Niet alleen boeren en bouwers zitten in onzekerheid door de stikstofcrisis. Ook ondernemers in de Rotterdamse haven zitten klem. "We krijgen geen nieuwe vergunningen voor bouwprojecten. Buitenlandse bedrijven durven hierdoor niet meer te investeren."

Paul van Gelder is CEO van HES International, een groot bedrijf voor op- en overslag van goederen in de Rotterdamse haven. We spreken hem op de plek waar nieuwe opslagtanks voor biodiesel moeten verschijnen. Maar daar zit precies het probleem. "We hadden de vergunning rond en zijn begonnen met de bouw. De fundering is gelegd. Maar door verscherpte wetgeving is de bouw in 2019 stilgelegd. En nu ligt het project dus al 6 jaar stil. Dat is heel wrang om te constateren."

Verduurzaming vertraagd

Alleen al bij dit project van HES gaat het om tientallen miljoenen euro's aan investeringen die uitgesteld moeten worden. Financieel een tegenvaller, maar het stokt ook de verduurzaming in de haven.

"De vraag naar biodiesel stijgt en wij willen daar graag aan bijdragen door het verduurzamen van de energiemix", vertelt Van Gelder. "Dat loopt nu vertraging op. En niet alleen bij ons, op veel meer plekken in de haven zien we dit gebeuren."

Industrie zelf niet grootste uitstoter

De industrie in de haven zit klem door de stikstofregels, maar is zelf niet de grootste uitstoter. Het gerechtshof in Den Haag deed laatst uitspraak in een stikstofzaak die door Greanpeace was aangespannen.

De rechtbank stelde toen vast: "In 2022 was twee derde van de stikstof die op Natura 2000-gebieden terechtkwam afkomstig van Nederlandse bronnen." Er is toen uiteengezet hoeveel stikstof van welke sector afkomstig was.

Bron: EenVandaag

250 projecten onzeker

Gevraagd naar een oplossing zegt Van Gelder: "Het is niet aan mij om de oplossing nu te verzinnen. Ik denk dat er voldoende capaciteit is in Den Haag, maar ook bij kennisinstituten zoals in Wageningen, om gepaste oplossingen te verzinnen, om de stikstofdepositie aan de kant van de landbouw te verminderen en ruimte te geven voor initiatieven zoals hier in de haven van Rotterdam." Hij gaat verder: "Wij zijn in afwachting van nieuw beleid in Den Haag, met daarin hopelijk duidelijke keuzes."

Van Gelder is niet de enige bestuurder die ziet dat zijn bedrijf klemzit door de stikstofcrisis. "Het gaat in totaal om wel 250 projecten die vanwege de stikstofregels ter discussie staan", zegt Victor van der Chijs. Hij is voorzitter van Deltalinqs, de ondernemersvereniging in de Rotterdamse haven en zegt dat er voor miljarden euro's aan projecten in de Rotterdamse haven onzeker zijn. Bij de bouw van nieuwe fabrieken of nieuwe terminals wordt stikstof uitgestoten en daardoor krijgen bedrijven geen vergunning om te bouwen.

'Bedrijven durven niet meer'

En volgens Van der Chijs ontstaat daardoor een groot probleem. "Door deze onzekerheid durven bedrijven niet meer te investeren", legt hij uit.

Hij vervolgt: "Er zitten hier heel veel internationale bedrijven die kijken en die zien dat er vergunningen die al waren gegeven ter discussie worden gesteld. En die zien dat nieuwe vergunningen niet worden afgegeven. Ja, dat kan natuurlijk niet. Die bedrijven vragen zich ook af: waar zijn wij hier in Nederland mee bezig?"

Reactie minister Wiersma

De minister van Landbouw, Femke Wiersma erkent dat het absurd is dat het stikstofprobleem nu al zo lang bedrijven belemmert. Daarom is er is onder leiding van premier Schoof een speciale commissie met verschillende ministers opgericht een doorbraak in het stikstofdossier te forceren.

Wiersma: "Er wordt door deze commissie hard aan gewerkt om korte metten met dit probleem te maken. We zijn van plan om er dit jaar voor te zorgen dat de vergunningsverlening weer op gang komt."

