Elke week neemt EenVandaag een kijkje in het puberbrein. Deze week de 15-jarige Elias uit Zeeland.

De havist kan niet wachten tot hij eindelijk brommer mag rijden of beter nog, auto als 18 jaar is. Tot die tijd sleutelt hij aan zijn brommer en heel soms rijdt hij er misschien een heel klein stukje op.

De verschillen tussen vroeger en nu zijn groot. Hij heeft al veel van Europa gezien op zijn vijftiende, terwijl zijn opa toen nog nooit van Walcheren af was geweest.

Shape of you van Ed Sheeran is zijn favoriete liedje van dit moment. Hij zet het aan als hij huiswerk gaat maken. 

Op de dag dat premier Victor Orbán de Israëlische premier Netanyahu ontvangt, zegt Hongarije zich terug te trekken uit het Internationaal Strafhof (ICC). En meer landen zijn kritisch op het Strafhof. "Politieke belangen spelen een rol."

"Je hebt zojuist een gedurfd standpunt ingenomen over het ICC. En ik dank je, Victor. Het is belangrijk om op te staan tegen deze corrupte organisatie." Dat zegt Benjamin Netanyahu tegen de pers tijdens zijn bezoek aan Hongarije.

Orbán Europese vriend van Israël

Het Internationaal Strafhof heeft in november een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen Netanyahu vanwege vermeende oorlogsmisdrijven in Gaza. Maar Hongarije is niet van plan hem uit te leveren. Orbán profileert zich als de Europese vriend van Israël.

Dat Hongarije er nu uit stapt is uitzonderlijk, maar hoeft niet direct grote gevolgen te hebben, zo zegt advocaat Geert-Jan Knoops, die werkt voor het ICC. "Hongarije is niet de grootste speler of donateur van het Strafhof."

Meer landen uiten kritiek

Maar het valt hem wel op dat de afgelopen jaren meer landen kritiek uiten op het Strafhof, ondanks ze het statuut hebben ondertekend. "We zagen dat eerder ook met Frankrijk, Italië en Duitsland, die ook reserves hebben geuit over het uitvoeren van het arrestatiebevel tegen premier Netanyahu. Dat is een opmerkelijke ontwikkeling."

Het ICC in Den Haag is in 2002 opgericht om ernstige internationale misdrijven te onderzoeken en personen die zich daaraan schuldig maken te vervolgen en te berechten, denk aan daders van genocide of oorlogsmisdaden. Het Hof kan in actie komen als een land geen strafrechtelijke stappen kan of wil zetten tegen vermeende daders. 124 landen zijn lid van het Strafhof, waaronder alle landen van de Europese Unie. Hongarije is het eerste EU-land dat zich nu terugtrekt.

Lopende conflicten

Knoops denkt dat die kritiek op het Strafhof onder andere te maken heeft met het handelen van het ICC. Dat heeft gebroken met de strafrechtelijke traditie om pas arrestatiebevelen uit te delen nadat een conflict is beëindigd.

Dat was voor het eerst in 2023 met het arrestatiebevel tegen de Russische president Poetin en daarna ook met Netanyahu. Het Strafhof gaf hiermee een signaal af aan Rusland en Israël. Maar neemt hiermee volgens Knoops ook een risico, omdat niet alle landen in een lopend conflict een verdachte willen uitleveren.

'Systeem is niet sterk'

Knoops: "Het systeem van het ICC is niet sterk, omdat het afhankelijk is van de medewerking van landen voor het uitvoeren van arrestatiebevelen." Op dit moment zit maar een handvol verdachten in Den Haag vast, terwijl er veel meer arrestatiebevelen zijn.

Knoops werkte tot nu toe altijd aan internationale zaken waarbij het conflict al ten einde was. "De voorlopers van het Strafhof, zoals het Joegoslaviëtribunaal, het Rwandatribunaal en het VN-tribunaal voor Sierra Leone, die werden pas na het conflict opgericht." Volgens hem werken landen dan liever mee, omdat het minder beladen is.

Politieke druk

Maar Knoops stelt ook vast dat het Strafhof steeds meer onder politieke druk komt te staan. Als voorbeeld noemt hij de onlangs uitgeleverde oud-president van de Filipijnen Rodrigo Duterte. Het land trok zich eerder terug uit het ICC en ook de huidige president moet weinig van het Strafhof hebben. Maar hij zorgde er onlangs toch voor dat zijn voorganger opgepakt werd, uit politieke overwegingen.

"Het ICC is een speelbal geworden", zegt Knoops. De ene keer wel en de andere keer niet verdachten uitleveren kan volgens de advocaat de geloofwaardigheid en de gelijkheid van het strafhof aantasten. "Zonder medewerking van de landen is het strafhof een tandeloze tijger."

Tot wel honderdduizenden Syriërs zijn tijdens het bewind van dictator Assad verdwenen. Sinds zijn vertrek kunnen de massagraven van het regime voor het eerst worden onderzocht. Een lab in Nederland helpt bij het identificeren van de slachtoffers.