In België is in papieren rietjes PFAS ontdekt. PFAS zijn kunstmatige stoffen die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Ze zijn nauwelijks natuurlijk af te breken. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) doet nu ook onderzoek in Nederland.

Het onderzoek naar of er PFAS in papieren rietjes in Nederland zit, loopt nog. De NVWA heeft in een vroeg stadium resultaten vanuit België ontvangen en is op basis daarvan zelf een onderzoek gestart. Er zijn normen voor hoeveel PFAS er in dat soort producten mag zitten. Het onderzoek is er nu op gericht om te kijken of die normen worden overschreden.

Papier, bamboe, glas

Volgens het RIVM kan PFAS schadelijk zijn voor de gezondheid. De stoffen kunnen onder andere effect hebben op het immuunsysteem, op de voortplanting en ontwikkeling van het ongeboren kind.

In België deed Thimo Groffen onderzoek naar de rietjes voor de universiteit van Antwerpen. Hij onderzocht meerdere materialen. "De concentraties die we hebben gevonden hangen heel erg af van het type materiaal. We hebben onderzoek gedaan naar papier, bamboeglas, roestvrijstaal en plastic. En de concentraties zijn over het algemeen heel erg laag."

info

Wat is PFAS?

PFAS is een verzamelterm voor een groep van duizenden chemische stoffen met bijzondere eigenschappen. Ze zijn stabiel en stoten zowel water als vetten af. Dat is erg handig. Daarom zijn ze de afgelopen decennia in allerlei producten verwerkt: van pizzadozen en koekenpannen tot regenjassen en blusschuim.

Stoffen die onder de verzamelterm PFAS vallen komen niet van nature in de natuur voor. Ze zijn door de mens gemaakt. Van een aantal van deze stoffen is bekend dat ze een schadelijk effect hebben op milieu en gezondheid.

Bekijk ook

Papieren rietjes duurzaam?

Maar dat betekent niet dat wij via rietjes geen PFAS binnenkrijgen, vermoedt Groffen. Zelf heeft hij dat niet onderzocht, maar dat bleek wel uit een studie in Amerika. "Daar hebben ze gekeken naar rietjes die commercieel beschikbaar zijn op de markt in de Verenigde Staten. Er bleek dat er wel degelijk PFAS vanuit de rietjes lekt naar het drinken."

PFAS in papieren rietjes komt in de omgeving terecht als het wordt afgebroken of gerecycled. "Papieren rietjes worden duurzaam en milieuvriendelijk genoemd. Zo worden ze vaak verkocht en bestempeld, maar door de aanwezigheid van PFAS is dat niet per se het geval", zegt Groffen.

Bekijk ook

Opstapelen in lichaam

In Nederland moet nog onderzocht worden of de hoeveelheid PFAS in papieren rietjes de norm overschrijdt. Groffen weet niet of dat in België het geval is. "Voor zover ik weet hebben wij die normen niet", zegt Groffen. In zijn onderzoek is er wel rekening gehouden met normen die Denemarken hanteert en die zijn niet overschreden.

Als de normen zo laag zijn, waar maken we ons dan druk om? Groffen zegt dat we ons wel degelijk zorgen moeten maken. "Het probleem is dat PFAS, zelfs in lage waarden, kan opstapelen in ons lichaam. En dat kan leiden tot toxische effecten."

Beste alternatief

Groffen zegt PFAS mogelijk wordt gebruikt om ze vet- en waterafstotend te maken. "Ik vermoed dat ze ofwel bewust zijn toegevoegd, maar het zou ook kunnen zijn dat het een contaminatie is, die is opgetreden tijdens het productieproces. In het geval van rietjes van bamboe bijvoorbeeld, dat de bamboe is gegroeid op vervuilde grond."

Het beste alternatief is een rietje van roestvrijstaal, zegt Groffen. Die komen op basis van het onderzoek het best uit de verf. "Of helemaal geen rietjes gebruiken, dat kan natuurlijk ook."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.