De nieuwe populistische regering zegt niet meer alles te doen wat Europa wil. Weg met de strenge begrotingsregels en een eerlijkere spreiding van migranten. Deze week lopen de gemoederen in Europa hoog op als Italië een schip met migranten niet laat aanmeren. Maar in het zuiden van Italië, het armste deel van het land, hoopt de bevolking dat deze regering de drastische verandering brengt die het beloofd heeft.

Barletta is een stadje in het zuiden van Italië. Het stadje heeft zo’n 90.000 inwoners en is één van de armste streken van het land. Bijna de helft van de bewoners is werkloos. Lege fabrieken en bedrijfshallen herinneren nog aan de tijd dat de economie goede tijden kende. Nu protesteren werknemers voor de hekken van een gesloten fabriek. 

De werkloze Francesco Francavilla ziet grote gevolgen voor de omgeving: “Jongeren die geen baan kunnen vinden, blijven thuis wonen. Ze durven geen familie te starten, omdat ze bang zijn dat zij zich niet kunnen onderhouden.”

'Ik wil je een baan geven'

In Barletta stemde bij de verkiezingen in maart maar liefst de helft van de inwoners op de populistische vijfsterrenbeweging, de  jonge protestpartij wil de armoede aanpakken. Zo beloven ze te investeren in het zuiden en werk creëren. 

Luigi Di Maio is de leider van de Vijfsterrenbeweging M5S en is vice-premier en minister van werkgelegenheid. Zijn plannen zijn ambitieus en duur, maar volgens Di Maio is dit nodig om steden als Barletta uit de problemen te helpen. Di Maio spreekt de bevolking van Barletta toe: “Ik wil je een baan geven. Zolang je dat zoekt, wil ik je ook een basisinkomen geven, zodat jouw familie kan eten. Dat is het principe van het basisinkomen. Wij hebben tien miljoen mensen die in armoede leven.”

Grootste staatsschuld van Europa 

Italië kampt, op Griekenland na, met de grootste staatsschuld van Europa. Waar de Europese Commissie wil dat die staatsschuld teruggedrongen wordt, ligt Italië nu op ramkoers. De nieuwe regering wil niet bezuinigen, maar schrijft in haar beleidsprogramma’s juist dat de uitgaven omhoog gaan en de belastingen omlaag. 

De eerste grote botsing tussen de nieuwe Italiaanse regering en de rest van Europa heeft zich al voorgedaan. De minister van Binnenlandse Zaken, Matteo Salvin, verbiedt een boot 629 migranten Italië te betreden. 

De nieuwe regering wil een half miljoen illegale migranten om die reden terugsturen naar hun land van herkomst. Ook zouden schepen van hulporganisaties niet meer in de Italiaanse havens toegelaten mogen worden. 

Het Amerikaanse bedrijf Uber wil vanaf 2026 zelfrijdende taxi's aanbieden in Europa. Het bedrijf werkt nu samen met de Chinese ontwikkelaar Momenta om dit voor elkaar te krijgen. Maar is Nederland daar klaar voor? "Infrastructuur is goed geregeld."

Ruim 180 Surinamers hebben een verblijfsvergunning gekregen die ze na de onafhankelijkheid in 1975 zijn kwijtgeraakt. Maar door strenge eisen zijn er ook afwijzingen. Dat moet anders, vindt gemeente Amsterdam. "Het leidt tot schrijnende situaties."

Naast de verblijfsvergunningen die zijn afgegeven, zijn er nog ongeveer 25 in behandeling. Een van de mensen die nu al succesvol gebruik heeft kunnen maken van de regeling is Jayant Ganesh uit Den Haag. Hij woonde bijna 25 jaar zonder papieren in Nederland, maar krijgt nu een verblijfsvergunning.

'Ik kon die beslissing niet zelf nemen'

"Ik ben er heel erg blij mee, het neemt alle angst en stress weg. Ik hoef niet meer op de straat te lopen en bang te zijn dat ik word opgepakt en uitgezet", vertelt hij. "Het is een opluchting en het geeft ons ook de erkenning die wij verdienen, gezien het feit dat wij ons Nederlandschap nooit hebben afgestaan."

Ganesh was nog een kind toen Suriname onafhankelijk werd. "Ik kon dus niet de beslissing nemen of ik Nederlander wilde blijven of Surinamers wilde worden."

25 jaar ongedocumenteerd

In 2000 komt hij op zijn 29ste naar Nederland, maar papieren krijgt hij niet. "Gelukkig had ik hier een netwerk van familie en vrienden die mij opvingen. Ik heb meerdere keren bij de IND aangeklopt de afgelopen 25 jaar, maar steeds zonder succes."

Nu Ganesh wel een verblijfsvergunning heeft, voelt hij zich weer een vrij mens: "Ik kan nu legaal werk zoeken, ik kan in aanmerking komen voor een huurwoning en het belangrijkste, ik kan nu gewoon over straat lopen zonder dat ik bang ben dat er iets gebeurt."

Eenmalige speciale regeling

Om Surinamers als Ganesh tegemoet te komen, kwam voormalig staatssecretaris Van der Burg afgelopen jaar met een eenmalige, speciale regeling, waar Surinaamse oud-Nederlanders tussen 1 januari en 1 juli van dit jaar gebruik van kunnen maken.

Iedereen die geboren is voor 25 november 1975, de dag dat Suriname onafhankelijk werd, en die kan aantonen dat hij of zij langer dan 10 jaar in Nederland woont, komt in aanmerking voor een verblijfsvergunning.

500 zaken afgewezen

Maar die laatste eis, 10 jaar onafgebroken in Nederland wonen, zorgt er nu voor dat ruim 500 zaken van Surinaamse oud-Nederlanders zijn afgewezen. Zij konden niet bewijzen dat ze meer dan 10 jaar in Nederland woonden.

"Veel mensen vallen hierdoor buiten de boot", merkt wethouder van Amsterdam Rutger Groot Wassink. Zijn gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de regeling.

'Historisch onrecht'

Om deze groep mensen toch te helpen, pleit hij voor het verkorten van de eis, van 10 naar 5 jaar: "Zodat meer mensen gebruik kunnen maken van deze regeling."

"We hebben het hier over Nederlanders die ten onrechte niet de Nederlandse status hebben gekregen", gaat de wethouder verder. "Ik vind dat historisch onrecht en dat kunnen we nu rechtzetten."

Schrijnende situaties

Hij voorziet grote problemen voor deze groep als ze ongedocumenteerd blijven. "Het is voor die mensen buitengewoon vervelend en het leidt ook tot schrijnende situaties."

"Ze moeten dan illegaal wonen, illegaal werken en ze hebben geen toegang tot zorg. Het is een buitengewoon ingewikkeld bestaan voor deze mensen", aldus Groot Wassink.