Zweren, brandwonden, littekens: als een huidbehandeling niet goed wordt uitgevoerd, kan dat nare gevolgen hebben. Tegelijk mag iedereen deze behandelingen uitvoeren. Dat moet anders, vinden huidtherapeuten en dermatologen.

De Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten (NVH) wil dat in de wet wordt vastgelegd dat onder andere behandelingen met licht- en laserapparatuur, chemische peelings en microneedling alleen nog worden uitgevoerd door daarvoor opgeleide huidtherapeuten. De beroepsvereniging heeft nu een meldpunt opgericht waar mensen huidschade na een cosmetische behandeling kunnen melden.

'Hingen vellen aan mijn gezicht'

Het kan namelijk flink misgaan, als de persoon die de behandeling uitvoert daar niet voor gekwalificeerd is, ondervond ook Mignon Nusteling. Zij kreeg een chemische peeling, een behandeling waarmee de bovenste huidlaag wordt verwijderd, zonder dat de behandelaar dat van tevoren met haar had besproken.

"Toen ik vuurrood uit de stoel kwam, zei mijn behandelaar: je zult de komende week nog wel een aantal keer aan me denken. Nou, dat was een eufemisme, ik zat onder de zweren. En een paar dagen later hingen de vellen aan mijn gezicht."

Niet goed voorgelicht

Dat je gezicht vervelt na een chemische peeling, is gebruikelijk, las Mignon later, toen ze ging googelen.

"Dat had ik dus misschien kunnen weten, maar de behandelaar had me hierover ook moeten voorlichten, vind ik. Dan had ik de afweging kunnen maken of ik dit wel wilde." Haar behandelaar was geen huidtherapeut, maar een schoonheidsspecialist, ontdekte ze achteraf.

Kwakzalvers

"Huidtherapeut is een beschermd beroep. Je mag je alleen zo noemen als je de daarvoor bedoelde hbo-opleiding hebt afgerond. Maar die opleiding is niet verplicht als je huidbehandelingen wil uitvoeren. Je kunt jezelf bijvoorbeeld ook huidexpert of -specialist noemen", legt directeur Monique van Bekkum van de NVH uit.

Dat klinkt professioneel, maar dat hoeft het helemaal niet te zijn. "Binnen de cosmetische branche zijn best wat kwakzalvers actief die hier snel geld mee proberen te verdienen en op die manier veel schade veroorzaken", zegt Van Bekkum, die zelf jarenlang als huidtherapeut werkte.

Voldoen aan ideaalbeeld

En geld valt zeker te verdienen met huidbehandelingen. Onder andere door de beelden die voorbij komen op social media, is de druk om aan een bepaald schoonheidsideaal te voldoen hoog. Vooral voor jonge vrouwen. Een gladde, stralende huid en zo min mogelijk lichaamsbeharing passen bij dat (voor de meesten onhaalbare) ideaalbeeld.

Dat zien ook dermatoloog Claire van Eijsden en haar collega's van het Erasmus MC. Daar komen regelmatig mensen bij wie de behandeling is 'mislukt'. "Binnen de dermatologie merken we dat uiterlijk een steeds grotere rol speelt. We krijgen er vaker vragen over en van steeds jongere mensen." Het gaat dan om medische ingrepen als botox en fillers, maar ook om huidbehandelingen zoals lasertherapie en gezichtsbehandelingen.

Blijvende huidschade

Vooral bij licht- en laserbehandelingen gaat het regelmatig mis, waardoor er blijvende huidschade ontstaat, zegt Van Bekkum. Maar ook gezichtsbehandelingen zoals chemische peelings kunnen letsel veroorzaken als ze niet goed worden uitgevoerd.

"Wij horen van onze achterban, de huidtherapeuten, dat mensen bij ze aankloppen omdat ze schade hebben opgelopen bij een eerdere behandelaar. Ook ontvangen wij klachten van de mensen zelf", vertelt de NVH-directeur. Mensen melden zich bijvoorbeeld met (brand)wonden en littekens, maar ook met kleurverschillen in de huid, omdat het pigment is verdwenen.

Epilepsie

Je hebt kennis nodig van het menselijk lichaam en ziektebeelden, voordat je het juiste advies kunt geven over bijvoorbeeld een laserbehandeling.

Dermatoloog Van Eijsden: "Zo is het bijvoorbeeld belangrijk om uit te vragen of iemand last heeft van epilepsie. Als iemand aan epilepsie lijdt, kan het dat de flitslamp of laser in een apparaat een epileptische aanval uitlokt."

Risico's bij aandoeningen

Maar ook bij een gezichtsbehandeling, zoals een chemische peeling, is het belangrijk dat je de gezondheidsrisico's kunt inschatten. "Als je zo'n peeling doet bij iemand die vaak last heeft van een koortslip, kan het zijn dat je het virus over het hele gezicht verspreidt. Daarmee ontstaat dan een ernstige huidaandoening."

Ze gaat verder: "Om dat te voorkomen, moet zo iemand van tevoren bepaalde tabletten slikken om zich te beschermen tijdens de behandeling. Als je dit niet uitvraagt en herkent, dan zitten daar dus risico's aan. Dat geldt ook voor andere aandoeningen, bijvoorbeeld: is dat plekje op de huid huidkanker of gaat het om bloedvaatjes?"

Weinig klachten bij inspectie

Tot nu toe komen bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) van het ministerie van Volksgezondheid, Wetenschap en Sport (VWS), dat hierover gaat, weinig klachten binnen over huidschade na een huidbehandeling. De noodzaak om wet- en regelgeving aan te passen, is er voor het ministerie dan ook niet op dit moment.

NVH-directeur Van Bekkum: "Het ministerie van VWS bracht in 2020 een rapport uit waarin ze concludeerde dat de behandelingen waar wij het over hebben niet risicovol zijn, omdat er te weinig meldingen binnenkomen bij de IGJ. Als dat de aanleiding is om het wel of niet te regelen in de Wet BIG, die patiënten beschermt tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen van zorgverleners, terwijl wij merken dat er in de praktijk zaken misgaan, dan vinden we dat daar wat moet gebeuren."

'Drempel mogelijk te hoog'

In een reactie zegt een woordvoerder van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd dat ze jaarlijks 'enkele meldingen met betrekking tot schade na licht- en laserbehandelingen' binnenkrijgen.

"Ons toezicht doen wij op basis van meldingen en op basis van risico's. We merken dat er soms sprake is van schaamte bij cliënten als zij schade ondervinden na een cosmetische handeling. Dit kan de drempel om zich bij de IGJ te melden hoger maken. Daarnaast vermoeden we dat niet iedereen weet dat je bij de inspectie kan melden over misstanden, zoals schade na een laserbehandeling, met betrekking tot cosmetische zorg", zegt de woordvoerder.

Onder druk gezet

De stap naar de IGJ lijkt voor velen te groot, concludeert Van Bekkum. Daar zijn verschillende redenen voor, zegt ze. "Ten eerste is er veel schaamte. Mensen hebben vaak iets laten behandelen waar ze zich al voor schaamden." Dat houdt potentiële melders tegen.

"Maar we zien ook dat cliënten onder druk worden gezet door hun behandelaars. Dus dat ze geen melding mogen maken. Dat zijn louche praktijken. Dat mag in Nederland gewoon echt niet gebeuren", benadrukt Van Bekkum.

Regels in het buitenland strenger

Dermatoloog Van Eijsden denkt, net als Van Bekkum, dat er sprake is van onderregistratie van klachten bij de IGJ. "Dat kan bij de cliënt liggen, die een klacht heeft, maar deze niet meldt. En het kan liggen bij de dermatoloog die geen melding maakt als zij of hij van een cliënt hoort dat die problemen heeft. Daar zouden wij eigenlijk actiever achteraan moeten gaan als beroepsgroep", vindt ze.

Wat Van Eijsden betreft zou het een goede zaak zijn als er strenger toezicht gehouden wordt op wie huidbehandelingen uitvoert. "Hoe beter je reguleert, hoe minder complicaties. Dat zien we ook in het buitenland, bijvoorbeeld in Denemarken, waar de regelgeving voor bijvoorbeeld het gebruik van laserapparatuur strenger is", vertelt ze.

Meldpunt voor huidschade

Om de klachten beter in kaart te brengen, heeft beroepsvereniging NVH het meldpunt voor huidschade bij cosmetische zorg opgericht. Met de meldingen die binnenkomen wil de NVH opnieuw naar het ministerie in de hoop dat er dan toch iets verandert op het gebied van wet- en regelgeving.

Waar je in de tussentijd als consument op kunt letten, als je een huidbehandeling wilt laten doen? Van Bekkum: "Kijk goed wie jou gaat behandelen. Bij wie heb je de intake? Krijg je goede uitleg? Word je voorgelicht over de risico's van een behandeling? Bij een huidtherapeut kun je kijken of iemand geregistreerd is in het kwaliteitsregister en aangesloten bij de beroepsvereniging."

Melissa is een van de duizenden toeslagenouders die door de belastingdienst als fraudeur werd aangewezen. Ze voelde zich niet gehoord, tot ze sprak met een 'luisterend schrijver'. "Dat heeft alles voor me veranderd."

Begin dit jaar stelde een externe spoedadviescommissie onder leiding van Chris van Dam vast dat de hersteloperatie voor de toeslagenaffaire veel te traag verloopt. Een van de belangrijkste adviezen van de commissie aan het kabinet: de getroffen ouders moeten sneller en ruimhartiger worden gecompenseerd.

Methode Stichting Gelijkwaardig Herstel

De methode van de Stichting Gelijkwaardig Herstel, ook wel de methode Laurentien genoemd, zou het meest geschikt zijn voor de schadeafhandeling van nog niet behandelde dossiers, volgens de commissie.

Morgen komt het kabinet met een reactie op dit advies. Melissa Renken is toeslagenouder en heeft gebruik gemaakt van de methode van de Stichting. Zij hoopt dat deze leidend wordt.

Machteloos tegenover Belastingdienst

Melissa werd op haar 19de moeder. "Ik was de meest gelukkige vrouw ter wereld. Mijn kinderwens kwam uit." Ze studeerde nog en bracht haar baby naar de crèche. Maar toen ze verhuisde, werd ze opeens als fraudeur bestempeld. "De belastingdienst belde naar de verkeerde opvang, maar deze administratieve fout was niet zo gemakkelijk recht te zetten."

Melissa voelde zich machteloos tegenover de dienst. "Ik wist alleen dat ik veel geld moest terugbetalen. Ik moest met allerlei bewijzen komen." Ze raakte in paniek en wilde zo snel mogelijk haar schulden afbetalen. "Daarom ben ik gaan ondernemen. Maar ik was veel te jong, te onervaren en had te weinig mensenkennis. Ik ben uiteindelijk met de verkeerde mensen in zee gegaan." Dit liep fout en uiteindelijk werd haar schuld steeds groter.

'Ik wilde niet meer leven'

Ook Melissa's partner verliet haar. "Ik raakte in paniek. De stress, de onwetendheid, alles bij elkaar leidde uiteindelijk ook tot lichamelijke klachten." Melissa werd ziek en belandde in een rolstoel. Er werd polyneuropathie, een aandoening aan het zenuwstelsel, vastgesteld. Melissa legt de link met haar situatie. "Jarenlang slecht voor mezelf te zorgen - stress, slechte voeding en vitaminetekort - heeft tot zenuwbeschadiging geleid."

Uiteindelijk werd het haar allemaal te veel. "Er was een periode dat ik niet meer wilde leven. En ook een poging daartoe heb gedaan. Ik ben blij dat ik dat nu nog kan navertellen."

Omvang duidelijk

Het verhaal van Melissa staat niet op zich. Veel toeslagenouders raken gedupeerd. Bij sommige van de gedupeerden raakte hun leven ontwricht door onder meer verlies van baan of huis en/of psychische problemen. Ook werden kinderen door jeugdzorg uit huis geplaatst.

In de Tweede Kamer namen Pieter Omtzigt, Renske Leijten en Farid Azarkan het voor hen op. De omvang van de ernst werd steeds duidelijker. Er kwam een parlementaire enquêtecommissie onder leiding van Chris van Dam, en uiteindelijk leidt de toeslagenaffaire in januari 2021 tot het aftreden van kabinet Rutte 3.

Vastlopen hersteloperatie

Er kwam een hersteloperatie op gang om de ouders te compenseren, maar begin dit jaar werd dus vastgesteld dat de operatie vast is gelopen: het compenseren gaat te langzaam. En nu adviseert de commissie-Van Dam om de methode van de Stichting Gelijkwaardig Herstel, die Melissa ook gebruikte, ruim baan te bieden.

Bij de methode luistert een vrijwilliger naar het verhaal van de ouders, en schrijft hun verhaal vervolgens op. Voor Melissa was dit een heel fijne manier om haar relaas te doen. "In alle rust zit er ineens iemand tegenover me, die me overrompelt met zoveel warmte en aandacht. Dat moment heeft alles voor me veranderd."

Ruimhartig compenseren

Het verhaal dat de luisterende schrijver opschrijft, gaat naar de letselschade adviseurs van de Stichting. Die kijken naar de schade en vervolgschade.

"Het idee erachter is ruimhartig compenseren, geen verdere juridische acties, eindelijk een streep eronder. Dan gaat het geheel naar het Ministerie van Financiën voor de financiële vergoeding", legt Melissa uit. Haar belangrijkste advies aan de politiek: "Woorden zijn zo belangrijk, politici moeten kwetsbaar durven te zijn. Laat hen verantwoordelijkheid nemen en schuld betalen. En nog belangrijker: geef een oprecht sorry, dat ontbreekt nu."

'Niet alleen op te lossen met geld'

Lilian Marijnissen zit sinds vorige maand in de Raad van Toezicht van Stichting Gelijkwaardig Herstel. Zij gelooft dat de staatssecretaris het advies van de commissie over gaat nemen. "Het is echt tijd om dit op te lossen. Minder beloven, meer doen."

Zelf is ze betrokken bij de Stichting omdat ze het belangrijk vindt dat de methode zich niet alleen focust op financieel herstel maar ook de emotionele kant van het verhaal. "Iedereen begrijpt dat het niet alleen met geld op te lossen is. Daarom is het zo belangrijk dat het Feitenrelaas, het verhaal dat wordt opgesteld door de verteller en de luisterend schrijver, centraal wordt gesteld. Dat zorgt ervoor dat er gekeken wordt naar het hele verhaal, van waar mensen vandaan komen tot waar ze vandaag staan. "

Binnen 2 jaar opgelost

Als de staatssecretaris het advies overneemt en de methode aanhoudt, zal het snel gaan volgens Marijnissen. "De methode is juist ontwikkeld vanuit opschaling en versnelling. Als het ministerie - zoals de Spoedcommissie zegt - een stapje terug doet en zich niet weer te veel verliest in controledrift, dan kunnen we dit als samenleving in 2 tot 2,5 jaar oplossen."

Is het wel haalbaar om alle gedupeerde ouders in die tijd te compenseren? Volgens Marijnissen wel. "Vergeet niet: we doen dit niet alleen als Stichting, we hebben geweldige partners die ons hierbij steunen met menskracht, denkkracht en ervaring."

'Laurentien cruciaal'

Het is opvallend dat deze methode door de commissie-Van Dam wordt aangeraden omdat er veel kritiek was op de grondlegger ervan, prinses Laurentien. Uit WhatsApp-berichten zou blijken dat zij nogal fel tekeer kon gaan tegen de ambtenaren van het departement.

Melissa ziet dat geheel anders, zij vindt dat Laurentien cruciaal is geweest voor de stappen die nu worden gezet. "Ik kijk alleen maar vol trots naar die vrouw. Ik vind het oneerlijk dat iemand die zo haar best doet voor de gedupeerden zo wordt afgestraft."

'Eindelijk weer regie'

Melissa heeft inmiddels een nieuwe partner, haar dossier is ondertussen naar tevredenheid financieel afgehandeld en ze kan weer werken aan een toekomst. Zo heeft ze een onderwijsmethode ontwikkeld om kinderen te helpen die een regulatiestoornis hebben ontwikkeld door stress, zoals haar zoon.

"Eindelijk heb ik weer de regie over mijn leven. Dat is wat ik heb geleerd uit dit alles: geniet van het leven. En dat is nu mogelijk. Maar als alles van je afgepakt wordt, ben je iedere seconde bezig om te overleven, dan ben je de regie volledig kwijt."

De verdachten die vastzitten voor de dodelijke explosie aan de Tarwekamp in Den Haag kunnen rekenen op levenslang of een hoge gevangenisstraf van 30 jaar. Dat zeggen strafrechtdeskundigen en advocaten in gesprek met EenVandaag.

Bij de explosie op 7 december 2024, midden in een Haagse woonwijk, kwamen eind vorig jaar zes onschuldige bewoners om het leven. Vier anderen werden zwaargewond naar het ziekenhuis gebracht. Doelwit van de aanslag was een bruidswinkel, maar het wooncomplex erboven en ondernemingen in de omgeving werden vrijwel volledig weggevaagd. Vijf vragen over de start van de rechtszaak.

1. Wie hebben ze gearresteerd voor betrokkenheid bij de dodelijke explosie?

Deze week moeten de vier verdachten voor het eerst voor de rechter komen. Dat zijn opdrachtgever Moshtag B. (33) - de ex-partner van de eigenaresse van de bruidsmodezaak - en de uitvoerders van de aanslag: twee mannen uit Roosendaal (29 jaar en 23 jaar) en een man uit Oosterhout (33). Bij de aanslag op de bruidszaak gebruikten ze bijna 200 liter benzine en zwaar vuurwerk. Ze kregen hier 1.500 euro voor.

