meer NPO start

Omwonenden vervuilende asfaltfabriek Deventer willen gezondheidsonderzoek: 'Mijn ogen werden rood en mijn keel sloeg dicht'

Omwonenden vervuilende asfaltfabriek Deventer willen gezondheidsonderzoek: 'Mijn ogen werden rood en mijn keel sloeg dicht'
Omwonenden Paul en Charlotte
Bron: EenVandaag

Prikkende ogen, een zere keel en hoofdpijn. Omwonenden van de asfaltcentrale in Deventer klagen al jaren over de fabriek en hebben veel vragen over de gevolgen voor hun gezondheid. Ze willen daarom snel een gezondheidsonderzoek, maar botsen met de GGD.

Niet ver bij de asfaltfabriek, waar gebruikt asfalt wordt gerecycled, vandaan is een woonwijk. De bewoners zijn de stank zat en hebben er veel last van. Vorig jaar zomer was het dieptepunt, zegt bewoner Charlotte Leenen. "Een brandlucht, maar ook iets van een asfaltlucht. Alsof er dakleer brandde. Zo'n soort lucht was het."

Rode tranende ogen

Haar buurman Paul de Boeij rook de lucht ook. "Ik zat tv te kijken en op een gegeven moment merkten mijn vrouw en ik dat er een rare lucht hing die we niet helemaal konden plaatsen. Ik had het gevoel dat er iets niet pluis was en ging buiten kijken wat er aan de hand was."

Charlotte is niet naar buiten gegaan. "Zeker niet nadat ik hoorde van mensen die naar naar buiten gingen dat ze last van hun luchtwegen kregen." Dat overkwam ook Paul. "Mijn ogen werden rood, begonnen te tranen en mijn keel sloeg dicht."

Regelmatig ziek naar huis

Voor hem was toen de maat vol. "Ik zei: 'Dit moeten we melden.' En dat hebben we ook gedaan." De stank was volgens hem in heel Deventer te ruiken. Volgens de brandweer kwam de bijtende lucht van de asfaltcentrale, uit een grote trommel op het terrein die het gebruikte asfalt verhit. Daarbij zouden te veel giftige stoffen vrijkomen. Maar de centrale ontkent betrokkenheid.

Charlotte heeft de afgelopen jaren meerdere keren een melding gedaan van de stank. "Ik hoor van omliggende bedrijven dat er mensen zijn die al 6 jaar lang regelmatig ziek naar huis gaan en niet kunnen werken, omdat ze migraine krijgen en misselijk worden."

Bekijk ook

Heft in eigen hand

Ze schrikt van dat soort verhalen, zegt ze. En de gemeente? Die deed te lang niets aan de problemen, vindt ze. Daarom heeft Charlotte samen met andere omwonenden het heft in eigen handen genomen en de gemeente gevraagd te gaan handhaven.

"Waar ik me boos over maak, is dat er geen verantwoording wordt afgelegd. Noch door het bedrijf, noch door de gemeente en noch door de omgevingsdienst. Naar onze gezondheidsklachten is nog steeds niet gevraagd", zegt de omwonende.

Bewijzen

De GGD zegt dat de uitstoot van giftige stoffen van de asfaltfabriek geen verhoogd risico vormt voor de gezondheid van omwonenden. Als de giftige stoffen de schoorsteen van de fabriek verlaten, verwaait het. Eenmaal bij de woonwijk aangekomen zijn de stoffen zo verdund dat ze niet meer schadelijk zijn, is de uitleg.

De gezondheidsdienst heeft niet met huisartsen in de wijk gesproken en ook niet met de omwonenden zelf, die veel klachten hebben. "Laat de GGD maar met bewijzen komen", zegt GroenLinks-raadslid Robert Jansen. "De GGD komt tot deze conclusie aan de hand van rekenmodellen. Ik wil praktijkinformatie hebben, geen modellen."

Bekijk ook

Gezondheidsonderzoek

Het raadslid uit Deventer wil een onderzoek naar wat de uitstoot van de fabriek met de gezondheid van de mensen die eromheen wonen doet. "Die melden al jarenlang dat ze er hinder van ondervinden. Laat de GGD feitelijk onderzoek doen naar de gezondheid van de omwonenden", roept hij op. Ook omwonenden willen snel zo'n bevolkingsonderzoek.

"Ze hebben vanaf 2016 de tijd gehad om aan normen te voldoen. Het is nu 2022 en nog steeds proberen ze de regels op te rekken", zegt het raadslid over asfaltcentrale AsfaltNu. "Het is een keertje klaar. Boter bij de vis: de asfaltfabriek moet schoon gaan produceren of de hekken gaan dicht."

Dwangsommen

Deze zomer kwam uit metingen wel degelijk naar voren dat de asfaltfabriek te veel giftige stoffen uitstoot. Daarom grijpt wethouder Walder nu stevig in. Dwangsommen zijn volgens de wethouder de enige manier om de asfaltfabriek te dwingen om de uitstoot van giftige stoffen terug te brengen.

Hij legde al twee dwangsommen op. Een van 40.000 euro per maand bij overschrijding van de norm voor het kankerverwekkende benzeen. Ook legde de gemeente het bedrijf een dwangsom van 40.000 euro per maand op voor de uitstoot van te veel vluchtige organische stoffen. De dwangsommen kunnen oplopen tot 200.000 euro.

Bekijk ook

Twee keer een boete

Het bedrijf moet zich per 1 september aan de normen houden. "Over ongeveer een maand doen wij weer nieuwe metingen", zegt de Deventerse wethouder Thomas Walder. "Als het bedrijf dan nog boven de norm zit, krijgen ze in het slechtste geval twee keer een boete van 40.000 euro. Een maand later staan we weer voor de deur."

Maar de asfaltcentrale in Deventer wil langer de tijd krijgen om aan de normen voor de uitstoot van schadelijke stoffen te voldoen. Directeur Diederik Oosting zegt druk bezig te zijn met een speciale filterinstallatie, maar die ligt nog op de tekentafel. Ook moet er nog een vergunning voor komen. "Naar verwachting is de filterinstallatie op 1 april 2023 klaar en operationeel."

Werkende filterinstallatie

Totdat die installatie werkt kan het bedrijf, waar al 30 jaar asfalt wordt gerecycled, niet voldoen aan de wettelijke normen. Maar wethouder Walder wil niet zo lang op een werkende filterinstallatie wachten.

"Uiteindelijk kan de gemeente ook bestuursdwang opleggen. En als het echt uit de klauwen loopt, kunnen wij de fabriek sluiten: een politieauto ervoor zetten, lintje eromheen en dan is de fabriek dicht totdat het opgelost is."

Bekijk de tv-reportage over het onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Er worden meer Palestijnen dan Israëliërs vrijgelaten, hoe komt dat? 'Israël doet alles om ze terug te krijgen'

De eerste fase van het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas is bijna voltooid. De afgelopen maand ruilden de twee partijen gevangenen en gijzelaars uit. Maar tot nu toe komen hierbij meer Palestijnen dan Israëliërs vrij.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom het inreisverbod voor de omstreden islamitische predikers werd teruggedraaid

Waarom het inreisverbod voor de omstreden islamitische predikers werd teruggedraaid
Bron: ANP

Drie buitenlandse islamitische predikers die een inreisverbod kregen, zijn dit weekend toch welkom op de Ramadan Expo. De rechtbank in Den Haag heeft het besluit om de drie te weren, teruggedraaid. Ministers Faber en Van Weel zijn hier niet blij mee.

Het gaat om predikers Ali Hammuda, Mohamed Hijab en Abu Bakr Zoud. De drie staan dit weekend - tot groot ongenoegen van asielminister Marjolein Faber en de minister van Justitie en Veiligheid, David van Weel - op de sprekerslijst van de Ramadan Expo. Een groot islamitisch evenement in Utrecht.

Inreisverbod teruggedraaid

Faber (PVV) en Van Weel (VVD) wilden een inreisverbod voor de omstreden predikers vanwege 'verwerpelijke uitspraken in het verleden over onder meer vrouwen en homo's'. Ze zouden 'haatpredikers' zijn.

Maar afgelopen donderdag bleek dat de rechter vond dat de ministers onvoldoende duidelijk hebben gemaakt waarom de sprekers toegang moet worden geweigerd. Het inreisverbod werd daarom, twee dagen voor het evenement, teruggedraaid.

Bekijk ook

Ministers waren niet duidelijk

Deze beslissing werd niet genomen omdat de rechter ervan overtuigd is dat de drie mannen geen haatpredikers zouden zijn, maar omdat de ministers onvoldoende kunnen onderbouwen waarom toegang moet worden geweigerd.

"Dus misschien zijn het haatpredikers, misschien zijn het zeer radicale types, maar daar ging de uitspraak niet over", legt Maurits Berger uit. Hij is arabist en hoogleraar Islam en het Westen, aan de universiteit Leiden. "De ministers hadden duidelijker moet zijn over waarom een inreisverbod nodig is."

'Voor het eerst zo'n rechtszaak'

Het verzoek om een verbod voor islam-predikers is niks nieuws. Opeenvolgende kabinetten doen dat al zo'n 30 jaar, weet de hoogleraar. Maar deze keer heeft de stichting die de Ramadan Expo organiseert het inreisverbod voorgelegd aan de rechter. En dat is nieuw.

"Voor zover ik weet is dit voor het eerst, dat een moslimorganisatie een rechtszaak heeft aangespannen tegen deze beslissing. En de rechter heeft ze in het gelijk gesteld."

Onder een vergrootglas

De vraag is of we ons in Nederland net zo druk maken bij een orthodox christelijk of joods evenement. "Nee", zegt de hoogleraar. "Dat ligt anders. Omdat dat op de een of andere manier bekend of vertrouwd voelt. Een islamitisch event ligt snel onder het vergrootglas."

"Als moslims orthodox zijn worden ze vrij snel bestempeld als radicaal. De gedachte is dat een radicale moslim kan afglijden naar extremisme. Iemand die bommen kan gaan gooien." Daar zijn mensen bang voor. "Maar inmiddels is uit onderzoek wel duidelijk dat die glijdende schaal er niet is", vertelt Berger.

Waarom het inreisverbod voor islamitische predikers werd teruggedraaid

Geen theologische elite in Nederland

De drie islamitische predikers, die nu dus wel welkom zijn in Nederland, komen uit Engeland en Australië. Waarom is het nodig om sprekers uit het buitenland te halen als het zoveel 'juridisch gedoe' veroorzaakt? "Omdat Nederland nog weinig theologisch geschoolde islamistische deskundigen heeft", antwoordt de hoogleraar.

"We hebben het nu over de tweede en derde generatie moslims. De eerste generatie waren gastarbeiders, daar zat geen theologische elite bij", zegt Berger. "Deze huidige generatie is veel religieuzer. Jongeren van nu vinden geen antwoorden in Nederland en nodigen daarom sprekers uit de VS, Engeland en Australië uit. Daar zijn in een vroeg stadium al hoger opgeleiden naar toe gegaan, inclusief theologen. Hier kwamen vooral mensen met weinig opleiding."

Nederlandse imams

Inmiddels zijn er wel Nederlandse jonge imams die de maatschappij goed kennen en verbonden zijn met de samenleving. "Theologisch zijn ze goed onderlegd. Ze hebben hun opleiding in het buitenland gehad bij gerenommeerde islamitische instellingen", weet Berger. Maar de organisatie achter Ramadan Expo noemt zich orthodox en nodigt dus vooral orthodoxe types uit.

"Er zijn zeker ook liberale stromingen in de islam. Bij alle religies zitten mensen in elkaars vaarwater en zijn ze het oneens", vertelt Berger hierover. "Dan beginnen ze een eigen kerk of synagoge. Bij moslims zie je dat ook. In die zin zijn ze perfect geĂŻntegreerd in Nederland. Er is veel verschil van mening."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant