'Komende jaren ruim 500 extra borstkankersterfgevallen door impact corona'. Deze verwachting van het ziekenhuis in Bilthoven stond afgelopen weekend in bijna alle kranten, maar dat kunnen we nog lang niet weten zeggen experts.

Aan het begin van de coronacrisis, half maart, besloot het ministerie van Volksgezondheid het bevolkingsonderzoek naar borstkanker, darmkanker en baarmoederhalskanker tijdelijk stop te zetten. Zo zouden minder mensen door worden verwijzen naar het ziekenhuis waardoor er meer plek was voor coronapatiënten. Over de gevolgen van het stopzetten van het bevolkingsonderzoek, deelde het Alexander Monro Ziekenhuis in Bilthoven dus een verwachting. Deze 3 deskundigen reageren op de uitspraak van het ziekenhuis.

Te hoog

"Mensen schrikken natuurlijk als ze dit lezen, het veroorzaakt onrust. Zeker onder vrouwen die verwacht hadden dat ze een oproep voor screening zouden krijgen", zegt professor Lenny Verkooijen van het UMC die de zorgen echt graag bij mensen wil wegnemen.

"Want ik denk dat dat om twee redenen niet nodig is. In de eerste plaats is het aantal van 500 extra sterftes door borstkanker echt te hoog ingeschat, want uitstel van screening is helemaal geen afstel." Volgens de professor gaan artsen deze vrouwen de komende maanden alsnog screenen. "En een heleboel tumoren die we vinden bij de screening, die kunnen best een tijdje wachten voor ze behandeld moeten worden."

'Pas na 10 tot 30 te meten'

"Het aantal dat genoemd wordt door het ziekenhuis vind ik vrij hoog", zegt ook klinisch epidemioloog bij het Integraal Kankercentrum Nederland, Sabine Siesling. Ze deelt de zorgen met het Monro ziekenhuis, maar kan zich niet vinden in het cijfer '500'. Volgens haar is het eerst afwachten in welk stadium de vrouwen binnenkomen die niet via de screening binnen zijn gekomen, omdat er geen screening was. "Die vrouwen hebben mogelijk een iets hoger stadium, dus die moeten mogelijk een iets andere behandeling ondergaan, maar dat houdt niet meteen in dat dat ook effect heeft op de sterfte over 10 of 30 jaar."

Siesling, ook hoogleraar aan de Universiteit Twente, vindt het op dit moment nog lastig om zelf een uitspraak te doen over verwachting van de impact van coronamaatregelen op het sterftecijfer door borstkanker. "We weten nog niets over de vrouwen die niet via de screening zijn binnengekomen omdat er geen screening was. En het effect van vertraging van diagnose is pas te meten 10 tot ongeveer 30 jaar na deze vertraging."

Lees ook

Harde data?

En ook Jelle Wesseling, bijzonder hoogleraar Pathologie en borstkankeronderzoeker in het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis, kijkt kritisch naar de verwachting van 500 extra overlijdens door de coronamaatregelen en daarmee het oplopen van de wachttijden.

"Het punt is: in Groot-Brittannië wordt er om de 3 jaar gescreend en de overleving is daar zeer vergelijkbaar met de situatie in Nederland." Volgens hem gaat het getal niet helemaal op omdat het niet gaat om screening die nooit meer doorgaan, ze worden alleen uitgesteld. En dat geeft een ander beeld. "Dat we nu helaas met een situatie zitten dat screening uitgesteld moet worden is vervelend, maar ik vraag me sterk af die 500 extra sterfgevallen wel gebaseerd zijn op harde data."

Ga naar je huisarts

Een ding willen alle deskundigen mensen echt op het hart drukken: schroom niet naar je huisarts te gaan. "Als je iets voelt, een knobbeltje of een intrekking, dan moet je wel altijd contact opnemen met je huisarts. Dat kan in deze tijd natuurlijk gewoon ook", zegt professor Lenny Verkooijen.

En ook als je uitgenodigd wordt voor een screening is het belangrijk dat je gaat, want zeggen alle deskundigen: dat is gewoon veilig.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.