Nederlandse operaties mogelijk in gevaar bij no-deal brexit

Veel van onze medische hulpmiddelen komen uit Groot-Brittannië. Een no-deal brexit kan daarom grote gevolgen hebben. Als deze op 29 maart plaatsvindt, vervallen alle bestaande afspraken, wet- en regelgevingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk.

In de Europese Unie worden bijna 500 duizend verschillende medische hulpmiddelen gebruikt. Van plastic handschoenen en hechtdraad tot infuusnaalden en bloedtesten. Vooral deze laatste groep, bloedtesten, kunnen in het geval van een harde brexit een probleem vormen voor de patiëntveiligheid in Nederland. Bijna 90 procent van de hiv-testen die in Nederland worden gebruikt, komt op dit moment uit Groot-Brittannië.

Geen bloedtesten meer

In het geval van een no-deal brexit mogen dit soort bloedtesten van de ene op de andere dag niet meer het Europese vasteland binnenkomen. Maar ze zijn wel hard nodig, bijvoorbeeld bij elke operatieve ingreep die uitgevoerd wordt. Want: zonder bloedtesten geen operaties.

"De brexit komt er aan, en heel snel ook! Maar hoe en in welke vorm, dat is vooralsnog volstrekt onduidelijk. Voor de medische sector is moeilijk te overzien wat de gevolgen zullen zijn. Maar dat de impact enorm is, daarover is iedereen het eens", zegt Gert Bos, technisch directeur van de Qserve Group, een bedrijf dat zich bezig houdt met internationale certificaten voor medische hulpmiddelen.

Harde opstelling Europese Commissie

Bijna een derde van alle gecertificeerde medische hulpmiddelen in de EU hebben een Brits certificaat. Tot eind 2018 ging de hele sector - leveranciers, ziekenhuizen en overige zorginstellingen, ervan uit dat er wel een soepele overgangsregeling zou komen. Toen gebeurden er twee dingen: de harde brexit werd steeds meer een realistische optie, en de Europese Commissie ging zich tot ieders verrassing heel hard opstellen. Dat wil zeggen: geen coulance of gedoogregeling voor medische hulpmiddelen uit Groot-Brittannië als er op 29 maart geen akkoord is.

"Een donderslag bij heldere hemel", zegt Bos. "Nu moet opeens heel snel van alles worden geregeld, maar veel partijen in de zorgsector zijn niet op tijd begonnen om tekorten in kaart te brengen en om naar alternatieven te kijken."

'Niet op tijd begonnen'

Minister Bruins blijft brandbrieven sturen om afnemers en leveranciers van medische hulpmiddelen op het hart te drukken om snel te handelen. Maar dit is makkelijker gezegd dan gedaan, wordt gezegd in de sector. Het omzetten van certificaten is tijdrovend en kost geld. Er is simpelweg niet genoeg capaciteit in de Europese Unie om alle Britse certificaten vlot om te zetten naar een ander land.

Nog een ander probleem is dat leveranciers niet staan te springen om lijsten te overhandigen waarin staat wat ze straks allemaal niet meer kunnen leveren. Begrijpelijk vanuit hun perspectief, vindt Gert Bos. "De fabrikanten willen uiteraard hun klanten niet kwijtraken. En als je jouw klant vertelt dat je problemen voorziet, dan gaat die natuurlijk elders shoppen en niet rustig afwachten totdat jij je leveringsproblemen hebt opgelost."