radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Om onze klimaatdoelen te halen wordt in de VS 'het landschap volledig verwoest'

Om onze klimaatdoelen te halen wordt in de VS 'het landschap volledig verwoest'
Rita Frost
Bron: EenVandaag

In de VS wordt in razend tempo bos gekapt om te voorzien in de groeiende vraag naar biomassa in Europa. Ook het kabinet houdt vast aan biomassa als duurzame oplossing. Tot grote frustratie van veel Amerikanen. "Het landschap hier is volledig verwoest."

Lange tijd werd biomassa gepresenteerd als oplossing voor de vraag naar duurzame energie. Maar de kritiek groeit. Zo stellen invloedrijke Europese wetenschappers dat biomassa helemaal niet duurzaam is en zien Amerikanen hoe 'miljoenen bomen' worden gekapt voor de Europese energiebehoefte. Volgens producenten komt dit voort uit een verkeerde perceptie. Zij zeggen gebruik te maken van het 'mindere hout, van bomen die al ziek zijn'.

Landschap volledig verwoest

Rita Frost, een lokale milieuactiviste die zich verzet tegen de biomassa industrie, is er ontdaan van. "Het landschap hier is volledig verwoest vanwege biomassa. Als je om je heen kijkt op de plekken waar bomen worden gekapt dan is het alsof er een bom is ontploft."

'Alsof er een bom is ontploft', Rita Frost met verslaggever Tom van 't Einde op de plek waar bomen zijn gekapt. Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Om hier verandering in te krijgen wil Rita het liefst dat Europeanen zelf zien wat ze aanrichten met hun vraag naar biomassa. "Ik wil minister Wiebes dolgraag uitnodigen zodat hij met eigen ogen kan zien wat de vraag voor biomassa betekent voor onze bossen en wat het doet met ons landschap."

Ik wil minister Wiebes dolgraag uitnodigen zodat hij met eigen ogen kan zien wat de vraag voor biomassa betekent voor onze bossen en wat het doet met ons landschap.

Negatief advies

Voor Nederland geldt dat biomassa verantwoordelijk is voor bijna 61 procent van alle duurzame energie die in ons land wordt geproduceerd. Het kabinet wil voor de komende twintig jaar 14 miljard aan subsidies uittrekken om te kunnen investeren in energie uit biomassa.

Onomstreden is biomassa niet in Nederland. Zo adviseerde de stikstof-commissie onder leiding van Johan Remkes het kabinet eind vorig jaar al om te stoppen met subsidies voor het bijstoken van biomassa.

Lees ook

Duurzaam stempel

Daarmee staat Frost niet alleen met haar kritiek op het groene imago van biomassa. Lange tijd werd het gepresenteerd als hét antwoord op de vraag naar duurzame energie. Met biomassa is het namelijk mogelijk om energie op te wekken in voormalige kolencentrales door het verbranden van houtsnippers zonder dat er CO2 wordt uitgestoten.

Het wordt gezien als een CO2-neutraal proces omdat bij het stoken van houtsnippers alleen CO2 vrijkomt die de plant uit de lucht heeft gehaald om te kunnen groeien. Ook krijgt biomassa een duurzaam stempel omdat er na het oogsten weer nieuwe bomen worden geplant.

Wetenschappers: biomassa niet duurzaam

Uit wetenschappelijke hoek klinkt inmiddels ook forse kritiek. Invloedrijke Europese wetenschappers stelden onlangs dat biomassa helemaal niet duurzaam is. Sterker nog: het proces zou zelfs meer CO2-uitstoot opleveren dan kolen en gas. Daarnaast wordt er geen rekening gehouden met het feit dat het tientallen jaren kost voor er nieuwe bomen zijn gegroeid. Ook wordt er niet gekeken naar de uitstoot die vrijkomt bij het vervoeren van de biomassa naar Europa.

Volgens de Europese koepel van wetenschappers EASAC, die de Europese Commissie adviseert over klimaat- en energiebeleid, zijn de biomassa-centrales schadelijk voor het klimaat en een slechte besteding van publiek geld.

Lees ook

Producent: 'Geen sprake van ontbossing'

Een grote producent in North Carolina, Enviva Woodpellets, denkt daar anders over. Volgens hen is hun product juist hét antwoord in de strijd tegen klimaatverandering. "Biomassa is een belangrijke oplossing als je wilt stoppen met fossiele brandstoffen. Het is als het ware een van de belangrijkste onderdelen in de gereedschapskist", vertelt Jennifer Jenkins, vice-president van Enviva.

Ze benadrukt bovendien dat veel mensen een verkeerde perceptie hebben van de houtkap voor de biomassa-industrie. "Wij gebruiken als het ware het mindere hout, van bomen die al ziek zijn of die niet kunnen worden gebruikt voor het maken van meubels. Wij gebruiken het afvalmateriaal om energie van te maken." Ook is er volgens haar geen sprake van ontbossing. "Omdat het zo goed gaat in deze markt worden landeigenaren juist aangemoedigd om meer bomen te planten en te investeren in hun bossen."

Oproep aan de Nederlandse bevolking

Met haar uitnodiging aan minister Wiebes wil Rita Frost een beroep doen op Nederland. "Ik wil aan de Nederlandse bevolking vragen of zij echt geloven dat het vernietigen van bossen om zo energie op te wekken een duurzame oplossing is."

Wat Frost betreft is dit bittere noodzaak. "Onze bossen hier gaan vier keer zo snel achteruit als het regenwoud in Zuid-Amerika. We waren al een grote producent voor houtproducten en nu is hier met biomassa weer een nieuwe industrie neergestreken," legt ze uit. "Door de komst van deze industrie exporteren we in deze staat alleen al inmiddels 3 miljoen ton hout naar de Europese Unie. Dat zijn miljoenen bomen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Israël wil noodhulp in Gaza zelf gaan regelen: 'Probeert internationale gemeenschap buitenspel te zetten'

De nood is hoog in Gaza: omdat de grenzen al 2 maanden worden dichtgehouden door Israël is er een groot tekort aan voedsel, schoon water en medische hulp. Israël zou nu tóch hulp willen toelaten, maar alleen niet meer via internationale hulporganisaties.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Israël overweegt volledige bezetting van Gaza: 'Palestijnen op kluitje in zuiden, waarschijnlijk bouw van nieuwe nederzettingen'

Israël overweegt volledige bezetting van Gaza: 'Palestijnen op kluitje in zuiden, waarschijnlijk bouw van nieuwe nederzettingen'
Bron: EPA

Israël voert de militaire strijd tegen Hamas op en wil delen van de Gazastrook bezetten, zegt premier Benjamin Netanyahu. Maar experts vragen zich af wat het plan is: "Gaza veroveren is niet zo moeilijk, het gebied daarna behouden is veel ingewikkelder."

Premier Netanyahu kondigde vandaag een intensieve militaire operatie aan met als doel om Hamas te verslaan. Volgens hem zal Israël Gaza niet binnenvallen om zich vervolgens weer terug te trekken: "De bedoeling is het tegenovergestelde daarvan."

'Dagen tot paar weken'

Het Israëlische leger heeft inmiddels tienduizenden reservisten opgeroepen voor het aanstaande offensief in Gaza. Een bezetting van de Gazastrook zou dan ook snel een feit kunnen zijn, denkt oud-commandant der landstrijdkrachten Mart de Kruijf. "Ik denk ook dat het Israël gaat lukken."

Hij verwacht dat Israël de Gazastrook 'binnen een paar dagen of een paar weken' kan veroveren. "Dan heb je heel Gaza wel onder controle. Het probleem is dan alleen: er wonen wel 2,2 miljoen mensen, hoe krijg je die onder controle?", zegt De Kruif. "Land bezetten is iets anders dan land ook daadwerkelijk bezet houden."

Bekijk ook

Situatie van voor 2005

Een nieuw militair offensief zou goed het einde kunnen betekenen van een Palestijns Gaza, denkt Midden-Oosten-deskundige Peter Malcontent: "Je mag concluderen uit de woorden van politici in het Israëlische veiligheidskabinet dat er een herbezetting komt."

Daarmee zouden we teruggaan naar de situatie van voor 2005, toen Israël tientallen jaren ook de hele Gazastrook in handen had, vertelt hij. "En dus zullen er straks ook nieuwe nederzettingen gebouwd gaan worden voor Israëlische Joden in Gaza."

'Terecht op een kluitje'

Netanyahu liet in zijn aankondiging van het nieuwe militaire offensief weten dat de inwoners van Gaza zullen worden 'verplaatst'. Voor hun eigen bescherming, voegde de Israëlische premier daaraan toe. Malcontent verwacht dat de Palestijnen zullen worden verdreven naar het zuiden. "Die komen daar dan terecht op een kluitje."

Een aantal ministers in het kabinet van Netanyahu zijn volgens de Midden-Oosten-expert extreem nationalistisch. "Die hebben deze plannen al veel langer", weet hij. "Eigenlijk kon je op je vingers natellen dat dit zou gaan gebeuren."

Al weken geen hulp

Het Israëlische leger heeft op dit moment al zo'n 70 procent van de Gazastrook onder controle. Volgens persbureau AP zou een totale verovering betekenen dat honderdduizenden Palestijnen hun verblijfplaats kwijtraken.

Daar komt bij dat de mensen in Gaza al weken zonder voedsel, schoon water, medicijnen en medische hulp zitten. Israël houdt de grenzen met Gaza sinds 2 maart dicht voor humanitaire hulp. Internationale hulporganisaties waarschuwden vorige week dat de laatste voorraden inmiddels zijn uitgedeeld.

Bekijk ook

'Moet proportioneel zijn'

De Kruif zet dan ook vraagtekens bij een nog verdere uitbreiding van het bezette gebied. "Ik heb beelden gezien van 7 oktober, die zijn vreselijk", zegt hij over de aanslag van Hamas op Israël. "Maar is dat nou een reden om 2,2 miljoen mensen op een heel klein stukje grond te gaan concentreren?"

De maatregelen die Israël neemt in reactie op de aanslag van 7 oktober 2023 moeten wel proportioneel zijn, zegt hij. "Dus die moeten in verhouding zijn met het gevaar dat er uitgaat van de extremisten van Hamas."

Ander soort oorlog

Een volledige bezetting van de Gazastrook leidt uiteindelijk tot een ander soort oorlog met Hamas, legt de oud-commandant uit. "Wij noemen dat een asymmetrische of een irreguliere oorlog." Dat betekent volgens hem dat er straks bijvoorbeeld meer aanslagen zullen worden gepleegd.

De bestrijding hiervan en het handhaven van de status quo is een kwestie van een lange adem die veel inspanning kost, benadrukt De Kruif. "En als er één ding is wat Israel niet heeft, dan zijn het de vele militairen die daarvoor nodig zijn."

Israël overweegt volledige bezetting van Gaza: wat zijn de gevolgen?

Terughalen van gijzelaars

Los van de strijd met Hamas is bovendien de grote vraag of het andere doel van Netanyahu wel bereikt kan worden: het terughalen van de Israëlische gijzelaars in Gaza. "Bij een totale bezetting is de kans juist groter dat de gijzelaars dood gaan", zegt Malcontent. "Een intensivering van de strijd in Gaza heeft dus gevolgen."

Toch is de verwachting van beide deskundigen dat Israël doorzet. "Ze hebben ook het militaire vermogen", vertelt De Kruijf. "Hamas is relatief verzwakt. Maar vooral heeft Israël - waarschijnlijk - de steun van de president van de Verenigde Staten om dit te kunnen doen."

Internationale steun

Tegelijkertijd denkt de oud-commandant dat internationaal de steun voor Israël sterk zal afnemen bij een nieuw offensief in Gaza. "Israël zou zich dat meer moeten afvragen", zegt hij.

Wat is zo'n kortetermijnsucces om een bufferstrook te creëren je waard als je op lange termijn steun verliest in heel de wereld", legt De Kruif uit. "Terwijl je die steun hard nodig kan hebben. Want de echte vijand van Israël is Iran en die wordt gesteund door Rusland. Dus het conflict is nog lang niet ten einde."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant