radio LIVE
meer NPO start

Ondanks de oorlog is Oekraïense club Shakhtar Donetsk toch succesvol in de Europa League: 'We spelen voor onze soldaten'

Ondanks de oorlog is Oekraïense club Shakhtar Donetsk toch succesvol in de Europa League: 'We spelen voor onze soldaten'
Shakhtar Donetsk
Bron: EPA

Voetbalclub Shakhtar Donetsk kan al 9 jaar geen echte thuiswedstrijd spelen door de oorlog met Rusland. Maar de club herpakte zich en speelt morgen tegen Feyenoord. Dat doen ze voor hun soldaten: "Want zonder hen kunnen wij niet voetballen."

Shakhtar Donetsk speelt donderdagavond tegen Feyenoord. In de achtste finale van de Europa League treffen de clubs elkaar in het Wojska Polskiego-stadion in de Poolse hoofdstad Warschau.

Al 9 jaar niet in eigen stadion

Dat Shakhtar de thuiswedstrijd daar moet spelen komt door de situatie in Oekraïne. De club kan al bijna 9 jaar geen gebruik maken van hun eigen stadion in Donetsk, nadat pro-Russische separatisten in de Donbas zich in 2014 afscheidden van het land. De club speelde sindsdien thuiswedstrijden in onder meer hoofdstad Kiev en Lviv.

Sinds de inval door Rusland is de situatie voor Shakhtar nog verder verslechterd, vertelt directeur Sergei Palkin. "Toen de oorlog begon, verlieten veel spelers onze club en hebben we een halfjaar helemaal niet gevoetbald. Uiteindelijk mochten we weer beginnen, maar we moesten helemaal opnieuw beginnen."

'Jongens zijn mannen geworden'

Het team verzamelde nieuwe spelers en nam een nieuwe coach aan, de Kroaat Igor Jovicevic. "De jongens hebben ongelofelijke resultaten laten zien", zegt Palkin. "En we worden alleen maar beter." De club begon dit seizoen in de Champions League en speelt na de winterstop nu verder in de Europa League.

"De spelers hebben ondanks de zware omstandigheden echt fantastisch voetbal laten zien", vindt de clubdirecteur. "Zij kunnen er niks aan doen dat het oorlog is en dat we het team weer vanaf de grond moesten opbouwen. Maar ze hebben hun verantwoordelijkheid genomen en heel goed gespeeld. Ze zijn van jongens veranderd in mannen."

Bekijk ook

Motivatie in DNA van de club

Shakhtar was door de oorlog niet alleen veel spelers kwijtgeraakt maar ook een groot deel van het budget. Toch zegt dat volgens Palkin niets over de kwaliteit van de voetballers die nu in het team spelen: "Ze geven allemaal 100 procent, zijn heel gemotiveerd en vertrouwen op onze coaches. Dat zorgt voor een goed resultaat."

Die motivatie zit in het DNA van de club en van de spelers, zegt de directeur. "9 jaar geleden moesten we onze stad, ons stadion en onze fans verlaten. We hebben overal in Oekraïne gespeeld, en daardoor werden we een team van het hele land. We willen niet winnen om het winnen, maar om mooi voetbal te laten zien."

'Een nieuw begin'

Het succes van Shakhtar is niet alleen belangrijk voor de club zelf, maar ook voor de bevolking van Oekraïne, benadrukt Palkin: "Na het uitbreken van de oorlog geloofde niemand meer in ons. Veel buitenlandse spelers waren weg en men dacht dat dit het einde van Shakhtar was." Dat het team desondanks goede resultaten boekte was fantastisch voor de fans, vertelt hij.

"Het was als een frisse wind, een nieuw begin. Het liet zien dat we iets kunnen veranderen, zelfs in een slechte situatie of als het oorlog is", legt hij uit. "Het was een prestatie voor de club, voor de Oekraïense bevolking en vooral ook voor de soldaten die ons land verdedigen."

Bekijk ook

Soldaten aan front bedanken

Palkin denkt dat de wedstrijd tegen Feyenoord morgenavond ook aan het front in Oekraïne bekeken zal worden. "Als ze een mobiele telefoon hebben, dan kunnen ze het zien. Ik hoor vaak verhalen van soldaten die onze wedstrijden kijken en onze club steunen."

Op hun beurt denkt het team ook aan de Oekraïense soldaten die voor hen tegen de Russen vechten. "Voor elke wedstrijd bedanken we ze, want als zij ons niet zouden beschermen, zouden wij geen voetbal kunnen spelen. Niet in Oekraïne, maar ook niet in Europa."

'We spelen voor Oekraïne'

Of Shakhtar ook van hun Nederlandse tegenstander zal winnen, durft de clubdirecteur nog niet te zeggen. "Het gaat lastig worden. Sommige spelers zijn geblesseerd of mogen niet meedoen vanwege een gele kaart, dus het wordt een moeilijke wedstrijd. Maar ik hoop dat we goed voetbal kunnen laten zien."

Hij hoopt vooral dat de fans van de wedstrijd zullen genieten. "Het gaat erom dat we onszelf laten zien en dat we alles geven. Niet omdat we voetbal willen spelen, ons team behouden of willen winnen, maar voor de Oekraïense bevolking en onze soldaten. We spelen voor hen, en dankzij hen."

Clubdirecteur Sergei Palkin legt uit waarom Shakhtar Donetsk zo succesvol is ondanks de oorlog

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Dit betekent uitslag van verkiezingen in Duitsland voor Nederland (en Europa)

Dit betekent uitslag van verkiezingen in Duitsland voor Nederland (en Europa)
Friedrich Merz, leider van de Duits christendemocratische CDU/CSU
Bron: AFP

Door de verkiezingswinst van het christendemocratische CDU/CSU schuift de Duitse regering waarschijnlijk op naar rechts. Wat betekent deze uitslag voor Nederland en andere Europese landen? "Nederland en Duitsland zitten erg op één lijn."

Lijsttrekker Friedrich Merz van CDU/CSU is de beoogde opvolger van de huidige bondskanselier Olaf Scholz. Merz heeft aangegeven dat hij haast wil maken met het vormen van een regering.

Ideeën overlappen

"Ik denk dat het voor Nederland niet slecht is als Merz de nieuwe bondskanselier wordt", zegt Hanco Jürgens van het Duitsland Instituut. "De ideeën van de CDU zijn over het algemeen in lijn met wat Nederland politiek gezien wil. Bijvoorbeeld als het over financiën gaat: zuinig aan doen en niet te veel geld over de balken smijten."

Ook op het gebied van defensie zijn er overeenkomsten, volgens Jürgens. En als het om Amerika gaat, dat heeft aangekondigd dat het zonder Europa wil beslissen over het einde van de oorlog in Oekraïne. Duitsland is er, net als Nederland, geen voorstander van om alles Europees te regelen, zonder Amerika. "Het zal er alles aan doen om Amerika toch te betrekken."

Afhankelijk voor kernwapens

Dat Duitsland en Nederland wat dat betreft op één lijn liggen, heeft ermee te maken dat zowel Nederland als Duitsland geen eigen kernwapens hebben, legt Jürgens uit.

"We zijn afhankelijk van de Amerikaanse 'veiligheidsparaplu'. En een sterkere kanselier, zoals Merz, is ook in het belang van Nederland."

Bekijk ook

Europees leger

Eerdere uitspraken van Merz hintten erop dat hij de positie van Europa wil versterken met een Europees leger. Toch is het volgens Jürgens afwachten of dat ook daadwerkelijk gaat gebeuren. "Dat hebben we al eerder gezien met Angela Merkel en Macron. Zij hadden ook allerlei ideeën over een Europees leger, die uiteindelijk nooit gerealiseerd zijn", vertelt de Duitslandkenner.

"Uitspraken zijn mooi, maar of ze ook werkelijkheid worden, moeten we zien. Bovendien zijn de Fransen en Duitsers niet alleen. Die moeten ook rekening houden met Polen, Denemarken, Tsjechië en Nederland. Dus er is nog heel veel tijd nodig om zulke ideeën vorm te geven."

info

De Duitse verkiezingsuitslag

CDU/CSU is met lijsttrekker Friedrich Merz de grootste partij geworden in Duitsland met 28,4 procent, de radicaal-rechtse partij AfD kreeg 20,1 procent van de stemmen en de sociaaldemocratische SPD van de huidige bondskanselier Olaf Scholz, heeft een nederlaag geleden met 16,3 procent van de stemmen.

'Duitse economie raakt ons minder hard'

Naast defensie, was ook de economie een belangrijk verkiezingsthema. De huidige Duitse economie staat namelijk erg onder druk. Economen waarschuwden eerder al dat de kwakkelende Duitse economie invloed kan hebben op Nederland. Ook Jürgens ziet dat: "Als het niet goed gaat in Duitsland, heeft dat ook gevolgen voor Nederland, met name voor toeleveranciers van bijvoorbeeld de auto-industrie."

Maar volgens hem hoeven we ons wat dat betreft nog geen grote zorgen te maken. "Het spreekwoord 'als Duitsland niest wordt Nederland verkouden', gaat tegenwoordig minder op. Dit omdat wij meer internationale industrie hebben gekregen, zoals ASML. Dat maakt ons onafhankelijker." Bovendien ziet Jürgens dat de Nederlandse economie gegroeid is, waardoor wat er in Duitsland gebeurt, ons minder hard zal raken.

Bekijk ook

Weinig geld naar de EU

Hoewel Merz voorstander is van samen optrekken binnen Europa, merkt Jürgens ook op dat de Duitse lijsttrekker daar niet te veel geld aan wil uitgeven. "En dat is denk ik wel een probleem. Want de komende jaren zal er toch veel geld moeten worden uitgegeven aan de EU, bijvoorbeeld aan de Europese defensie-industrie. En dat zie ik nog niet zo snel gebeuren. Juist niet, omdat Merz eigenlijk het begrotingstekort niet wil laten oplopen en zuinig is als het gaat om Europa."

Jürgens: "Merz wil dat Duitsland de grootste economie van Europa is en dus ook de leiding moet nemen in het debat. Het is wel duidelijk dat Merz een beetje een haantje de voorste is. Duitsland wil de leiding nemen, vooral nu Trump zijn handen lijkt af te trekken van Europa."

Wat betekent de Duitse verkiezingsuitslag voor Nederland?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Komt er een Europees defensiefonds? 'Er moet meer vertrouwen onderling komen'

Komt er een Europees defensiefonds? 'Er moet meer vertrouwen onderling komen'
Landmacht in startblokken voor NAVO-oefening Steadfast Defender
Bron: ANP

Europa moet zo snel mogelijk een defensiefonds oprichten om samen wapens in te kopen. Er moeten extra tanks, vliegtuigen en munitie komen, nu de steun van de Verenigde Staten niet langer zeker is. Nederland is tegen zo'n fonds. Is dat terecht?

Volgens Harald Benink, hoogleraar Bankwezen en Financiering aan Tilburg University zijn er twee mogelijkheden. Alle landen gaan, ieder voor zich, de defensie-uitgaven verhogen. Een alternatief is een Europees defensiefonds waarbij alle landen gezamenlijk 500 tot 700 miljard euro lenen.

Risico's delen

Het probleem bij het verhogen van de defensie-uitgaven per land, is volgens Bennink dat een aantal landen al zeer hoge staatsschulden hebben als percentage van hun nationaal inkomen. Als landen als Italië en Frankrijk hun staatsschulden verder verhogen, kun je de situatie krijgen dat we weer een nieuwe eurocrisis krijgen. Niet verstandig dus, denkt Benink.

Bij het alternatieve plan: een Europees defensiefonds, deel je juist de risico's. "Als je een fonds creëert, dan wordt de terugbetaling van de obligaties gegarandeerd door alle 27 landen van de Europese Unie", legt hij uit.

Coronaherstelfonds

In 2020 deed Europa iets soortgelijks met het coronaherstelfonds. "Toen heeft Europa voor 750 miljard euro geleend", vertelt econoom Benink. Het geld ging toen naar de landen zelf, het defensiefonds moet Europees worden besteed.

"Voor fabrieken voor wapens in Duitsland of Frankrijk, tanks in Duitsland", noemt hij als voorbeelden waar dat geld naartoe kan gaan. "Je moet dat Europees aanvliegen en niet op het niveau van alle landen. Want dan krijg je dat iedereen weer zijn eigen industrie gaat bevoordelen."

Bekijk ook

Vertrouwen

Macro econoom Edin Mujagić van Beleggingsfonds Hoofbosch noemt het 'volkomen logisch' dat Europese landen zoveel mogelijk samen doen. "Samen sta je sterker", zegt hij. "Als we het over defensie hebben, dan zou je in principe veel beter samen kunnen optrekken en dus die uitgaven ook samen kunnen financieren."

Maar voor een gezamenlijk fonds - waarbij iedereen garant staat voor elkaar - is weinig vertrouwen tussen de landen onderling. Bij invoering van de euro zijn er afspraken gemaakt over schulden en investeringen in het defensiebudget. "Er zijn heel veel Europese landen die zich al die tijd niets of weinig aangetrokken hebben van die regels", zegt hij. "Daar betalen wij nu de prijs van."

Nederland tegenstander

Nederland is een tegenstander van een defensiefonds omdat het 'traditioneel' tegen staatsleningen is. "Dat was vijf jaar geleden met het coronaherstelfonds ook al zo", zegt Benink. Na vier nachten onderhandelen is Nederland toen toch akkoord gegaan. Toenmalig premier Rutte zei dat dit nooit meer zou gebeuren.

Maar de wereld is in die tijd fors veranderd. Groot-Brittanië verdween uit de Europese Unie, Denemarken was tegen, maar draaide bij nadat Trump dreigde met het innemen van Groenland. Ook de winnaar van de Duitse verkiezingen, Friedrich Merz zegt een voorstander te zijn van zo'n Europees defensiefonds.

Bekijk ook

'Er zullen bijeffecten zijn'

Nederland staat steeds meer geïsoleerd in Europa, zegt Mujagić. "Nederland is niet zo heel groot om continu tegen heel veel dingen 'nee' te kunnen zeggen. Ik vrees dat - als Europa ervoor kiest om deze weg te nemen - we als Nederland ook mee moeten."

Mujagić: "Als je geen grote bondgenoten achter je hebt, wordt het heel moeilijk om dit soort ontwikkelingen in je eentje tegen te gaan." Volgens hem zijn er twee opties: je doet het of je doet het niet. "Welke van de twee je ook kiest, de kans is groot dat er negatieve bijeffecten zullen zijn."

Druk van Trump

Hoewel Nederland onder Rutte nog tegen is, denkt Benink niet dat hij zich als secretaris-generaal van de NAVO zal verzetten tegen een defensiefonds. Trumps druk op Europa om meer uit te geven aan defensie groeit, maar veel landen voldoen nog niet eens aan de norm van 2 procent.

Trump weet dat dit niet binnen een jaar kan. "Maar hij wil geloofwaardige plannen zien", vult de econoom aan. Als dat plan er niet ligt, trekt hij zijn handen van de NAVO af. "Er zal dus een geloofwaardig plan moeten liggen voor de NAVO-top in Den Haag eind juni. Dat is al over vier maanden."

Komt er een Europees defensiefonds? 'Er moet meer vertrouwen onderling komen'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant