Oproep Onno Hoes: 'Gemeente moet eerder ingrijpen bij verwarde personen'

Gemeenten moeten veel eerder ingrijpen bij personen met verward gedrag. Deze oproep doet Onno Hoes, voorzitter van het Schakelteam Verwarde personen. Hiermee zouden incidenten zoals onlangs met de verwarde Syriër -die 3 mensen neerstak- kunnen worden voorkomen. Gemeentelijke overheden kunnen en zouden veel meer moeten doen om deze mensen te helpen. “Waar wij voor pleiten richting gemeenten is dat ze veel meer de kans zouden moeten grijpen om deze personen te helpen. Ik merk nog te vaak dat lokale overheden veel te terughoudend zijn of het zelfs niet als hun taak zien.”

Je kan de klok er inmiddels op gelijk zetten of een persoon met verward gedrag haalt weer eens de voorpagina’s van de kranten. Een onderwerp waarvan je verwacht dat het topprioriteit voor iedere gemeentebestuur zou hebben. Toch is dit volgens Onno Hoes, voorzitter van het Schakelteam Personen met Verward Gedrag, helaas lang niet altijd het geval

Hoes signaleert dat gemeenten vaak nog veel te weinig doen om deze mensen te helpen. “Waar wij voor pleiten richting gemeenten is dat ze veel meer de kans zouden moeten grijpen om deze mensen te helpen. Ik merk nog te vaak dat lokale overheden veel te terughoudend zijn of het zelfs niet als hun taak zien.”

Ook merkt de voorzitter van het Schakelteam dat de verschillen tussen de gemeenten onderling veel te groot zijn. “Iedere gemeente kan zelf kiezen hoe ver ze gaan in hun aanpak. De ene gemeente doet het goed. De ander niet.” 

Gemeenten doen te weinig

Vooral de zogeheten bemoeizorg staat volgens Hoes onder druk. Dat is zorg aan personen die dit vaak weigeren en zelf het idee hebben dat hen niks mankeert. Dit terwijl ze vaak wel in psychische nood verkeren en met een opeenstapeling van problemen te maken hebben. Juist deze categorie personen zouden gemeenten volgens Hoes niet uit het oog moeten verliezen. 

Danny: ik was volledig in de war

Danny Jackseit (41) is zo’n 'verwarde man' waar het in de media vaak over gaat. In 2012 verkeerde hij in grote psychische nood. Zo groot dat hij zijn eigen auto in de brand stak en halfnaakt het dak van zijn eigen woning opklom.

“Ik was echt goed in de war en het contact met de medemens volledig kwijt. Het was een opeenstapeling van allerlei problemen. Maar ook het gevoel niet gehoord te worden.”

Ook was Danny het vertrouwen in de zorg helemaal kwijt. “Ik vertrouwde niemand meer. Ook hulpverleners niet. Van mij mocht het leven wel stoppen. Hoewel ik dus pas 38 was op dat moment.”

Inmiddels gaat het weer veel beter met Danny. Na een klinische opname weet hij de weg naar boven weer te vinden. “Ik ben voor het eerst echt gelukkig in mijn leven. En ik doe ook werk waar ik blij van word.” 

Mensen volledig verstoken van hulp

Ook Niels Mulder, hoogleraar Openbare Geestelijke gezondheidszorg aan het Erasmus MC, vindt dat er veel meer moet worden ingezet op deze bemoeizorg voor verwarde patiënten. Mulder: “Formeel ligt het lastig omdat de patiënt in kwestie niet wil meewerken aan een behandeling. Bemoeizorg is daarom een grijs gebied, terwijl we weten dat het wel uitermate succesvol is.”

Volgens Mulder moet daarom zo snel mogelijk de wet worden aangepast. “Verzekeraars gaan er nu nog te vaak van uit dat er een behandelovereenkomst moet zijn, voordat de boel vergoed wordt. Ik zou zeggen: ‘ga er toch op af en vergoed het ook. En regel dit landelijk’.”

Want goede bemoeizorg zou volgens de hoogleraar veel incidenten met verwarde personen kunnen voorkomen. Mulder: “Vaak zie je dat deze mensen vaak volledig verstoken zijn geweest van zorg. Zorg die wel gegeven had kunnen worden waarmee je escalatie had kunnen voorkomen.” 

Jules Tielens: 'Bemoeizorg op iedereen afsturen is onzin'

Jules Tielens was decennialang straatpsychiater met verwarde en dakloze mensen als cliëntele. Hij schreef een leerboek over de zorg aan mensen die daar niet zelf om vragen, de zogenaamde ‘bemoeizorg’. Tielens ontdekte dat bemoeizorg neerkomt op het verleiden van mensen, in de eerste plaats het verleiden tot contact. Voor iemand met een psychose is het contact weg gevallen. Als je zo iemand bemoeizorg geeft dan probeer je te helpen dat contact te herstellen. Daarna kun je  helpen dingen weer op te bouwen, zoals het contact met anderen en soms ook het hebben van werk. Maar die zorg moet je toepassen bij mensen die niet oordeelsbekwaam zijn, en niet bij alle mensen die zomaar lastig of verward gedrag vertonen, aldus Tielens.