Volgens de advocaat van Moshtag B., Gerard Spong, wilden ze alleen jurken en de zaak in brand steken. Maar de brand had vreselijke gevolgen. "Er zijn zes mensen dood. En dan heb ik het nog niet over de schade en het verdriet van de andere mensen", zegt advocaat Spong. Volgens hem hebben z'n cliënt en 'zijn kompanen' het risico onderschat. "Geen van allen hebben ook maar kunnen bevroeden dat daar dodelijke slachtoffers zouden vallen."

2. Waarom wilde Moshtag B. een aanslag plegen op de bruidsmodezaak?

Verschillende media citeerden uit het strafdossier waarin Moshtag B. wordt neergezet als jaloerse, controlerende partner. Waar B. in het begin van de relatie met de onderneemster strooide met cadeautjes hield hij haar daarna in de gaten door met een truc haar WhatsApp-gesprekken mee te lezen. Hij dacht dat ze een ander had en wilde wraak. Het plannen van de aanslag begon al in de zomer van 2024.

B's advocaat Spong bevestigt dat het motief van de explosie ligt in 'een soort liefdesverdriet'. Wraak, omdat zijn ex-vriendin een relatie zou hebben met iemand anders. "Uiteindelijk kwam men op het idee om daar brand te stichten." Een 'overreactie', zegt de advocaat. "Daar wordt ook op dit moment wel psychologisch onderzoek naar gedaan." Volgens Spong wil zijn cliënt volledige openheid van zaken geven. "Ik wens ook te benadrukken dat hij vanaf dag één een bekennende proceshouding heeft ingenomen."

3. Twee mannen werden een week voor de explosie nog gearresteerd. Speelt dat een rol in de zaak?

De twee mannen uit Roosendaal werden een week voor de explosie ook al aangehouden omdat ze zich 'verdacht ophielden' in een busje. De politie trof daarin zwaar vuurwerk en jerrycans met benzine bij de mannen aan. De spullen werden in beslag genomen, de mannen mochten weer gaan. Kort daarna gaan de mannen in Telegram-groepen opnieuw op zoek naar zwaar vuurwerk en tanken ze een paar uur voor de explosie voor honderden euro's.

Ze worden ervoor vervolgd in de komende strafzaak. Al heeft de arrestatie de aanslag niet voorkomen. "Als je dan de band terugspeelt dan had je gewild dat de heren ofwel langer vast hadden gezeten ofwel dat ze waren gevolgd zodat dit voorkomen had kunnen worden", zegt hoogleraar strafrecht Sven Brinkhoff (UvA). Het OM moet hier uitleg over geven vindt hij. "Er moet duidelijkheid over komen, in ieder geval voor de maatschappij."

4. Welke straf hangt de verdachten boven het hoofd?

Drie van de vier mannen worden vervolgd voor moord dan wel doodslag op zes personen, de poging daartoe op de andere in het huizenblok aanwezige personen, brandstichting de dood ten gevolge hebbend, brandstichting in een auto en het op 1 december voorbereiden van brandstichting.

Daarvoor kan een levenslange gevangenisstraf geëist worden, zegt hoogleraar Brinkhoff. Hij noemt het 'zeer voorstelbaar' dat deze straf opgelegd wordt. "Op deze feiten staat de levenslange gevangenisstraf, maar ook een hoge, tijdelijke, gevangenisstraf, van bijvoorbeeld 30 jaar." Advocaat Spong houdt voor zijn cliënt Moshtag B. ook rekening met de maximumstraf. "Ik zal er naar streven om een zo laag mogelijke straf voor hem in de wacht te slepen."

5. We zijn iets meer dan 3 maanden verder. Hoe is het nu aan de Tarwekamp in Den Haag?

Het ongeloof en verdriet in de periode na de explosie was groot. Het Openbaar Ministerie had eind januari 37 aangiftes ontvangen van nabestaanden, bewoners en ondernemers. Een crowdfunding van de Lichtpuntjes van de Mariahoeve haalde een bedrag op van ruim 654.000 euro. Daar kwam nog eens 45.000 bij die de Chinese gemeenschap had ingezameld. Het bedrag is verdeeld onder 43 getroffen huishoudens en ondernemers uit de buurt. Zij kregen elk 15.572 euro.

Ook wijnhandelaar Ingo Wever werd door de crowdfunding gesteund. "Dat heeft ons echt enorm geholpen", zegt hij hierover. De komende weken wordt bekeken hoe het pand herbouwd kan worden. Mondjesmaat openen er weer bedrijven, zoals de tandarts binnenkort. Wever denkt zelf tegen de zomer weer in zijn pand te kunnen zodat hij kerstpakketten kan voorbereiden. Voor de lange termijn hoopt hij dat het pand verkoopbaar blijft. "In feite is in onze levensfase dit de zekerstelling van ons pensioen."