Dit jaar vierde de koning zijn verjaardag in Doetinchem in de Achterhoek. Een streek waar 'lokaal, eerlijk en lekker eten' centraal straat, volgens de burgemeester. Stadsboerin Ellen Willems serveerde een Achterhoeks maal aan de koninklijke familie.

Met de dood van de door velen geliefde paus Franciscus kwam een einde aan een tijdperk. Wie volgt hem op en wat betekent die wisseling van de wacht voor de toekomst van de Katholieke Kerk? "De nieuwe paus mag zeker behoudender zijn."

Vandaag neemt de wereld afscheid van paus Franciscus. Met de uitvaart komt er niet alleen een einde aan zijn pontificaat van bijna 12 jaar, ook begint de zoektocht naar zijn opvolger.

'Kerk heeft diplomatieke paus nodig'

Franciscus heeft de Rooms-Katholieke Kerk veranderd. Hij brak met tradities en liet een laagdrempelige en menselijke kant van de kerk zien. Hij bleef bewust bij zijn eenvoudige levensstijl en pleitte voor meer rechtvaardigheid in de wereld. Voor het beschermen van aarde en klimaat. De vraag is nu of die koers wordt voortgezet.

Hoogleraar kerkgeschiedenis Paul van Geest verwacht inderdaad dat een nieuwe paus de naar buiten gerichte koers van Franciscus zal aanhouden: "De kerk kan niet om het charisma en om de richting heen, die hij is ingeslagen. We krijgen nu niet opeens een naar binnen gekeerde paus."

Grotere onrust in de wereld

Maar, vervolgt hij: "Gezien de veranderingen in de wereld, de grotere onrust, zou het goed zijn dat de nieuwe paus diplomatiek sterk is op politiek vlak."

"Een stuk diplomatieker dan Franciscus in ieder geval."

Niet iedereen blij met koers

Franciscus probeerde de kerk menselijker en toegankelijker te maken, maar dat leidde soms ook tot spanningen met conservatieve stromingen binnen de kerk.

Want niet iedereen binnen de Katholieke Kerk was blij met de koers van de overleden paus. Zijn open houding tegenover homoseksuelen en gescheiden gelovigen, en zijn plannen om het Vaticaan te hervormen, vielen in conservatieve kringen behoorlijk slecht.

'Nieuwe paus mag wat meer een theoloog zijn'

Veel jonge gelovigen staan achter vernieuwing, maar dat geldt niet voor iedereen: "De nieuwe paus mag van mij wel wat meer een theoloog worden, die de klassieke leer naar buiten brengt", zegt Nino Hoffmans, die samen met andere jonge katholieken naar de uitvaart kijkt. "Conservatiever? Nou, ik zou zeggen: zeker behoudender."

Medegelovige Chris van der Voort hoopt op een jonger iemand: "Een persoon die vol in het leven staat en kracht heeft om te strijden, want de nieuwe paus gaat geen makkelijke tijd tegemoet. Ik hoop dat het iemand is die op dezelfde lijn staat en het werk van Franciscus kan voortzetten. Liefde voor mensen, naastenliefde, dat is belangrijk in deze tijd."

'Sede Vacante'

Nu het Vaticaan officieel 'Sede Vacante' is, wat betekent dat de pauselijke zetel leeg is, bereiden de kardinalen zich voor op het conclaaf. De komende periode zullen zij achter gesloten deuren stemmen over wie de nieuwe leider van de Katholieke Kerk moet worden.

Wordt het iemand die de koers van Franciscus voortzet? Of kiest men voor een meer traditionele paus die de teugels weer strakker aantrekt? De gesprekken zijn in ieder geval al begonnen

'Er wordt al flink genetwerkt'

"Er zijn nu al veel van de 135 kardinalen in Rome, en de meesten blijven ook hangen om over de nieuwe Paus te praten", vertelt Paul van Geest.

"De vergaderingen zijn al begonnen, er wordt stevig genetwerkt. Zo'n conclaaf is best heel prozaïsch, er worden al veel verkennende gesprekken gevoerd en gekeken of men het eens kan worden over een kandidaat."