Een noodlottig ongeluk met een quad op Mallorca is een jonge Brabander dit weekend fataal geworden. Ook in Nederland zijn met regelmaat ongelukken met de vierwielers. 

In Steenbergen liep een 37-jarige man begin deze maand ernstige verwondingen op aan zijn hoofd. In Milheeze breekt een 16-jarige berijder van een quad zijn nek. In Herkingen overlijdt een 13-jarige jongen na een ongeluk met een quad op een boerenerf. 

Quadbestuurder kwetsbaar, helm niet altijd verplicht

De quad is een vierwieler die sinds de laatste jaren vaker op de weg wordt gezien. Hij valt in de categorie speciale voertuigen en niet onder een specifieke wet. Er zijn vijf verschillende soorten op de markt: de zwaardere varianten waarvoor je rijbewijs-B nodig hebt en de bromfietsvarianten die je vanaf 16 jaar mag rijden. Of er meer rondrijden in ons land dan vroeger is lastig aan te tonen. Omdat ze niet in een speciale categorie vallen, worden ze niet zo geteld. 

Duits onderzoek heeft aangetoond dat bestuurders van quads erg kwetsbaar zijn. De kans om zwaargewond te raken of zelfs om het leven te komen, is tien keer groter dan met een auto. 85% van de ongelukken wordt door de bestuurder zelf veroorzaakt. Bovendien geldt niet voor alle quads een helmplicht. Je moet alleen een helm op als de quad valt in de brommercategorie. Voor de andere, die vallen onder personen- of bedrijfsauto’s, mag je zonder helm de weg op, mits je een gordel om hebt.

Uit cijfers van Consument en Veiligheid blijkt dat in de periode 2010-2014 zo’n 500 personen op de eerste hulp belandden na een ongeluk met een quad. In een derde van de gevallen ging het om personen onder de 15 jaar, een derde in de leeftijd 15- 25 jaar. Van alle slachtoffers is 4 op de 5 man. 

Ongelukken in het buitenland

Het ongeluk van de Brabander op Mallorca is niet het eerste fatale ongeluk met quads op het Spaanse eiland. Vorige maand verongelukte een Duitser nadat hij van een klif stortte. Vorig jaar kwamen een motorrijder en een quadrijder in botsing, de motorrijder overleefde het ongeval niet.

Vorige zomer waren er verschillende incidenten met quads op vakantiebestemmingen. Een vrouw uit Herpen kwam om het leven bij een ongeluk met een gehuurde quad op het Griekse eiland Kos. Ook waren er andere incidenten waarbij de betrokkenen er met kleerscheuren vanaf kwamen.

Voor het ministerie van Buitenlandse zaken destijds voldoende reden om op te roepen tot voorzichtigheid. Ze verspreidden een lijstje met punten waarop je kunt letten als je een quad huurt. Denk hierbij aan de geldende verkeersregels in het land, of de verzekering een ongeluk met quads dekt en of je een helm op moet. 

Moet de quad de openbare weg af? Zijn er nieuwe regels nodig voor dit speciale voertuig? En; waarom is er geen helmplicht voor alle quads? Vanavond in EenVandaag: Cindy Esseling van Veilig Verkeer Nederland en quad-tour organisator Cees Suurland van Quads for All. 

Het is nog niet duidelijk hoe het gisteravond uit de hand heeft kunnen lopen in Scheveningen. Honderden jongeren raakten in gevecht met elkaar en keerden zich tegen de politie toen die ingreep.

Statiegeld Nederland opent deze maand twee winkels waar mensen hun blikjes en flessen kunnen inleveren. De winkels moeten het makkelijker maken om de lege verpakkingen weg te brengen. Dat gaat met het huidige systeem in grote steden niet altijd goed.

Vooral in supermarkten staan nog lange wachtrijen voor statiegeldmachines. Dit zorgt soms voor irritaties tussen klanten en 'statiegeldverzamelaars'. De twee winkels in Rotterdam en Amsterdam moeten het begin zijn van een oplossing voor dit probleem. Maar hoe realistisch is die?

'Niet genoeg'

"Die twee statiegeldwinkels zijn een mooie service voor de supermarkten. Die worden zo ontlast. Maar verder lossen ze helemaal niks op van het probleem waar we nu mee zitten", zegt Dirk Groot, die met zijn stichting Zwerfinator zwerfafval probeert te verminderen. Hij vindt de nieuwe winkels een 'stap in de juiste richting', maar merkt op dat er nog veel moet gebeuren.

Volgens hem zijn er vooral in de grote steden te weinig inleverpunten. En dat is hét grote probleem. "Je kunt overal blikjes en flesjes kopen, maar je kunt ze bijna nergens inleveren. En voor een zo'n winkel ga je niet van Amsterdam-West naar het centrum lopen om je blikje in te leveren", denkt hij.

Geen innameplicht

Het kleine aantal innamepunten waar hij zo kritisch over is, zou vooral komen doordat er geen innameplicht is. Mensen zijn het namelijk niet verplicht om gebruikte blikjes, flesjes en kratten in te leveren. Het wordt niet gestimuleerd, zegt Groot.

"De verhouding tussen statiegeld en het product dat je koopt is helemaal zoek. Heel veel mensen vinden het gewoon niet de moeite waard." Juist doordat die stimulans uitblijft, wordt er weinig gedaan om meer innamepunten te creëren. En de drukte echt onder controle te krijgen.

'Hoe slechter ze het doen, hoe meer ze verdienen'

Bedrijven als Statiegeld Nederland maken winst op elk blikje en flesje dat niet wordt ingeleverd, legt Groot uit. "Ze doen niet meer dan nodig is. Ze verdienen er juist aan als er minder wordt ingeleverd."

"Al die miljoenen aan statiegeld die niet worden ingeleverd, dat blijft gewoon bij statiegeld Nederland", vervolgt hij. "Ze zeggen dat ze investeren in allerlei nieuwe innamepunten, verbetering van het systeem, enzovoort, maar daar zien we weinig van. Hoe slechter ze het doen, hoe beter ze verdienen."

Overlast en ongedierten

Een gevolg van dit systeem is dus dat de groep mensen die niet in een lange rij in de supermarkt wil staan, de statiegeldproducten in een normale prullenbak in huis of op straat gooit.

Bij dat laatste komen vervolgens 'verzamelaars' of 'jagers' kijken, die de afvalbakken op straat niet altijd even netjes achterlaten wanneer ze klaar zijn, volgens Groot. In grote steden zoals Rotterdam en Amsterdam zorgt dat voor overlast en soms ongedierten.

Wettelijk verplichten

Ook stevige hulp van de politiek om dit probleem op te lossen blijft uit, zegt Groot. Hij vindt dat er meer kan worden gedaan. "Een statiegeldplicht en innameplicht, dat kun je gewoon wettelijk afdwingen. In Duitsland doen ze dat ook. Daar hebben ze het zelfs op zuivelverpakkingen."

"Er worden steeds redenen verzonnen waarom het niet kan", gaat hij verder. "Maar dat is als je iets niet wil. Als je iets wel wil, dan zoek je naar oplossingen."

'Ze hebben de kennis niet'

Wat zouden de bedrijven zelf dan moeten doen om dit op te lossen? "Meer inleverpunten", herhaalt Groot. "Maar ook moet het statiegeldbedrag omhoog en moeten platte blikjes en flessen zonder etiket worden geaccepteerd. Die mag je nu niet inleveren."

Groot roept dit vanuit zijn expertise al langer, maar volgens hem is dit nog niet doorgevoerd omdat er vaak aan de verkeerde knoppen wordt gedraaid. "Ze hebben niet de kennis van de straat, maar alleen de kennis van kantoor."