloemen te planten waar nu nog tegels liggen. Dan creëren ze samen direct een nieuw natuurgebied ter grootte van De Hoge Veluwe. Dat is meer dan symboliek, dat is echte winst voor insecten, vogels, planten en bodemleven."

Biodiversiteit minder belangrijk voor kabinet, maar als burger kun je ook iets doen

Driekwart wil insecten graag helpen

Milieu Centraal zet zich samen met natuurorganisaties en tuinbrancheverenigingen in voor meer biodiversiteit, onder meer tijdens de zogeheten Maand van de Groene Tuin. De hele maand april werden er workshops en activiteiten georganiseerd rondom het vergroenen van tuin en terras.

"We hebben onderzoek gedaan waaruit blijkt dat driekwart van de respondenten heel graag bijen en vlinders en andere insecten wil helpen met een goede omgeving", vertelt Van der Geest. "Maar vaak weten tuin-, terras- en balkonbezitters niet zo goed hoe dat moet."

Inheemse plantensoorten

Het begint met simpele keuzes, volgens de expert. "Zet een regenton neer. Laat een hoekje rommelig voor egels en bijen. Maar vooral: verruil die hortensia of die vlinderstruik voor een inheemse plantensoort, zoals een Gelderse roos of een wilde liguster. Dit soort inheemse planten zijn erg belangrijk, want daar komen bedreigde inheemse insectensoorten op af."

Juist die insecten hebben hulp nodig: in de afgelopen 25 jaar is zo'n 75 procent van alle vliegende insecten in Nederland uitgestorven. "Dat is best schokkend, want niet alleen vogels en andere dieren hebben deze vliegende insecten nodig. Ook wij hebben ze hard nodig voor onze voedselgewassen", waarschuwt Van der Geest.

Plantjes zonder pesticiden

De expert heeft nog een belangrijke tip: "Let op dat je een biologische plant koopt. Dat maakt heel veel uit. Voor biologische planten zijn namelijk geen bestrijdingsmiddelen gebruikt die giftig zijn voor bijen. Als een bij afkomt op een mooie en aantrekkelijke plant die wel gekweekt is met gif, dan gaat ze daarvan eten en sterft ze vervolgens misschien alsnog. Dat is het tegenovergestelde van wat je wil bereiken."

"Burgers kunnen zeker een bijdrage leveren", vindt ook onderzoeker Jeanne Nel. "Maar het is de verantwoordelijkheid van de overheid om het makkelijker te maken voor mensen om dat daadwerkelijk te doen, om de natuur terug in ons leven te brengen."

President Trump verkoopt sinds kort petjes, bekers en shirts bedrukt met 'Trump 2028'. Velen denken dat hij hiermee hint naar de volgende presidentsverkiezingen. Hij zou zijn zinnen hebben gezet op een derde termijn. Iets wat niet mag volgens de grondwet.