Bij sommige kankervormen speelt obesitas een belangrijkere rol in het ontstaan dan roken. Bij darm- en nierkanker is overgewicht zelfs oorzaak nummer een. Obesitasexpert Liesbeth van Rossum vindt het tijd om het probleem serieus te nemen.

Veel mensen weten dat roken nog steeds een van de belangrijkste redenen is voor het ontstaan van kanker, maar ze weten niet dat bij een aantal kankersoorten overgewicht een nóg belangrijkere factor is. Volgens Cancer Research UK (CRUK) is overgewicht aanpakken van vitaal belang. Obesitas blijkt een belangrijke factor bij zo'n 10 verschillende soorten kanker. Liesbeth van Rossum van het Centrum Gezond Gewicht in het Erasmus MC in Rotterdam wil veel meer aandacht voor het probleem. "We moeten mensen aan de voorkant helpen, nog voordat hun overgewicht tot ernstige ziektes zoals kanker leidt."

Twee keer zoveel mensen

Recent onderzoek in Engeland laat zien dat ook obesitas kanker kan veroorzaken. Er zijn aanzienlijk meer patiënten met darm- en nierkanker waarbij overgewicht de oorzaak is, dan het aantal patiënten waarbij roken de hoofdoorzaak is. Dit komt doordat vetcellen hormonen activeren die het ontstaan van tumoren kunnen stimuleren.

De cijfers uit het onderzoek van de stichting Cancer Research UK liegen er niet om: van 42.000 jaarlijkse darmkankergevallen konden 4.800 teruggeleid worden op overgewicht of obesitas, tegenover 2.900 waar roken de boosdoener was. Cancer Research UK stelt dat miljoenen mensen een verhoogd risico op kanker hebben vanwege hun overgewicht. Alleen al in Groot-Brittanië zijn er twee keer zoveel mensen met overgewicht dan rokers. Voor Nederland zijn de cijfers vergelijkbaar.

info

Meer kans op kanker in cellen

Uit het onderzoek van Cancer Research UK blijkt dat obesitas een oorzaak kan zijn van verschillende vormen van kanker. Oncoloog Stefan Sleijfer van het Erasmus MC legt uit hoe dat kan. "Vetcellen kunnen hormonen aanmaken die kankercellen aanzetten tot groei. Daardoor krijg je een verhoogd risico op kanker. Er zijn ook aanwijzingen dat overgewicht kan leiden tot een soort continue ontsteking in je lijf en dat kan cellen eveneens aanzetten tot kwaadaardige groei." Sleijfer legt uit dat mensen met overgewicht meer kans hebben om na een behandeling opnieuw kanker te krijgen. "We weten niet precies waardoor dat komt, maar ook dat is een nadelig effect van overgewicht."

Niets helpt

"Dit zijn natuurlijk cijfers waar je van schrikt", beaamt Liesbeth van Rossum, die leiding geeft aan het Centrum Gezond Gewicht in het Erasmus MC in Rotterdam. Zij pleit ervoor dit probleem serieus te nemen. "Het volstaat niet meer om mensen naar huis te sturen met het advies om meer sporten en minder te eten. Mijn patiënten hebben vaak al van alles gedaan. Ze willen echt afvallen, maar niets helpt."

Volgens Liesbeth van Rossum is er nog te weinig bekend over nieuwe geneesmiddelen die mensen met ernstig overgewicht veel structureler kunnen helpen. "Je kunt niet iedereen met obesitas een maagverkleining laten ondergaan. Maar er zijn veel nieuwe geneesmiddelen in de maak die echt een verschil kunnen maken."

Negatieve invloed overgewicht

Er is weinig begrip voor mensen met overgewicht, bleek eerder uit onderzoek van EenVandaag. Ruim zes op de tien mensen (62 procent) met een gezond gewicht kijkt wel eens iemand met overgewicht na. 28 procent veroordeelt wel eens iemand als diegene wat eet en 12 procent lacht mensen met overgewicht uit.

Van de mensen met obesitas gaf tijdens dat onderzoek meer dan de helft (53 procent) aan dat hun gewicht een negatieve invloed op hun leven heeft. Ze hebben lichamelijke klachten of maken zich zorgen over de gezondheidsrisico's die ze lopen. Ook schamen ze zich voor hun lichaam.

Tv-reportage EenVandaag: Niet roken maar overgewicht is de belangrijkste oorzaak voor sommige kankersoorten

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.