Nederland tekent het internationale UNESCO-verdrag voor het behoud van erfgoed en hoopt zo scheepswrakken en zeemanswrakken beter te beschermen. Dat zegt minister Jet Bussemaker (OCW) vandaag tegen EenVandaag. Deze VN-conventie moet ‘onderwatererfgoed' wereldwijd behoeden voor schatjagers door internationale samenwerking.

Er zijn 400 Nederlandse scheepswrakken gelokaliseerd in de territoriale wateren. Voor de Nederlandse kust liggen talloze buitenlandse schepen op de zeebodem. In totaal liggen er 60.000 wrakken in de Nederlandse wateren. Door technologische ontwikkelingen kunnen bergers en schatgravers de eeuwenlang ongeschonden plekken op de zeebodem eenvoudiger bereiken.

,,We hebben zelf al veel vastgelegd in de Nederlandse erfgoedwet, maar nu gaat het om een UNESCO-verdrag’’, zegt Bussemaker. ,,Dat betekent dat je met elkaar uitspreekt dat ook datgene wat er onder water ligt niet zomaar door iedereen naar huis genomen mag worden om leuk thuis tentoon te stellen. Het zijn echt waardevolle plekken die bescherming verdienen.’’

In museum

Door het UNESCO-verdrag en de nieuwe erfgoedwet die per 1 juli ingaat mogen duikers geen spullen meer uit wrakken naar boven halen. Nederland telt enkele duizenden duikers die op wrakken duiken. Een kleine 400 doen dat in clubverband.

,,Met deze wet mogen duikers gewoon naar wrakken duiken, maar wij willen niet dat zij onderdelen van een wrak losmaken en mee naar huis nemen om op de schouw te zetten’’, zegt de minister. ,,Het zijn historische onderdelen die uiteindelijk in een museum thuis horen of op een plek waar iedereen ervan kan genieten en ook de historische waarde moet op een goede manier geanalyseerd worden.’’

EenVandaag ging mee met duikclub North Sea Divers. De leden duiken al twintig jaar voor de kust van Texel naar VOC-wrakken, vliegtuigen en passagiersschepen. Duiker Hugo Raven mag vanaf 1 juli niets meer meenemen van de bodem. ,,We zullen ons er wel aan moeten houden. Maar eerlijk, als je een bel ziet dan laat echt niemand die liggen.’’

NL'se scheepswrakken wereldwijd (animatie, Rogier Dieks, Das Lab)

Te weinig mankracht

De duikwereld verwijt de Rijksdienst voor Cultuur Erfgoed, die zich bezig houdt met erfgoed onder water, dat er te weinig mankracht is. Bij de Rijksdienst werken vier duikers en drie maritiem archeologen. De Rijksdienst geeft aan in sommige gevallen te willen samenwerken. Dat gebeurde bijvoorbeeld onlangs met het veilig stellen van een zeventiende-eeuwse jurk die uit een gezonken driemaster bij Texel komt.

Onderwaterarcheoloog Martijn Manders: ,,Stel dat iedereen een souveniertje meeneemt dan is er al snel veel weg. Het probleem is dat het gaat om de samenhang van de vondsten in een scheepswrak. Het is een gesloten tijdscapsule. Al die objecten hebben een relatie met elkaar. Als je nou elke keer er wat uithaalt, dan verdwijnt steeds verder een stukje van de puzzel en kun je geen reconstructie  maken van het verleden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.