Nieuw energiecontract? 'Zet de prijs niet voor langere tijd vast, er komt een daling aan'

Moet je binnenkort een nieuw energiecontract afsluiten? Zet de prijs dan niet voor een langere periode vast, adviseert hoogleraar energie-economie Machiel Mulder. Hij verwacht komend jaar een flinke daling in de energieprijzen.

Op dit moment zijn prijzen voor energie nog altijd flink hoog. Stroom was in oktober 23,5 procent duurder dan een jaar eerder, berekende het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) begin november.

Perfect storm

Die stijging komt met name door de hoge aardgasprijzen: de vraag daarnaar is hoog vanwege het aantrekken van de economie. Ook de bijzondere weersomstandigheden van het afgelopen jaar en de vraag in het buitenland spelen een rol. Veel Europese en Aziatische landen hebben een strenge winter achter de rug en moesten flink stoken. In Zuid-Amerika was daarnaast sprake van droogte, waardoor waterkrachtcentrales minder stroom konden produceren. Daar was dus meer gas nodig om stroom te genereren.

En dan waren er nog de technische problemen bij de aanvoer van vloeibaar aardgas vanuit de Verenigde Staten. 'Een perfect storm', noemt hoogleraar energie-economie Machiel Mulder aan de Rijksuniversiteit Groningen deze samenloop van omstandigheden.

Niet vastzetten

Gelukkig gaat de storm binnen niet al te lange tijd liggen, voorspelt hij. Na de winter zullen de prijzen voor energie ongeveer de helft lager liggen dan nu. Hij raadt mensen die nu een nieuw energiecontract moeten afsluiten dan ook aan om het bedrag niet voor een langere periode vast te zetten. Iets wat bij lage prijzen juist voordelig kan zijn.

Waarom je komend voorjaar zoveel minder gaat betalen voor je energierekening? "De verwachting is dat, als de winter niet te streng is, de vraag naar gas weinig zal toenemen. Daarnaast neemt het aanbod toe: er komt weer meer gas uit Rusland en Noorwegen en de technische problemen met toevoer zijn dan als het goed is verholpen." De markt zal zich kortom stabiliseren, waardoor de prijzen dalen.

Energiearmoede

Goed nieuws dus, vooral voor mensen met een laag inkomen. Mulder betwijfelt namelijk of de compensatie van 400 euro per huishouden, die de overheid verstrekt aan alle huishoudens, wel genoeg is voor hen. "Het geld komt grotendeels terecht bij mensen die het helemaal niet nodig hebben."

7 tot 10 procent van de huishoudens in Nederland heeft te maken met energiearmoede, wat betekent dat zij meer dan 10 procent van hun inkomen kwijt zijn aan energiekosten. Ter vergelijking: een gemiddeld huishouden is 5 procent van het inkomen kwijt aan energiekosten. "Je zou met name mensen met een laag inkomen willen helpen en huishoudens die nu een nieuw energiecontract moeten afsluiten. Door iedereen te compenseren, loop je het risico dat de mensen die het echt nodig te hebben te weinig krijgen."

Problemen door nieuw contract

Hoe groot de kans is dat mensen letterlijk in de kou komen te staan, omdat ze hun energierekening niet meer kunnen betalen, hangt af van hun energiecontract, zegt Mulder. "Als je voor afgelopen september - toen de prijzen nog redelijk waren - een contract hebt afgesloten waarbij de prijs vaststaat, dan maakt het niet uit hoe koud het wordt. Het bedrag dat je maandelijks betaalt zal dan niet veranderen. Wel zal je gasverbruik omhoog gaan, wat tot hogere kosten leidt."

Als je een laag inkomen hebt en je moet op dit moment een nieuw energiecontract afsluiten kan dat wel problemen opleveren. "Als je dan te maken krijgt met veel hogere prijzen, kan dat een flinke stijging betekenen in energiekosten. Zeker als je ook nog een hoge energievraag hebt vanwege een slecht geïsoleerd huis."