Een extra bijdrage als patiënt voor de huur of energie van je zorgverlener. Het mag niet, maar gebeurt wel. De Nederlandse Zorgautoriteit kreeg tientallen meldingen over zorgaanbieders die extra geld in rekening brengen.

De meldingen gaan vooral om zorgaanbieders in de geestelijke gezondheidszorg en fysiotherapie. "Het gaat vaak om kleine bedragen die contant betaald moeten worden", vertelt Tsui Ying Leung van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).

Onderzoek

"Bij de meldingen die we binnenkrijgen, wordt aangegeven dat extra betalingen nodig zijn om bijvoorbeeld de stijging van de huurkosten, de energierekening of personeelskosten te kunnen betalen."

De Nza gaat nader onderzoek doen naar de meldingen en mogelijk formele maatregelen opleggen. "Want dit mag gewoon niet", zegt Leung.

'Onaangenaam voor de patiënt'

Ook de beroepsvereniging van fysiotherapeuten is stellig over het feit dat het niet mag. "We willen het ook niet hebben", zegt directeur Heleen Post van het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF).

"Het levert patiënten een onaangename situatie op. Ze zijn gewoon verzekerd en moeten die zorg ontvangen zonder ineens met extra kosten te worden geconfronteerd." Maar, zo zegt ze er meteen bij: "We kunnen het ons wel voorstellen dat het gebeurt. De tarieven die fysiotherapeuten krijgen van de zorgverzekeraars zijn dusdanig laag, dat ze moeite hebben om het hoofd boven water te houden."

'10 euro te kort per zitting'

Fysiotherapeut Hans Jansen uit Rijssen kan daarover meepraten. "De kostprijs van het product fysiotherapie is gemiddeld zo'n 42 euro, blijkt uit onderzoek. Maar de zorgverzekeraars betalen een vergoeding tussen de 31 en 35 euro. We komen dus gemiddeld ongeveer 10 euro per zitting tekort."

Zelf brengt hij geen extra kosten in rekening aan zijn patiënten, maar hij hoort het wel om zich heen. "Fysiotherapeuten moeten creatief bezig gaan om te kunnen blijven bestaan. De een zal dat doen door bijvoorbeeld behandeltijd te verkorten, de ander zal additionele kosten in rekening te brengen." Als voorbeeld van die additionele kosten noemt hij de koffie, de leesmap of de secretaresse.

Coperto

Jansen vergelijkt het met de Italiaanse 'coperto', een post die je vaak terugvindt op de rekening. "Daar worden servicekosten gerekend en betaal je gewoon voor het tafelzilver en de glazen."

Zelf hanteert hij een andere oplossing. "In plaats van 30 minuten, werk ik 20 minuten met de patiënt. Ik doe dus drie patiënten in een uur om mijn bedrijf gezond te houden." Liever zou hij dat niet doen, erkent hij. Maar hij en zijn collega's moeten iets. "De beroepsgroep zit aan de bedelstaf."

'In overtreding'

Minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid zegt dat zorgaanbieders die dit soort kosten in rekening brengen in overtreding zijn. Hij wil het onderzoek van de NZa afwachten voordat hij eventueel sancties gaat opleggen.

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."