'Overheid moet zelfdodingsmiddel gereguleerd beschikbaar stellen'

Een aanzienlijke groep mensen in Nederland wil niet afhankelijk zijn van het besluit van een arts over hun doodswens. Daarom pleit de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) ervoor dat de overheid een zelfdodingsmiddel gereguleerd beschikbaar moet stellen. Directeur Agnes Wolbert vindt dat de overheid het initiatief niet langer aan anderen over kan laten.

Het Openbaar Ministerie maakte gisteren bekend een onderzoek in te stellen naar de Coöperatie Laatste Wil. In de tussentijd moet de Coöperatie alle activiteiten staken. Aanleiding voor het onderzoek is het zelfdodingsmiddel dat Laatste Wil op korte termijn aan leden beschikbaar wil stellen.

Een maand geleden pleegde de 19-jarige Ximena Knol zelfmoord met een middel dat ze zelf achterhaald en besteld had. Volgens haar ouders is ze op het idee gekomen door de promotie van het middel door Coöperatie Laatste Wil. 

"Middelen beschermd beschikbaar stellen"

Volgens de directrice van de NVVE is het veelzeggend dat nadat Laatste Wil in september bekendmaakte het zelfmoordpoeder onder leden te willen verspreiden, twintigduizend mensen lid werden. “Er is een groep mensen die als ze hun leven voltooid achten, niet afhankelijk willen zijn van het besluit van een arts en deze ook niet willen opzadelen met de uitvoering ervan. Je kunt de coöperatie sluiten, en elke keer als er weer iets bedacht wordt zeggen: het mag niet. Of je kunt als overheid onderkennen dat je dit niet tegenhoudt en na gaan denken op welke manier je dan beschermd middelen beschikbaar kan stellen.”

Volgens Wolbert doet de overheid in Zwitserland dat al veel langer; daar kunnen mensen die voldoen aan een aantal eisen bij aangewezen apotheken een zelfdodingsmiddel krijgen. De NVVE-directeur vindt wel dat de doodswens altijd getoetst moet worden door middel van contact met een hulpverlener of stervensbegeleider. Wolbert bekritiseert daarmee ook de manier van werken van Coöperatie Laatste Wil: “Wij vinden het ontzettend belangrijk dat je mensen met een doodswens ziet en spreekt. Zodat je eventueel nog iemand kunt doorverwijzen naar hulpverlening. Laatste Wil was van plan om zonder verder contact dat middel te verstrekken.”

“Niet voor niets suïcidepreventie”

Bij coalitiepartijen CDA en ChristenUnie valt het voorstel van de NVVE niet in goede aarde. Onvoorstelbaar, vindt ChristenUnie Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber. “Dan doen mensen een beroep op de overheid om hun zelfdoding te legitimeren. Voor mij is het belangrijk dat de overheid een barmhartige overheid is. We steken niet voor niets geld in suïcidepreventie”. Kamerlid Hanke Bruins-Slot van het CDA vindt dat de euthanasiewet voldoet.

De ouders van de 19-jarige Ximena Knol snappen het voorstel van de NVVE wel. “Ik kan dat volgen, maar ik vind dat er een toetsing moet zijn. Er zijn altijd mensen die uit een impuls handelen,” aldus vader Randy Knol. Het strafrechtelijk onderzoek dat het Openbaar Ministerie instelt geeft de ouders een wrange smaak: “Als men eerder tot actie was over gegaan, durf ik met grote zekerheid te zeggen: dan waren wij onze dochter nu niet kwijt geweest.”

De heer Blekxtoon (86) is sinds afgelopen jaar lid van Coöperatie Laatste Wil. Hij ziet ook iets in het voorstel van de NVVE: "Ik denk dat ik voor tienduizenden praat die allemaal lid zijn van de coöperatie in de hoop te zijner tijd te kunnen beschikken over het middel en zelf te kunnen beslissen wanneer voor hen het einde is gekomen. Als dat regulair via een apotheek mogelijk is, met alle controles en alle waarborgen, dat zou schitterend zijn.“

In een brief aan de Tweede Kamer van 21 maart 2018 refereert minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus eveneens aan de mogelijkheid om verstrekking te controleren en te reguleren. Misschien ligt hier de oplossing om beide kanten tegemoet te komen en tegelijkertijd te verhinderen dat gevaarlijke stoffen ongecontroleerd kunnen circuleren in Nederland.