meer NPO start

Nieuw energiecontract? 'Zet de prijs niet voor langere tijd vast, er komt een daling aan'

Nieuw energiecontract? 'Zet de prijs niet voor langere tijd vast, er komt een daling aan'
Vooral lagere inkomens hebben baat de de verwachte prijsdaling
Bron: ANP

Moet je binnenkort een nieuw energiecontract afsluiten? Zet de prijs dan niet voor een langere periode vast, adviseert hoogleraar energie-economie Machiel Mulder. Hij verwacht komend jaar een flinke daling in de energieprijzen.

Op dit moment zijn prijzen voor energie nog altijd flink hoog. Stroom was in oktober 23,5 procent duurder dan een jaar eerder, berekende het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) begin november.

Perfect storm

Die stijging komt met name door de hoge aardgasprijzen: de vraag daarnaar is hoog vanwege het aantrekken van de economie. Ook de bijzondere weersomstandigheden van het afgelopen jaar en de vraag in het buitenland spelen een rol. Veel Europese en Aziatische landen hebben een strenge winter achter de rug en moesten flink stoken. In Zuid-Amerika was daarnaast sprake van droogte, waardoor waterkrachtcentrales minder stroom konden produceren. Daar was dus meer gas nodig om stroom te genereren.

En dan waren er nog de technische problemen bij de aanvoer van vloeibaar aardgas vanuit de Verenigde Staten. 'Een perfect storm', noemt hoogleraar energie-economie Machiel Mulder aan de Rijksuniversiteit Groningen deze samenloop van omstandigheden.

Bekijk ook

Niet vastzetten

Gelukkig gaat de storm binnen niet al te lange tijd liggen, voorspelt hij. Na de winter zullen de prijzen voor energie ongeveer de helft lager liggen dan nu. Hij raadt mensen die nu een nieuw energiecontract moeten afsluiten dan ook aan om het bedrag niet voor een langere periode vast te zetten. Iets wat bij lage prijzen juist voordelig kan zijn.

Waarom je komend voorjaar zoveel minder gaat betalen voor je energierekening? "De verwachting is dat, als de winter niet te streng is, de vraag naar gas weinig zal toenemen. Daarnaast neemt het aanbod toe: er komt weer meer gas uit Rusland en Noorwegen en de technische problemen met toevoer zijn dan als het goed is verholpen." De markt zal zich kortom stabiliseren, waardoor de prijzen dalen.

Er is sprake van een 'perfect storm', zegt hoogleraar energie-economie Machiel Mulder.

Energiearmoede

Goed nieuws dus, vooral voor mensen met een laag inkomen. Mulder betwijfelt namelijk of de compensatie van 400 euro per huishouden, die de overheid verstrekt aan alle huishoudens, wel genoeg is voor hen. "Het geld komt grotendeels terecht bij mensen die het helemaal niet nodig hebben."

7 tot 10 procent van de huishoudens in Nederland heeft te maken met energiearmoede, wat betekent dat zij meer dan 10 procent van hun inkomen kwijt zijn aan energiekosten. Ter vergelijking: een gemiddeld huishouden is 5 procent van het inkomen kwijt aan energiekosten. "Je zou met name mensen met een laag inkomen willen helpen en huishoudens die nu een nieuw energiecontract moeten afsluiten. Door iedereen te compenseren, loop je het risico dat de mensen die het echt nodig te hebben te weinig krijgen."

Bekijk ook

Problemen door nieuw contract

Hoe groot de kans is dat mensen letterlijk in de kou komen te staan, omdat ze hun energierekening niet meer kunnen betalen, hangt af van hun energiecontract, zegt Mulder. "Als je voor afgelopen september - toen de prijzen nog redelijk waren - een contract hebt afgesloten waarbij de prijs vaststaat, dan maakt het niet uit hoe koud het wordt. Het bedrag dat je maandelijks betaalt zal dan niet veranderen. Wel zal je gasverbruik omhoog gaan, wat tot hogere kosten leidt."

Als je een laag inkomen hebt en je moet op dit moment een nieuw energiecontract afsluiten kan dat wel problemen opleveren. "Als je dan te maken krijgt met veel hogere prijzen, kan dat een flinke stijging betekenen in energiekosten. Zeker als je ook nog een hoge energievraag hebt vanwege een slecht geïsoleerd huis."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse hulpverleners staan klaar voor Myanmar na aardbeving: 'Alle politieke lijntjes vervallen'

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa
Ter illustratie: testlancering van een raket in Noorwegen (2023)
Bron: AFP

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Bekijk ook

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

Bekijk ook

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Bekijk ook

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant