radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

'Nieuw kabinet dat zaken anders zou doen, neemt weer klakkeloos over wat er in OMT-advies staat'

'Nieuw kabinet dat zaken anders zou doen, neemt weer klakkeloos over wat er in OMT-advies staat'
Staatssecretaris van Cultuur Gunay Uslu
Bron: ANP

"Een nieuw kabinet, die de zaken anders zou gaan doen, neemt opnieuw klakkeloos over wat er in het OMT-advies staat", reageert waarnemend directeur Siebe Weide van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties op de mogelijke versoepelingen.

Haagse bronnen melden dat er morgenavond in de persconferentie versoepelingen worden aangekondigd. Onder voorwaarden gaan winkels, sportscholen en contactberoepen open. Ook scholen mogen weer fysiek lesgeven. Maar de cultuur-sector lijkt volledig achter het net te vissen. "Daar gaan we weer, dacht ik", zegt Siebe Weide.

Onbegrip

Volgens Weide is het juist nu van belang om weer naar het theater te gaan ,of naar het museum. "Sporten voor het lichaam mag wel, maar voor de geest niet. Ik begrijp dat niet. We willen ons weer mens voelen. En daar hoort cultuur ook bij."

Hij hoopt dat er toch nog iets verandert voor zijn sector. "De burgemeesters praten vanavond nog met de minister en ik hoop dat ze ons aan de orde gaan stellen. En het is nog niet naar buiten gebracht, dus ik gun het kabinet alle tijd nog even na te denken of dit wel echt de juiste keuze is."

'Cultuursector wil duidelijkheid'

Naast dat Weide het ongelofelijk betreurd dat er in zijn sector naar alle waarschijnlijkheid niet wordt versoepeld, hekelt hij het huidige beleid. "We hebben 2 jaar lang te maken gehad met steeds weer verrassingen. We hebben behoefte aan duidelijkheid", zegt hij.

En die duidelijkheid maakt de sector daarom zelf. "Volgende week publiceren we een plan waarin vier scenario's staan. Die geven aan bij welke epidemiologische stand je welke maatregelen en steun nodig hebt." Dat gaat volgens Weide helpen om teleurstellingen te voorkomen. "Want als wij open mogen hebben we zeker 2 weken nodig om up- and running te zijn. Op die manier hoeven er minder dingen op het laatste moment omgegooid te worden."

Blij dat rondsnuffelen weer kan

Een hele andere stemming is er in de winkelstraat in Amsterdam, waar het waarschijnlijk weer mogelijk wordt om te winkelen op afsprak. "Ja, natuurlijk gaat hier de vlag uit!", zegt Floortje Mebus, mede-eigenaar van tweedehands kinderkledingzaak Old West in Amsterdam. "Het is voor een winkel als de onze zo belangrijk dat mensen over de vloer komen en rondsnuffelen op zoek naar schatten. We hebben van alles tenslotte maar een."

Haar compagnon, Sofie Felperlaan, is wat terughoudender. "Ik denk weer terug aan dat gedoe met die afspraken en dat al plannen met het maximale aantal mensen. Leverde het nou echt zoveel op qua omzet?"

Kledingwinkel Old West
Bron: EenVandaag
Floortje Mebus en Sofie Felperlaan

Click en collect is veel werk

Mebus kan zich herinneren dat toen het winkelen op afspraak vorige jaar inging het heel druk was. "We gingen toen heel 'high' met de omzet. Mensen gingen het half uur dat ze mochten winkelen van start alsof ze een minuut gratis winkelen hadden gewonnen."

Later kwam de klad erin en kwamen er ook mensen die een afspraak hadden gemaakt om te winkelen om vervolgens zonder aankoop weer te vertrekken. Toch is het beter dan het online winkelen en het huidige 'click and collect', wat duidelijk wordt als Mebus een vraag krijgt van een klant of ze pyjamaatjes maat 86 hebben. Ze loopt het rek langs en haalt er 5 stuks uit. "Hier ga ik een filmpje van maken, dat stuur ik naar de klant en dan laat die weten welke ze wil hebben." Soms duurt het drie dagen voor er een reactie is, dan hangen de pyjamaatjes weer op hun oude plek en moeten ze opnieuw uit het rek worden genomen.

Bekijk ook

Twee dagen in bed gelegen

Maar het kan nog persoonlijker. Regelmatig gaan ze middels beeldbellen de hele winkel door, waarbij de klant live kledingstukken kan aanwijzen. Het is allemaal veel werk voor niet veel opbrengst. De genoemde pyjamaatjes kosten 4,50 euro per stuk, waar de winkel zelf slechts twee euro aan verdiend.

De twee vragen zich af of we in een situatie komen waarin we van lockdown naar lockdown gaan. Deze laatste kwam hard aan. Mebus is toen twee dagen verslagen in bed blijven liggen. "Ik hoop echt dat dit laatste is", zegt ze. Ondertussen blijft het 'centen tellen' om het hoofd boven water te houden. Elke dag stellen de ondernemers zich een doel qua omzet om er voor te zorgen dat de huur van de winkel en hun eigen vaste lasten kunnen worden betaald.

Luisteren

Waarnemend directeur Siebe Weide in gesprek met Renze Klamer en Floortje Medus en Sofie Velperlaan in gesprek met Laura Kors in EenVandaag op NPO Radio 1

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken
Kinderen tijdens een zwemles
Bron: ANP

Nu de overheid 2,3 miljard gaat bezuinigen op het gemeentefonds, wordt ook steeds meer duidelijk dat inwoners dit het meest gaan voelen in hun portemonnee. Bij een vijfde van de gemeentes gaat de onroerendezaakbelasting met meer dan tien procent omhoog

Gemeenten hopen zo een gat te dichten in de begroting om de bezuinigingen van aankomend en volgend jaar alvast op te vangen. Dit blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis.

Compenseren

"Sommige gemeenten geven aan die verhoging te willen compenseren met bijvoorbeeld een iets lagere riool- of afvalstoffenheffing", zegt woordvoerder van Vereniging Eigen Huis Hans André de la Porte. "Maar die ozb is niet na één jaar weg en gaat er op lange termijn dus echt wel inhakken, ondanks die compensatie."

De woonlasten zullen dus voor veel mensen oplopen. Daarbij bestaat er ook een misvatting over wat woningeigenaren financieel aan zouden kunnen zegt De la Porte. "Huiseigenaar zijn zegt helemaal niets over je bankrekening. Als je bijvoorbeeld een klein pensioen hebt, dan is een aanslag van meer dan duizend euro heel veel. Zeker als je bedenkt dat in sommige gemeenten er wel 200 euro bij komt dit jaar."

info

Wat is ozb?

De onroerendezaakbelasting (ozb) is een belasting die huiseigenaren en bedrijven aan de gemeente betalen. Hoe duurder je huis of pand, hoe hoger de ozb. Gemeenten gebruiken dit geld voor bijvoorbeeld wegen, straatverlichting en afval. Of de woonlasten in jouw gemeenten stijgen, kun je hier bekijken.

Bekijk ook

Geen bibliotheek

Een andere optie om de cijfers voor gemeenten niet in het rood te laten lopen, is het schrappen van publieke voorzieningen. Dat zijn bijvoorbeeld bibliotheken, de buurtbus, sportfaciliteiten, of ontmoetingsplekken voor jongeren.

Miriam de Boer heeft een aantal jaar geleden zo'n ontmoetingsplek in Wormerveer opgezet. Iedere dag kunnen jongeren daar in de middag terecht om te poolen, spelletjes te spelen, met elkaar muziek te luisteren of om met één van de vrijwilligers te praten over problemen thuis of op school.

Onduidelijke toekomst

Maar de toekomst van deze plek is nu onduidelijk.

"Dit jaar en al helemaal volgend jaar gaat financieel heel spannend worden. Ondanks dat mensen bij de gemeente Zaanstad hebben gezegd dat wat wij doen heel belangrijk is én niet heel duur."

Bekijk ook

Brandbrief VVD

Het maken van dit soort keuzes is moeilijk geeft ook wethouder in Zaanstad Stephanie Onclin aan. Zij verstuurde samen met 46 andere VVD-wethouders afgelopen weekend een brandbrief aan de landelijke VVD.

De wethouders uiten hierin hun zorgen over de dreigende bezuinigingen voor gemeenten in 2026, ook wel het 'ravijnjaar' genoemd. Ze stellen dat het door deze bezuinigingen niet langer lukt 'om te staan voor onze inwoners en ondernemers', waardoor het werken hen onmogelijk wordt gemaakt.

Keuzes maken

"Twee derde van onze taken worden bepaald door wettelijke regelingen. Eigenlijk krijgen we daar al te weinig geld voor. Maar dat betekent dat er maar een klein stukje overblijft waar wij echt zelf keuzes kunnen maken", zegt wethouder Onclin.

Ze gaat verder: "En dat is juist het stukje wat inwoners écht belangrijk vinden: de openbare ruimte, veiligheid, sport."

Bekijk ook

Hulp voor jongeren of toch het zwembad?

Maar ook het zwembad valt onder de publieke voorzieningen waarop bezuinigd kan worden. De gemeente Zaanstad heeft nu drie zwembaden. "Maar", zegt de wethouder, "als we teruggaan naar twee, dan kan de wachtlijst voor de zwemles van je kind alleen maar verder toenemen."

Of de ontmoetingsplek voor jongeren van Miriam de Boer open kan blijven is een voorbeeld van hoe moeilijk de keuzes zijn die gemeenten moeten maken.

Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
De Amerikaanse president Donald Trump en Russische president Vladimir Poetin tijdens een ontmoeting in 2018
Bron: EPA

Nadat Europese leiders gisteren in Parijs samenkwamen voor spoedoverleg, zitten vandaag delegaties van zowel Rusland als de VS bij elkaar in Saoedi-Arabië. Ze praten daar verder over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne.

De laatste dagen heerst er een crisissfeer in Europa. Sinds het telefoontje tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Russische president Vladimir Poetin is duidelijk geworden dat Europa steeds verder buitenspel wordt gezet. Waarom ziet Poetin in Amerika een interessante onderhandelingspartner?

Geen NAVO-lid en bezet grondgebied opgeven

Dat heeft met een aantal punten te maken, begint correspondent Joost Bosman. Daarvoor moeten we eerst even terug naar de eisen waar de Russische president mee is gekomen. Zo wil Poetin niet dat Oekraïne lid wordt van de NAVO. En daarnaast willen ze geen grondgebied inleveren.

Amerika heeft al toegezegd dat Oekraïne is uitgesloten van het NAVO-lidmaatschap. En Amerikaanse defensieminister Pete Hegseth kondigde eerder aan dat door Oekraïne bezet grondgebied moet worden teruggegeven aan Rusland.

'We doen er weer toe'

Maar dat is niet de enige reden waarom Rusland met de VS onderhandelt, legt Bosman uit. "Het is belangrijk voor het Kremlin om weer met Amerika te onderhandelen. Nu is de nieuwe president van het machtigste land ter wereld bereid om met hem persoonlijk te gaan praten over Oekraïne. En dat is ook voor Poetin heel belangrijk."

Hij zet daarmee Oekraïne en Zelensky buitenspel, gaat Bosman verder. "Daarnaast kan hij ook aan aan zijn eigen burgers tonen: 'kijk, we doen er weer toe. Zelfs de machtigste man ter wereld wil met ons praten.'" Voor Poetin is het dus ook op diplomatiek gebied van belang.

Bekijk ook

Economie

Het heeft ook te maken met de economische gevolgen die Rusland heeft ondervonden van de oorlog. Zo melden Russische media de mogelijke terugkeer van Visa en Mastercard in het land.

"Het geeft ook iets aan over de moeite die de Russen de afgelopen 3 jaar hebben gehad, dat ze zo verstoken zijn gebleven van die bedrijven. En niet meer geld konden sturen naar het buitenland", zegt Bosman.

Tegenslagen voor Rusland

Bosman ziet dat de getroffen economie een belangrijke reden is voor Rusland om Amerika actief te betrekken bij de vredesonderhandelingen. De materiële tekorten is iets waar het Kremlin zich zorgen om maakt. Zo is het defensiebudget bijna de helft van het hele budget.

"Het budget voor defensie is dit jaar opgeschroefd tot 40 procent. Dat is ontzettend veel. Dat betekent dus dat het ook heel veel geld kost. Rusland is bezig met nieuwe wapens maken, nieuwe artilleriegranaten, nieuwe tanks. Maar dat gaat gewoon te langzaam. Rusland kan de verliezen niet bijhouden. Het is gewoon niet te compenseren omdat de verliezen veel te hard gaan."

Bekijk ook

Inflatie en tekort arbeiders

Er zit dus ook haast achter voor Rusland om de oorlog met Oekraïne snel tot een einde te brengen. "Het is duidelijk dat Rusland toch redelijk op apegapen ligt en een adempauze nodig heeft."

Daarnaast ziet de correspondent dat Rusland kampt met meerdere economische problemen, zoals de inflatie en het tekort aan arbeiders. "Er zijn veel duizenden mannen naar het front gegaan. Honderduizenden zijn naar het buitenland gevlucht vanwege de mobilisatie 3 jaar geleden. Dat betekent dus dat er veel mensen te kort zijn die in de fabrieken kunnen werken, daardoor stijgen de lonen en gaat ook de inflatie weer omhoog."

Afwachten wat Trump zegt

Door aan de onderhandelingstafel te zitten kan er ook voorzichtig worden gekeken naar de terugkeer van westerse bedrijven, zoals nu al mogelijk met Visa en Mastercard. "Dat zal toch een verlichting zijn voor de economische malaise die er heerst in Rusland."

Toch houdt Bosman nog een slag om de arm. Het is eerst afwachten wat de Amerikaanse president Donald Trump gaat doen. "Wat hij nu zegt is het één, namelijk: Oekraïne kan maar beter geen lid worden van de NAVO. Maar of dat uiteindelijk ook zo gaat uitpakken, dat moeten we nog maar gaan zien. Als dat zo is, dan heeft Poetin natuurlijk duidelijk op dat punt gewonnen."

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant