Volgens kenners is de muskusrat heel smakelijk. Een van de beesten bemachtigen voor op je bord is alleen niet gemakkelijk.
De muskusrat is geen echte rat, maar is eigenlijk verwant aan de woelmuis. Een restauranthouder, die niet met naam en toenaam genoemd wil worden, noemt het vlees van de rat 'smakelijk, mals en heel geschikt als stoofvlees'.
Niet van het waterschap
De Nederlandse waterschappen vangen er tienduizenden per jaar, maar leveren deze niet als voedsel aan. "Onze ratten zijn niet voor consumptie geschikt. We leveren ze ook niet aan consumenten. We vernietigen de dieren", zegt Henk Post, van de Unie van Waterschappen.
Het bestrijden van de dieren is hard nodig: ze zijn een groot gevaar voor onze dijken. Inmiddels gebruiken jagers de meest moderne technieken om het ongedierte te vangen en uit te roeien.
Lees ook
Voor iedere staart 15 gulden
Tot 1984 waren er premievangers in ons land actief. Voor iedere staart kreeg je al snel 15 gulden van de waterschappen, als beloning voor het helpen met de bestrijding. "Het probleem was alleen dat de premievangers opzettelijk niet alle ratten vingen", zegt Post. "Ze hielden de soort in stand, zodat ze ieder jaar weer geld konden verdienen. Ze hadden geen belang bij het uitroeien van de soort. Dat is nou precies wat wij wel nastreven."
Bovendien was er een risico dat mensen de ratten zouden gaan fokken om die staarten aan te kunnen leveren. De vrees was dat dat zou leiden tot ontsnappingen, waardoor er een plaag zou kunnen ontstaan. De rattenpremie werd daarom uiteindelijk afgeschaft.
De muskusrat, oorspronkelijk uit Noord-Amerika, knaagt dijken kapot en holt deze uit met gangenstelsels. Hierdoor dreigt instortingsgevaar. De soort vermenigvuldigt zich in een razend tempo: een paartje krijgt jaarlijks zo'n 25 nakomelingen. De soort moet daarom constant worden bestreden. Henk Post van de Unie van Waterschappen is belast met de bestrijding van de ratten. "We hebben 400 rattenvangers in dienst en gezamenlijk vingen zij in 2018 50 duizend exemplaren. Het is echt een ambacht om die beesten te vangen."
Geen Afrikaans rattenvlees
Muskusratten behoren tot de groep van knaagdieren. Daarom mag rattenvlees, en bewerkt rattenvlees, op de Nederlandse markt aangeboden worden. "Maar alleen als het afkomstig is van de Europese markt. Afrikaans rattenvlees is niet toegestaan", vertelt Toon van Wijk van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). "Hiervoor geldt een aparte verordening, waarin eisen vermeld staan over vleesproducten uit derde wereldlanden."
Wel worden er, als het vlees uit Europa komt, allerlei eisen gesteld aan de veiligheid van het levensmiddel. Denk aan het vervoer, het slachten, uitsnijden, bewerken en de hygiëne van het vlees in alle stadia. "Er gelden dezelfde eisen als voor elke andere aanbieder van levensmiddelen", zegt Van Wijk. "Je kunt je voorstellen dat ratten die in het kader van bestrijding zijn gevangen niet aan deze eisen kunnen voldoen."
Menu met waterkonijn
Volgens Henk Post, van de Unie van Waterschappen, is het een fabel dat de muskusrat in Nederlandse restaurants op het menu zou staan. "Dat was vroeger zo, maar inmiddels is het verboden om deze te verhandelen en op het menu te zetten", vertelt hij. Wel zouden er in België nog sporadisch restaurants zijn die het dier onder de noemer 'waterkonijn' serveren.
Hoe kom je als nieuwsgierige Nederlandse fijnproever dan toch aan een muskusrat? Jagers met een vergunning mogen de muskusrat schieten en deze in privékring serveren. Mocht je geen jager in je vriendenkring hebben, dan kan je je hond er een laten vangen, zo is als tip te lezen op internet. Eenmaal in bezit van het dier, zijn er online een aantal recepten te vinden. Daarin staan tips voor het schoonmaken van het dier en de bereidingswijze van twee smakelijke gerechten:
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.