radio LIVE
meer NPO start

'Nu is het ergste moment gekomen': dagboek 'Poolse Anne Frank' na 70 jaar gepubliceerd

'Nu is het ergste moment gekomen': dagboek 'Poolse Anne Frank' na 70 jaar gepubliceerd
Bron: Archief familie Renia Spiegel

'Je bent een ongelukkige Jood, net als ik, opgesloten in het getto. Heilige God, kunt U me redden? Kunt U hen redden? Allemaal', schreef Renia Spiegel op 12 mei 1942. Jarenlang lag het dagboek van de 'Poolse Anne Frank' in de kluis van haar zusje, tot nu.

'Het dagboek van Renia Spiegel' wordt vergeleken met het boek van Anne Frank. Er zijn veel gelijkenissen; beide groeiden op in vrede, waren Joods en allebei schreven ze hun gedachten en angsten op in een dagboek. Het verschil is dat Anne Frank het leven beschrijft in jarenlange onderduiking terwijl Renia het leven omschrijft in de gewone stad en het Joodse getto tijdens de oorlogsjaren.

Over vriendje en Hitler

Renia schrijft over haar familie en zusje, haar eerste vriendje Zygmunt en het dagelijks leven in de Poolse stad. 'Ik voel me hemels in mijn blauwe schoenen. Zygu heeft ze voor me gemaakt! Wat een genot! Het ontroert me om te bedenken dat hij ze speciaal voor mij voor mij gemaakt heeft. Ik ben zo blij dat het me de adem beneemt', schreef ze op 2 mei 1942.

Tegelijkertijd zijn stukken te lezen waarin ze de angst en gruwelijkheden van de Tweede Wereldoorlog beschrijft. En hoe de nationaalsocialistische partij van Hitler steeds meer macht krijgt en de vrijheid van joden verdwijnt. De vertaler die het dagboek als eerste las, zag meteen dat het zeer bijzonder is. "De schrijfstijl is prachtig en het verhaal zelf ook. De details over het alledaagse leven in uitzonderlijke omstandigheden zijn volkomen overtuigend."

Voor jou zal ik altijd dezelfde Renia zijn, een vriendin, maar voor anderen zal ik iemand worden die minderwaardig is, ik zal iemand worden die een witte armband met een blauwe ster draagt. Ik zal een Jodin zijn

Geheim dagboek

Renia moest gedwongen met haar familie in de joodse getto gaan wonen. Haar vriend, Zygmunt Schwarzer, zorgde ervoor dat Renia met haar gezin kon verhuizen. Ze doken onder in het huis van Zygmunts ouders. Maar ze werden verraden en op 30 juli 1942 werd Renia met de ouders van Zygmunt doodgeschoten op straat. Zygmunt, de ouders en zus van Renia overleven en vluchten uiteindelijk naar de VS.

Zygmunt kreeg het dagboek in zijn bezit en gaf het aan Ariana Bellak, het jongere zusje van Renia. Ariana wist tijdens de oorlog niets van het dagboek, dat Renia geheim hield voor iedereen. Ariana legde het in een kluis en laat het daar jaren liggen. Het is te pijnlijk voor haar om het dagboek te lezen. Tot haar dochter, Alexandra Bellak, haar ervan weet te overtuigen dat het verhaal van Renia moet worden verteld. Het boek is vertaald naar het Nederlands en is vanaf vandaag verkrijgbaar in de boekhandels.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kersentelers zijn bang voor minder oogst door suzuki-fruitvlieg: 'Het is 2 voor 12'

Kersentelers zijn bang voor minder oogst door suzuki-fruitvlieg: 'Het is 2 voor 12'
Kersenteler Arie Hakkert maakt zich zorgen om zijn oogst
Bron: EenVandaag

Nederlandse kersentelers maken zich zorgen om hun oogst dit jaar. Ze zijn bang dat die ten onder gaat aan de 'suzuki-fruitvlieg'. De oogst is volgens de telers nog te redden, maar dan moet het gewilde bestrijdingsmiddel wel op tijd goedgekeurd worden.

De kersentelers wachten op een verlossend bericht van landbouwminister Femke Wiersma. Zij moet bepalen of gebruik van het bestrijdingsmiddel Tracer dit jaar wordt toegestaan, En dat wordt nog spannend, want toenmalig minister Piet Adema zei vorig jaar dat het toen de laatste keer was dat een uitzondering gemaakt werd voor het bestrijdingsmiddel.

Al 10 jaar uitzondering

Het bestrijdingsmiddel Tracer is namelijk nog altijd niet goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Die instantie beoordeelt of een bestrijdingsmiddel gebruikt mag worden.

Zolang het Ctgb zijn oordeel nog niet heeft gegeven, kan de verantwoordelijk minister een vrijstelling voor gebruik geven. En dat gebeurt in dit geval al 10 jaar op rij.

Bekijk ook

Perfect jaar voor kersen

Kersenteler Arie Hakkert uit de Betuwe vertelt dat het tot nog toe een perfect jaar is voor de kersenteelt: "We hebben prachtig weer gehad in de bloeiperiode. Weinig nattigheid en de temperatuur was goed. Dus we verwachten een goede oogst dit jaar."

Volgens Arie is de ideale temperatuur voor de kers tussen de 20 en 25 graden. De kersen hangen er nu nog groen bij, maar uiteindelijk krijgen ze de bekende rode kleur. "We hopen half juni te beginnen met oogsten. De kersen zullen waarschijnlijk begin juni een gele kleur krijgen en gaan dan over naar rood."

Suzuki-fruitvlieg

Maar ondanks dat het zo'n goed jaar is voor de kers, is Arie bang voor zijn oogst. De Nederlandse kers heeft er sinds een jaar of 10 namelijk een nieuwe vijand bij: de suzuki-fruitvlieg. Een beestje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuidoost-Azië en in 2008 voor het eerst werd opgemerkt in Europa.

Vooral kersentelers hebben last van de fruitvlieg. "Deze fruitvlieg kan door de schil van het fruit kruipen en legt daar eitjes onder. Daar komen larven uit die de vrucht van binnenuit opeten. Vervolgens gaat de vrucht rotten en is die onverkoopbaar", legt onderzoeker Herman Helsen uit.

Kersentelers zijn bang voor verlies oogst door suzuki-vlieg: 'Het is 2 voor 12'

Net niet voldoende

Kersenteler Arie gebruikt nu een speciaal net om de fruitvliegjes buiten te houden: "Het is een heel fijnmazig net waar in principe geen vliegjes doorheen kan komen. Het hele veld moet ermee worden ingepakt."

Maar alleen een net is niet voldoende, vertelt hij: "De suzuki-fruitvlieg is zo klein dat het 'm toch lukt om ergens binnen te komen. Bovendien moeten we nog steeds zelf bij de kersen kunnen. Dus als het net omhoog gaat of waait, gaat de fruitvlieg ook naar binnen."

Wesp tegen vlieg

In een lab van de Wageningen University & Research (WUR) wordt daarom gewerkt aan een andere oplossing, namelijk de sluipwesp. Dat is een natuurlijke vijand van de suzuki-fruitvlieg, vertelt onderzoeker Helsen. "De sluipwesp legt haar eieren in de larven van de suzuki-fruitvlieg en kan zo de enorme toename verminderen."

Toch is de sluipwesp vooralsnog geen vervanging voor het bestrijdingsmiddel. "We hebben er nu enkele honderden, daar kunnen we de oogst niet mee redden", zegt Helsen. En dus wacht kersenteler Arie in spanning af op het besluit van Landbouwminister Wiersma. "Als we het middel niet meer krijgen, dan is het einde kersenteelt. Het is echt twee voor twaalf."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Israël wil noodhulp in Gaza zelf gaan regelen: 'Probeert internationale gemeenschap buitenspel te zetten'

De nood is hoog in Gaza: omdat de grenzen al 2 maanden worden dichtgehouden door Israël is er een groot tekort aan voedsel, schoon water en medische hulp. Israël zou nu tóch hulp willen toelaten, maar alleen niet meer via internationale hulporganisaties.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant