Wie denkt dat je alleen mannen tegenkomt aan het front in Oekraïne heeft het mis. Het leger telt inmiddels zo'n 70.000 vrouwen, van wie er 5.000 meevechten in de oorlog. "Hard werken en moed tonen."

Olesya werkt als legerpsycholoog voor de soldaten aan het front. Kateryna leidt als commandant rekruten op. En Lyudmilla vertelt over haar overleden collega Nadya, die tijdens een patrouille door een artilleriebeschieting zwaar gewond raakte en overleed.

Olesya werkt als legerpsycholoog

Olesya
Bron: EenVandaag
Olesya

Voor de Russische inval had Olesya nooit gedacht dat ze ooit bij het leger zou gaan. "Het was niet mijn roeping," zegt ze, "maar mijn woonplaats lag aan het front en het is toevallig zo gelopen."

Inmiddels dient ze al een jaar achter de frontlinie als geestelijk hulpverlener. Voor soldaten die van het slagveld komen, even een pauze krijgen, en daarna weer terug moeten.

Vrouw en dochter omgekomen

"Gister sprak ik met een soldaat in de buurt van Orikhov, vlakbij Zaporizja. Ik kende hem al langer. Hij is een echte vechter", vertelt Olesya. "Hij vocht om zijn land, zijn gezin te beschermen. Maar hij vertelde me dat zijn vrouw en dochtertje zijn omgekomen bij een raketaanval, terwijl hij aan het front was."

Dit soort verhalen zijn niet uniek, weet de geestelijk hulpverlener. "Mijn taak is om een luisterend oor te bieden. Om de pijn mee te voelen, zonder er zelf aan onderdoor te gaan."

Vrouwen zijn onmisbaar in het Oekraïense leger. Maak kennis met
Olesya, Kateryna en Nadya. Ze hadden alledrie zo hun eigen redenen om het Oekraïense leger in te gaan.

Kateryna leidt rekruten op tot hospik

Kateryna
Bron: EenVandaag
Kateryna

"Hard werken en moed tonen", dat hielp Kateryna het respect te winnen van haar mannelijke collega's aan het front, vertelt ze. "Het moeilijkste is om kameraden te verliezen. In mijn eenheid stierven op één dag twee mannen, beiden opgeblazen door de dezelfde landmijn."

Ze heeft nauwelijks de tijd om bij sterfgevallen als deze stil te staan, vertelt Kateryna. "Je vraagt je elke dag af: kom ik hier levend uit?"

'Ik had al slagveldervaring'

Kateryna werkte voor de Russische invasie al als hospik in de oorlog in de Donbas, die in 2014 begon. "Ik had dus al 'slagveldervaring'. Na de invasie ben ik aan het front terechtgekomen."

Ze is inmiddels commandant en werkt nu achter het front aan het opleiden van rekruten tot hospik. "Ik heb alleen maar mannen onder mijn commando", vertelt ze lachend.

info

Rol van vrouwen steeds belangrijker

In de loop van de oorlog is de rol van vrouwen alleen maar belangrijker geworden, vertelt oorlogsverslaggever Eugenia Melnik, die voor EenVandaag een portret maakte van deze vrouwen. "Aanvankelijk werden ze niet helemaal serieus genomen door de legertop, en vooral ingezet voor promotiedoeleinden. Inmiddels blijkt dat ze in sommige taken even goed zijn, of zelfs beter dan mannen." Met name als sluipschutters doen vrouwen het opvallend goed, vertelt Melnik. "Maar ook in ondersteunende functies zijn vrouwen onontbeerlijk."

Lyudmilla over oud-collega Nadya, die overleed aan het front

Beeld van Lyudmilla en oud-collega Nadya
Bron: EenVandaag
Beeld van Lyudmilla en oud-collega Nadya

In een kleuterschool in Zaporizja laat Lyudmilla een foto zien van haarzelf met haar collega Nadya. Trots tonen ze een grote pizza die ze net gebakken hebben. "Nadya was altijd veel meer een huiselijk, gezellig type. Eigenlijk was er niets aan haar dat ik associeerde met het leger. Daar is alles streng en gedisciplineerd. Zo was zij niet", vertelt Lyudmilla.

Toch ging Nadya het leger in toen haar geboortestreek Zaporizja voor 60 procent werd bezet door de Russen. In een interview uit 2022 toont ze zich strijdbaar. "We weten allemaal waarvoor we hier voor zijn en waarvoor we staan!"

'Het mocht niet zo zijn'

Samen met haar eenheid lukte het Nadya om de Russische opmars te stoppen. Nadya bleef daarna bij haar eenheid en diende nog 2 jaar aan het front. Totdat ze op een patrouille door een artilleriebeschieting zwaar gewond raakte en overleed.

Lyudmilla kan het nog steeds nauwelijks geloven. "We dachten dat ze door haar jonge leeftijd genoeg kracht zou hebben om er weer bovenop te komen maar het mocht niet zo zijn." Nadya laat een zoontje van 4 achter.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.