radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Niks ruiken en proeven door corona en toch lekker eten? Met de uitleg van sterrenchef Jos Grootscholten lukt het je

Niks ruiken en proeven door corona en toch lekker eten? Met de uitleg van sterrenchef Jos Grootscholten lukt het je
Bron: EenVandaag

Het is een bekend en veel voorkomend symptoom van corona: het verlies van geur en smaak. Hoe kun je nog van eten genieten wanneer je niets of nauwelijks meer kan proeven? Sterrenchef Jos Grootscholten bedacht gerechten speciaal voor coronapatiënten.

Het idee daarvoor kwam van de vereniging Reuksmaakstoornis.nl. "Wat wij met koks als Jos Grootscholten willen bereiken, is dat je mensen leert hoe je toch nog voedzaam en lekker kunt koken, ook al doet je neus (even) niet goed mee", vertelt voorzitter en ervaringsdeskundige Kirsten Jaarsma.

Weer zin in koken

Binnen de vereniging zien ze dat mensen naarstig op zoek zijn naar dingen die ze nog kunnen proeven. "We horen nu coronapatiënten die 'maar gewoon een pak roze koeken' eten en dat is natuurlijk niet erg voedzaam." In samenwerking met chefkoks als Grootscholten biedt de vereniging masterclasses aan waarin wordt gezocht naar fijne gerechten.

Jaarsma: "De smaak is misschien weg, maar de tong werkt nog wel. Je neus bepaalt voor 70 procent je smaakbepaling, dus dan moet je het mondgevoel en je basissmaken er extra bij gaan betrekken." De tips worden met veel enthousiasme ontvangen. "We zien dat mensen toch weer zin in koken en eten krijgen."

info

Reuk- en smaakverlies door corona

Een besmetting met het coronavirus gaat vaak gepaard met het plotselinge verlies van reuk en smaak. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) indiceert dit symptoom dan ook als 'veel voorkomend'. Ongeveer 50 procent van de coronapatiënten heeft te maken met verlies van smaak of reuk, meldt de vereniging Reuksmaakstoornis op hun website. Bij een deel van hen herstelt dit vermogen binnen een paar weken, maar voor de rest geldt dat zij langer zonder reuk en smaak zitten.

Lees ook

Temperatuurverschillen en structuur

Het restaurant 't Perceel in Cappelle aan den IJssel van Grootscholten is dicht, maar in de keuken wordt hard gewerkt. "Natuurlijk is smaak en reuk heel belangrijk, ook voor ons in de keuken, maar het is niet het enige. Er blijft echt nog genoeg te genieten en ik vind het belangrijk om dat te laten zien. Bovendien is eten een ervaring die verder gaat dan alleen de gerechten."

Volgens hem is het belangrijk om te letten op het mondgevoel van gerechten als je geur en smaak zijn verminderd of verdwenen. "Denk aan temperatuurverschillen binnen het bord, maar natuurlijk ook aan de structuur. Iets knapperigs als gebrande nootjes combineren met het zalvende van bijvoorbeeld avocado." Hij laat de salade van wilde eetbare bloemen, citrusgelei en avocado zien.

Salade van wilde eetbare bloemen, citrusgelei en avocado
Bron: EenVandaag

Pikant en zuur

Ook pikant is iets wat nog altijd te proeven (of beter gezegd: te voelen) is na het verlies van geur en smaak. En zuur is vaak nog te ervaren. Grootscholten: "Hiervoor kun je met gefermenteerde ingrediënten werken, of met citrusproducten. Het is uitproberen want die groep is niet homogeen. De een proeft heel weinig, de ander heeft een vervormde smaak."

"En het is slim om visueel meer uit te pakken. Maar eigenlijk streven we er altijd naar om iets op tafel te zetten dat ook een lust voor het oog is."

Plezier in koken kan blijven

De chefkok verwacht de komende tijd verder te gaan met de ontwikkeling van gerechten voor mensen met een reuk- en smaakstoornis. "De groep groeit door het coronavirus en dat is natuurlijk heel verdrietig. Ik vind het belangrijk dat we er echt op gaan letten, er over na gaan denken hoe we gerechten interessant en spannend kunnen houden voor die groep. Ik denk dan bijvoorbeeld aan het gebruik van koolzuur in een gerecht."

Tot slot wil hij benadrukken dat het plezier van het samen koken en iets bereiden gewoon nog kan blijven bestaan. Grootscholten: "Dat raak je niet kwijt. Wij staan ook in de keuken en eten het na uren koken niet zelf op. En vinden het toch het mooiste wat er is."

Het is een veel voorkomend symptoom van corona: verlies van geur en smaak. Chef Jos Grootscholten probeert gerechten te bedenken die voor die groep toch 'lekker' zijn.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Afgelopen maanden gingen zeker 3.000 azc-plekken toch niet door, vaak na protesten: 'Gemeenten komen zo tegenover inwoners te staan'

Afgelopen maanden gingen zeker 3.000 azc-plekken toch niet door, vaak na protesten: 'Gemeenten komen zo tegenover inwoners te staan'
Spandoek tegen de komst van een asielzoekerscentrum in Berlicum
Bron: ANP

Uit een inventarisatie van EenVandaag blijkt dat aanhoudende protesten er vaak toe leiden dat de geplande opvangplekken voor asielzoekers tijdelijk of definitief worden geschrapt.

Door deze aanhoudende en succesvolle protesten raakt het Centraal Opvang Asielzoekers (COA) steeds verder af van het doel van 101.000 opvangplekken. Dit zijn het aantal plekken dat de spreidingswet voorschrijft en moet voor 1 juli worden behaald.

Ophef om azc

In zeker veertien gemeenten, die samen goed zijn voor de opvang van bijna 3.000 vluchtelingen, is de afgelopen maanden een tijdelijke of definitieve streep gezet door de plannen voor een asielzoekerscentrum.

Deze inventarisatie is gedaan op basis van berichtgeving van de afgelopen maanden over opvang die geannuleerd is. Er is gekeken naar de protesten en de daaropvolgende reactie vanuit het gemeentebestuur.

Zoeken naar nieuwe opvanglocaties

Het werkelijke aantal kan nog hoger liggen, omdat ook veel gemeenten waar protest is geweest nog geen besluit hebben genomen. Zoals bijvoorbeeld in de gemeente Maashorst, waar een informatieavond over drie mogelijke opvanglocaties uit de hand liep. De avond werd beëindigd met charges van de mobiele eenheid.

De locatie in Maashorst moest in totaal 750 asielzoekers opvangen. Of dit plan kan worden doorgezet is nu nog maar de vraag. Uit de inventarisatie van EenVandaag blijkt dat er de komende weken op nog meer plekken wordt gesproken over nieuwe opvanglocaties.

Bekijk ook

Geen azc na protesten

In sommige gevallen zegt de gemeente zelf dat ze de beoogde locatie voor een azc annuleren vanwege de protesten. Dit was bijvoorbeeld het geval in de gemeente Sint Michelsgestel.

"Na de maatschappelijke en politieke onrust die is ontstaan in de gemeente, is de primaire inzet van het college gericht op nazorg en depolarisering", schrijft de gemeente op hun website.

'We zijn niet gezwicht'

In andere gevallen zijn er wel protesten geweest, maar ontkennen raadsleden daar aan toe te hebben gegeven. Zo kondigde de gemeente Hardenberg in maart aan te kijken naar zeven potentiële locaties voor een nieuwe opvang. Na dit bericht volgde er twee informatieavonden en protest.

Daarna maakte de coalitie bekend de zoektocht naar een locatie te staken. Raadslid Simone Hof (Christenunie) zei toen tegenover RTV Oost: "We zijn niet gezwicht voor de druk van een luidruchtige groep tegenstanders." Zij wijst juist naar het wankelende beleid van asielminister Marjolein Faber. Ook blijkt dat stikstof besluitvorming in de weg zit, of als argument wordt gebruikt om een azc niet te gaan bouwen.

In deze gemeenten werd een asielopvang geannuleerd

Weinig draagvlak

Verschillende gemeenten geven na het schrappen van een locatie wel aan verder te zoeken naar een andere locatie. Dat moet ook volgens de spreidingswet. Toch hebben ze nog weinig tijd om dit voor 1 juli te regelen, omdat ze vaak al veel locaties in beeld hebben gehad.

In de gemeente Dinkelland is de beoogde locatie van de baan, maar zegt de gemeente wel verder te zoeken naar een andere locatie. CDA-raadslid Marc Smelink hoopt dat dat voor 1 juli nog lukt, maar merkt ook weinig draagvlak. Het helpt volgens hem niet mee dat Faber geen regie pakt op de spreidingswet.

Asielminister Faber moet regie pakken

Op vragen - die EenVandaag eerder aan de asielminister stelde - over de consequenties die het heeft als gemeenten geen opvang regelen, zegt Faber dat op 1 juli opnieuw te bekijken.

"Maar als de landelijke overheid geen regie pakt dan staan we als gemeente tegenover de inwoner, terwijl we daar juist naast willen staan", reageerde Smelink toen.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Een derde van 55-plussers vindt dat ze te groot wonen, maar zoektocht naar toekomstbestendig huis duurt vaak jaren

Een derde van 55-plussers vindt dat ze te groot wonen, maar zoektocht naar toekomstbestendig huis duurt vaak jaren
Bron: ANP

Een derde van 55-plussers vindt hun woning te groot voor wat ze nodig hebben. Veel van hen willen wel ruimte maken voor jonge huizenzoekers, maar doorstromen blijkt lastig: 30 procent zoekt al ruim 2 jaar naar een geschikte woning.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 30.000 leden van het Opiniepanel. Onder alle ondervraagde 55-plussers zoekt 15 procent op dit moment naar een toekomstbestendige woning, en wil nog eens 27 procent dat op termijn gaan doen. Onder de 55-plussers die op dit moment te groot wonen, is dat aandeel nog groter.

'Gezinnen kunnen ruimte beter gebruiken'

Een derde (33 procent) van alle 55-plussers in het onderzoek laat weten op dit moment meer woonruimte in gebruik te hebben dan nodig. Voor de meesten van hen gaat dat om een woning van 100 vierkante meter of groter. Sommigen willen graag naar een woning met minder trappen, minder tijd kwijt zijn aan de schoonmaak, of ruimte bieden aan jonge huizenzoekers.

"Ik ben alleenstaand in een eengezinswoning, het onderhoud wordt me een beetje te veel", vertelt een gepensioneerde deelnemer. "Er zijn gezinnen die de ruimte veel beter kunnen gebruiken."

Hoe denken jongeren en 55-plussers over de grootte van hun woning?

Jongeren komen ruimte tekort

Die opvatting kunnen veel jongeren beamen. Waar 55-plussers vaker woonoppervlakte over hebben, moet een vijfde (21 procent) van 18- tot en met 34-jarigen het doen met een woning die te klein is voor hun situatie. Van hen woont 40 procent momenteel in een woning van minder dan 50 vierkante meter.

"We willen eigenlijk kinderen, maar stellen dat al jaren uit omdat we geen geschikte woning kunnen vinden", laat een jongere in zo'n woning weten. "Ik ben bang dat het voor ons al te laat is tegen de tijd dat de woningmarkt weer hersteld is."

Zijn 55-plussers van plan te verhuizen naar een toekomstbestendige woning?

Zoektocht naar woning

Een flinke groep van 55-plussers met een te grote woning is best bereid om plaats te maken voor woningzoekende jongeren en daarbij ruimte in te leveren.

Een derde van hen (34 procent) is op dit moment al op zoek naar een woning die beter geschikt is om op latere leeftijd in te wonen. Nog eens 40 procent zou dat op termijn willen.

Minder woning, hogere huur

Toch is het voor een ruime meerderheid (85 procent) van de 55-plussers die nu op zoek zijn, lastig om iets te vinden. 30 procent geeft aan al minstens 2 jaar bezig te zijn met het vinden van de juiste woning. Zij zien weinig geschikte opties en lange wachttijden in de sociale huur, maar zouden er vaak ook financieel flink op achteruit gaan.

"Ik wil graag kleiner wonen, maar kan alleen een appartement krijgen van 1.500 euro", laat iemand weten. "Dan zou ik een tuin én ruimte inleveren voor ruim 500 euro per maand meer."

Hoe lang zijn 55-plussers al op zoek naar toekomstbestendige woning?

Niet iedereen wil verhuizen

Bovendien zou ongeveer een vijfde (21 procent) van 55-plussers ondanks een te grote woning helemaal niet willen verhuizen. Voor sommigen is hun woning al voldoende geschikt om ook later nog te kunnen wonen.

Anderen hebben daarvoor aanpassingen laten doen, zoals het plaatsen van een traplift of het bouwen van een badkamer op de begane verdieping om langer in hun huis te kunnen blijven.

Gehecht aan woning

Daarnaast spelen er, ook onder ouderen die hun huidige woning eigenlijk te groot vinden, sentimentele redenen mee om niet weg te willen.

Bijvoorbeeld omdat ze gehecht zijn aan hun huis of niet weg willen uit hun sociale omgeving. "Een fijne buurt en een riant huis, daar kan geen appartement tegenop", besluit een deelnemer.

Bekijk ook

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden van 14 maart tot en met 3 april 2025. Er deden in totaal 29.827 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee, onder wie 3.490 deelnemers van 55 jaar en ouder, die een woning voor latere leeftijd zoeken. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant