De overheid wil dat het aantal probleemdrinkers flink vermindert, maar of dit doel gehaald zal worden, is zeer de vraag. Dat komt vooral doordat de alcoholindustrie meepraat aan de preventietafel, stellen 2 organisaties. Daarom stappen ze per direct op.

Het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP en de Nederlandse Vereniging Drank en Horeca Inspecteurs (NVDI) willen niet meer verder praten aan de zogenoemde preventietafel alcohol zolang de alcoholindustrie ook aan tafel zit.

'Alcohol is te gewoon geworden'

"Na 4 jaar van overleg is duidelijk geworden dat de industrie zich tegen elke effectieve beleidsmaatregel verzet", legt STAP-directeur Wim van Dalen het besluit om op te stappen uit. Volgens het kennisinstituut is de rek uit de gesprekken.

"Wij zijn niet tegen drank", benadrukt hij, "maar het is een te gewoon product geworden in Nederland, een te vanzelfsprekend product. En al deze dingen zijn aan de preventietafel niet te bespreken."

Doelen dreigen uit zicht te raken

De overheid heeft voor 2040 doelen gesteld om ervoor te zorgen dat minder Nederlanders te veel drinken of in de problemen komen door alcoholgebruik. Zo moet het aantal probleemdrinkers over 18 jaar afgenomen zijn tot 5 procent.

Eerder dit jaar waarschuwde het RIVM in een voortgangsrapportage over het Preventieakkoord dat meerdere doelen uit zicht dreigen te raken. Sommige doelen zijn niet gehaald en andere - bijvoorbeeld over marketing en alcohol - zijn te vaag omschreven, zegt het gezondheidsinstituut.

'Gehaaid in ontwijken van discussie'

Volgens STAP en andere partijen aan de preventietafel komt dit doordat de alcoholindustrie de discussie over bepaalde maatregelen, zoals het duurder maken van alchohol, slim weet te ontwijken.

"Als het gaat over prijzen houden de vertegenwoordigers van de alcoholindustrie hun mond, als het gaat over beschikbaarheid houden ze hun mond", zegt Van Dalen. "Ze zijn zo gehaaid geworden in het ontwijken van de discussie."

'Sterke invloed op de gesprekken'

De directeur constateert dat het overleg aan de preventietafel 'een vastgelopen motor, een herhaling van standpunten, een herhaling van tegenstellingen en een voortdurend ontwijken van kerndiscussies' is.

Dat komt volgens hem doordat de industrie het overleg sterk beïnvloeden. "De essentie is dat de overheid het lef moet hebben om bepaalde wettelijke aanpassingen mogelijk te maken. De alcoholindustrie is er heel handig in om de gesprekken die hierover gaan te negeren."

Alcoholmisbruik maatschappelijk probleem?

Zolang de industrie aan tafel zitten, wordt het niets met overleg, denkt Van Dalen. "Ze proberen alcoholproblemen te framen als strikt persoonlijke problemen. Als je dus niet verantwoord om kan gaan met hun product dan is er iets met jou en moet je geholpen worden."

"Maar het is natuurlijk primair een gezondheidsprobleem waar we mee bezig zijn", zegt de STAP-directeur. "Om dit echt aan te pakken moet je alcohol duurder maken, reclame beperken, iets doen aan hoe normaal alcohol in Nederland is geworden."

WHO wil industrie ook niet aan tafel

Eerder al liet het Trimbos-instituut aan EenVandaag weten dat het overleg aan de preventietafels lastig is door de aanwezigheid van de industrie. Ook Verslavingskunde Nederland laat nu, in reactie op het besluit van STAP, weten dat het alcoholbeleid steviger moet.

Inmiddels raadt ook de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) overheden af om de industrie aan te laten schuiven bij gesprekken over preventiebeleid. Overigens is het al wettelijk verboden voor tabaksproducenten om te lobbyen bij de overheid.

Staatssecretaris komt 'op korte termijn' met plan

Staatssecretaris Maarten van Ooijen van Volksgezondheid heeft het Preventieakkoord in zijn portefeuille en wil vandaag niet reageren op het besluit van STAP en de inspecteurs om voortaan niet meer aan te schuiven bij het overleg.

Zijn woordvoerder laat aan EenVandaag weten dat Van Ooijen op korte termijn met een plan komt over hoe het verder moet met de preventietafel alcohol.

Dit jaar vierde de koning zijn verjaardag in Doetinchem in de Achterhoek. Een streek waar 'lokaal, eerlijk en lekker eten' centraal straat, volgens de burgemeester. Stadsboerin Ellen Willems serveerde een Achterhoeks maal aan de koninklijke familie.

Met de dood van de door velen geliefde paus Franciscus kwam een einde aan een tijdperk. Wie volgt hem op en wat betekent die wisseling van de wacht voor de toekomst van de Katholieke Kerk? "De nieuwe paus mag zeker behoudender zijn."

Vandaag neemt de wereld afscheid van paus Franciscus. Met de uitvaart komt er niet alleen een einde aan zijn pontificaat van bijna 12 jaar, ook begint de zoektocht naar zijn opvolger.

'Kerk heeft diplomatieke paus nodig'

Franciscus heeft de Rooms-Katholieke Kerk veranderd. Hij brak met tradities en liet een laagdrempelige en menselijke kant van de kerk zien. Hij bleef bewust bij zijn eenvoudige levensstijl en pleitte voor meer rechtvaardigheid in de wereld. Voor het beschermen van aarde en klimaat. De vraag is nu of die koers wordt voortgezet.

Hoogleraar kerkgeschiedenis Paul van Geest verwacht inderdaad dat een nieuwe paus de naar buiten gerichte koers van Franciscus zal aanhouden: "De kerk kan niet om het charisma en om de richting heen, die hij is ingeslagen. We krijgen nu niet opeens een naar binnen gekeerde paus."

Grotere onrust in de wereld

Maar, vervolgt hij: "Gezien de veranderingen in de wereld, de grotere onrust, zou het goed zijn dat de nieuwe paus diplomatiek sterk is op politiek vlak."

"Een stuk diplomatieker dan Franciscus in ieder geval."

Niet iedereen blij met koers

Franciscus probeerde de kerk menselijker en toegankelijker te maken, maar dat leidde soms ook tot spanningen met conservatieve stromingen binnen de kerk.

Want niet iedereen binnen de Katholieke Kerk was blij met de koers van de overleden paus. Zijn open houding tegenover homoseksuelen en gescheiden gelovigen, en zijn plannen om het Vaticaan te hervormen, vielen in conservatieve kringen behoorlijk slecht.

'Nieuwe paus mag wat meer een theoloog zijn'

Veel jonge gelovigen staan achter vernieuwing, maar dat geldt niet voor iedereen: "De nieuwe paus mag van mij wel wat meer een theoloog worden, die de klassieke leer naar buiten brengt", zegt Nino Hoffmans, die samen met andere jonge katholieken naar de uitvaart kijkt. "Conservatiever? Nou, ik zou zeggen: zeker behoudender."

Medegelovige Chris van der Voort hoopt op een jonger iemand: "Een persoon die vol in het leven staat en kracht heeft om te strijden, want de nieuwe paus gaat geen makkelijke tijd tegemoet. Ik hoop dat het iemand is die op dezelfde lijn staat en het werk van Franciscus kan voortzetten. Liefde voor mensen, naastenliefde, dat is belangrijk in deze tijd."

'Sede Vacante'

Nu het Vaticaan officieel 'Sede Vacante' is, wat betekent dat de pauselijke zetel leeg is, bereiden de kardinalen zich voor op het conclaaf. De komende periode zullen zij achter gesloten deuren stemmen over wie de nieuwe leider van de Katholieke Kerk moet worden.

Wordt het iemand die de koers van Franciscus voortzet? Of kiest men voor een meer traditionele paus die de teugels weer strakker aantrekt? De gesprekken zijn in ieder geval al begonnen

'Er wordt al flink genetwerkt'

"Er zijn nu al veel van de 135 kardinalen in Rome, en de meesten blijven ook hangen om over de nieuwe Paus te praten", vertelt Paul van Geest.

"De vergaderingen zijn al begonnen, er wordt stevig genetwerkt. Zo'n conclaaf is best heel prozaïsch, er worden al veel verkennende gesprekken gevoerd en gekeken of men het eens kan worden over een kandidaat."