Oud-veiligheidsadviseur waarschuwt Rutte over Trump: 'Hij wil echt uit de NAVO stappen'

Als nationaal veiligheidsadviseur werkte John Bolton nauw samen met voormalig president Donald Trump. Maar nu hij kans maakt om opnieuw president te worden waarschuwt Bolton voor de gevolgen. "Ik denk dat de NAVO dan niet meer bestaat."

Bolton werkte in 2018 en 2019 als adviseur onder Trump in het Witte Huis. Sinds zijn vertrek wordt hij, vanwege bedreigingen door landen als Iran, 24 uur per dag bewaakt door de geheime dienst. Maar hij neemt nu, vanuit zijn zwaar beveiligde hotelkamer middenin Washington D.C., toch nog de tijd om te waarschuwen voor wereldwijde gevolgen van een mogelijke tweede termijn onder Trump.

Rutte geeft tegengas

Bolton was erbij toen toenmalig premier Mark Rutte en Trump elkaar 6 jaar geleden ontmoetten in the Oval Office. Deze beelden gingen al snel de wereld over, omdat Rutte als een van de weinige wereldleiders inging tegen Trump tijdens een gesprek over een mogelijke handelsovereenkomst tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie.

Volgens Trump maakte het niet uit of ze daar uitkwamen of niet, een verbaasde Rutte reageert dan snel met een ferm 'nee'. Door dit moment ging Rutte de geschiedenisboeken in als een van de weinigen die openlijk tegengas gaf.

Einde van de NAVO

Bolton herinnert zich het moment maar maakt nu snel duidelijk dat Rutte geen illusies moet maken. "Trump is van plan om echt uit de NAVO te stappen als hij de kans krijgt. Ik vraag me af of Mark Rutte - toen hij de baan kreeg aangeboden - zich wel voldoende heeft beseft dat dit kan betekenen dat hij het licht uit zal moeten doen als het Trump lukt om herkozen te worden."

De voormalige adviseur weet als geen ander hoe geharnast Trump in de wedstrijd zit. "Toen Trump zei dat EU-landen de 2 procent-norm moeten halen was dat niet om de NAVO sterker te maken, maar met het idee om een excuus te hebben om de NAVO te verlaten."

'Trump heeft geen besef'

In de kleine 2 jaar dat Bolton onder Trump in het Witte Huis werkte, viel hij van de ene verbazing in de andere. "Trump heeft geen enkel besef van de gevolgen van zijn handelen. Hij kan 's ochtends het ene besluiten, een paar uur later het andere en de volgende dag het tegenovergestelde willen." Dat maakt hem onberekenbaar en maakt de kans op fouten groot. Het is volgens Bolton meer geluk dan wijsheid dat er onder Trump geen grote internationale crisis is geweest.

Bolton zegt dat de voormalige president niet aan langetermijngevolgen denkt en het belang van bondgenoten onderschat. Hij ziet niet in dat een bondgenootschap als de NAVO grote waarde heeft voor de Verenigde Staten. "Hij denkt alleen maar in transactionele termen, hij wil er zelf iets aan hebben op economisch of politiek vlak. Soms zelfs ook puur en alleen voor zijn eigen imago. Dat werkt misschien als je in het vastgoed zit, maar niet als je een wereldleider bent."

Geheimen delen

Een moment waar Bolton nog steeds de koude rillingen van krijgt is toen Iran in 2019 een Amerikaanse drone uit de lucht schoot. Niet de agressie van Iran is wat hem is bijgebleven maar vooral de manier waarop Trump ermee omging. Bolton en de hoogste Amerikaanse militairen wilden de Iraanse actie vergelden, dus kwamen ze met een plan.

Uiteindelijk weigerde Trump dat op het laatste moment uit te voeren, maar een dag later deelde hij wel alle details via X. "Het is zijn goed recht om als president je eigen afwegingen te maken maar je deelt geen geheimen met je vijanden", zegt Bolton die nog steeds woedend is over de situatie.

Schade niet te repareren

"Ook dit ging weer allemaal om de persoon Trump die iedereen maar wat graag duidelijk wilde maken dat hij in het middelpunt staat", gaat hij verder. "Maar dat is logisch als je de president van Amerika bent. Daar hoef je echt niemand van te overtuigen. En toch twittert Trump alle details puur en alleen om zijn eigen ego te strelen."

Bolton is dan ook duidelijk in zijn oordeel over Trump: "Hij is niet geschikt om president te zijn maar de kans dat hij weer wint is groot." We moeten ons daar ook in Europa op voorbereiden, vindt hij. "De schade van 4 jaar Trump was nu nog te repareren. Bij een tweede termijn denk ik dat de schade niet meer te repareren zal zijn."