radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Oproep Onno Hoes: 'Gemeente moet eerder ingrijpen bij verwarde personen'

Luisteren

Gemeenten moeten veel eerder ingrijpen bij personen met verward gedrag. Deze oproep doet Onno Hoes, voorzitter van het Schakelteam Verwarde personen. Hiermee zouden incidenten zoals onlangs met de verwarde Syriër -die 3 mensen neerstak- kunnen worden voorkomen. Gemeentelijke overheden kunnen en zouden veel meer moeten doen om deze mensen te helpen. “Waar wij voor pleiten richting gemeenten is dat ze veel meer de kans zouden moeten grijpen om deze personen te helpen. Ik merk nog te vaak dat lokale overheden veel te terughoudend zijn of het zelfs niet als hun taak zien.”

Je kan de klok er inmiddels op gelijk zetten of een persoon met verward gedrag haalt weer eens de voorpagina’s van de kranten. Een onderwerp waarvan je verwacht dat het topprioriteit voor iedere gemeentebestuur zou hebben. Toch is dit volgens Onno Hoes, voorzitter van het Schakelteam Personen met Verward Gedrag, helaas lang niet altijd het geval

Hoes signaleert dat gemeenten vaak nog veel te weinig doen om deze mensen te helpen. “Waar wij voor pleiten richting gemeenten is dat ze veel meer de kans zouden moeten grijpen om deze mensen te helpen. Ik merk nog te vaak dat lokale overheden veel te terughoudend zijn of het zelfs niet als hun taak zien.”

Ook merkt de voorzitter van het Schakelteam dat de verschillen tussen de gemeenten onderling veel te groot zijn. “Iedere gemeente kan zelf kiezen hoe ver ze gaan in hun aanpak. De ene gemeente doet het goed. De ander niet.” 

Gemeenten doen te weinig

Vooral de zogeheten bemoeizorg staat volgens Hoes onder druk. Dat is zorg aan personen die dit vaak weigeren en zelf het idee hebben dat hen niks mankeert. Dit terwijl ze vaak wel in psychische nood verkeren en met een opeenstapeling van problemen te maken hebben. Juist deze categorie personen zouden gemeenten volgens Hoes niet uit het oog moeten verliezen. 

Danny: ik was volledig in de war

Danny Jackseit (41) is zo’n 'verwarde man' waar het in de media vaak over gaat. In 2012 verkeerde hij in grote psychische nood. Zo groot dat hij zijn eigen auto in de brand stak en halfnaakt het dak van zijn eigen woning opklom.

“Ik was echt goed in de war en het contact met de medemens volledig kwijt. Het was een opeenstapeling van allerlei problemen. Maar ook het gevoel niet gehoord te worden.”

Ook was Danny het vertrouwen in de zorg helemaal kwijt. “Ik vertrouwde niemand meer. Ook hulpverleners niet. Van mij mocht het leven wel stoppen. Hoewel ik dus pas 38 was op dat moment.”

Inmiddels gaat het weer veel beter met Danny. Na een klinische opname weet hij de weg naar boven weer te vinden. “Ik ben voor het eerst echt gelukkig in mijn leven. En ik doe ook werk waar ik blij van word.” 

Mensen volledig verstoken van hulp

Ook Niels Mulder, hoogleraar Openbare Geestelijke gezondheidszorg aan het Erasmus MC, vindt dat er veel meer moet worden ingezet op deze bemoeizorg voor verwarde patiënten. Mulder: “Formeel ligt het lastig omdat de patiënt in kwestie niet wil meewerken aan een behandeling. Bemoeizorg is daarom een grijs gebied, terwijl we weten dat het wel uitermate succesvol is.”

Volgens Mulder moet daarom zo snel mogelijk de wet worden aangepast. “Verzekeraars gaan er nu nog te vaak van uit dat er een behandelovereenkomst moet zijn, voordat de boel vergoed wordt. Ik zou zeggen: ‘ga er toch op af en vergoed het ook. En regel dit landelijk’.”

Want goede bemoeizorg zou volgens de hoogleraar veel incidenten met verwarde personen kunnen voorkomen. Mulder: “Vaak zie je dat deze mensen vaak volledig verstoken zijn geweest van zorg. Zorg die wel gegeven had kunnen worden waarmee je escalatie had kunnen voorkomen.” 

Jules Tielens: 'Bemoeizorg op iedereen afsturen is onzin'

Jules Tielens was decennialang straatpsychiater met verwarde en dakloze mensen als cliëntele. Hij schreef een leerboek over de zorg aan mensen die daar niet zelf om vragen, de zogenaamde ‘bemoeizorg’. Tielens ontdekte dat bemoeizorg neerkomt op het verleiden van mensen, in de eerste plaats het verleiden tot contact. Voor iemand met een psychose is het contact weg gevallen. Als je zo iemand bemoeizorg geeft dan probeer je te helpen dat contact te herstellen. Daarna kun je  helpen dingen weer op te bouwen, zoals het contact met anderen en soms ook het hebben van werk. Maar die zorg moet je toepassen bij mensen die niet oordeelsbekwaam zijn, en niet bij alle mensen die zomaar lastig of verward gedrag vertonen, aldus Tielens. 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Lessen geleerd van corona? 'Ziekenhuizen kunnen niet genoeg opschalen bij nieuwe pandemie', waarschuwen ic-artsen

Lessen geleerd van corona? 'Ziekenhuizen kunnen niet genoeg opschalen bij nieuwe pandemie', waarschuwen ic-artsen
IC-personeel aan het werk in het Leids Universitair Medisch Centrum in coronatijd
Bron: ANP

Na de coronacrisis was iedereen het eens: bij een volgende virusuitbraak moeten ic's sneller kunnen opschalen. Maar de ziekenhuizen zijn nog steeds onvoldoende voorbereid op een nieuwe pandemie, zegt de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC).

Nederland telt op dit moment zo'n 900 ic-bedden. In het Intergraal Zorgakkoord hebben de overheid en de ziekenhuizen afgesproken dat dit aantal moeten kunnen opgeschaald naar 1.700 bedden in het geval een pandemie of een oorlogssituatie uitbreekt. Maar dat is onmogelijk, waarschuwt NVIC-voorzitter Bart Ramakers.

'Maximaal 1.200 ic-bedden'

"De bedden zijn er wel en de beademingsmachines zijn er ook, dat is niet het probleem", legt Ramakers uit. Het is volgens hem een personeelskwestie, want de apparatuur moet natuurlijk ook bediend worden. Daarom kan in geval van nood slechts worden opgeschaald tot maximaal 1.200 ic-bedden, waarschuwt hij. "En dan 4 tot 6 weken maximaal."

Ter vergelijking: toen het coronavirus begin 2020 ons land bereikte werden de intensive cares wekenlang opgeschaald naar 2.400 bedden. Tijdens de hele coronapandemie zijn in Nederland ruim 19.000 patiënten op de ic's opgenomen. Dat soort opname-aantallen zijn volgens de NVIC met de huidige personeelsbezetting dus onmogelijk.

Minder kunnen opschalen

In het winterseizoen gaan er allerlei virussen rond en worden er meer patiënten op de intensive care opgenomen. Er belanden nog steeds mensen in het ziekenhuis door corona, maar onder normale omstandigheden is vooral de griep de boosdoener. Ziekenhuizen zijn dan ook ingesteld om goed te kunnen draaien op piekmomenten, vertelt Ramakers.

"Je hebt een systeem dat schaalbaar is op het moment dat de zorgvraag toeneemt", legt de ic-arts uit. Op momenten dat het rustiger is - vaak in de zomer - kan het personeel andere taken in het ziekenhuis uitvoeren, maar ze zijn er wel voor als opschalen toch nodig blijkt. Maar omdat er minder personeel is, kan er ook minder worden opgeschaald.

Vertrokken door corona

Tijdens en na de pandemie is een deel van het ic-personeel namelijk vertrokken. Artsen en verpleegkundigen moesten in coronatijd keihard werken onder moeilijke omstandigheden om alle patiënten te kunnen behandelen. En dat heeft een zware wissel op ze getrokken, weet ook voormalig ic-verpleegkundige Thomas Smits.

"Waar je normaal als ic-verpleegkundige je over één patiënt ontfermt, waren dat er ineens drie of vier", blikt hij terug op die hectische periode. "Gelukkig kwamen wel collega's van andere afdelingen je helpen. Het was heel pittig, maar we hebben toch wel gewoon met z'n allen gedaan."

Bekijk ook

Minder werkdruk?

Al in de coronacrisis was er een groep ic-medewerkers die zich zorgen maakten over een dreigende uitstroom van hun collega's. Ze verenigden zich in 'Nurse Minded' en hoopten op die manier een leegloop te voorkomen én de ic-zorg effectiever en toekomstbestendiger te maken.

'Nurse Minded' kwam met een manifest, waarin werd gepleit voor minder stress en werkdruk, meer waardering en vooral meer inspraak in de dagelijkse praktijk. Jaren later is nu duidelijk dat dit niet heeft kunnen voorkomen dat ic-personeel alsnog massaal is uitgestroomd. Sterker nog: een groot deel van de groep heeft de zorg zelf ook verlaten.

'Heeft iets te lang geduurd'

Smits zat bij 'Nurse Minded' en is inmiddels dus geen ic-verpleegkundige meer: "Mensen maken een switch. Soms naar een ander specialisme, maar ook het bedrijfsleven is aantrekkelijk. Het is een pijnlijke constatering om te zien dat een deel is uitgestroomd. Ik had dit graag anders gezien".

Ook NVIC-voorzitter Ramakers kent genoeg verhalen van collega's die zijn gestopt met het vak. "Corona heeft niet geholpen om de uitstroom te beperken", constateert hij. "Er zijn mensen die hebben gezegd dat de coronaperiode wat dat betreft net iets te lang heeft geduurd."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Grootste dolfinarium van Europa is definitief gesloten, wat betekent dit voor Harderwijk? 'Publiek wordt steeds kritischer'

Het grootste dolfinarium van Europa, Marineland in Frankrijk, sloot vandaag definitief de deuren. Er is al lang discussie over dit soort parken en de shows die daar opgevoerd worden, omdat ze niet goed zijn voor het welzijn van de dieren.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant