Kinderen bewegen te weinig en dit heeft gevolgen voor hun motorische ontwikkeling. Volgens lector Gezonde Leefstijl van de Haagse Hogeschool Sanne de Vries moet de politiek hier meer aandacht aan besteden. "Het is 5 voor 12."

In het hoofdlijnenakkoord is er geen aandacht besteed aan bewegingsonderwijs. Maar uit onderzoekt blijkt al jaren dat de motorische vaardigheden van kinderen afnemen. Bijna 1 op de 5 kinderen ontwikkelt zich motorisch niet goed. Een zorgelijke ontwikkeling volgens De Vries. "Je ziet een groot verschil met bijvoorbeeld 20 jaar geleden en nu."

Steeds minder naar buiten

De lector van de Haagse Hogeschool spreekt van een 'zorgwekkende trend' waarbij meerdere onderzoeken erop wijzen dat kinderen minder lenig zijn, minder kracht hebben en de balanceer vaardigheden 'echt achteruit gaan'. Een belangrijke oorzaak is volgens Sanne dat kinderen steeds minder naar buiten gaan en veel tijd besteden aan elektronische apparaten.

Ook de faciliteiten buiten de deur zijn niet altijd optimaal benadrukt de lector. "Je ziet dat er daar ook minder ruimte is om te bewegen. De gevolgen van digitalisering en verstedelijking zie je terug in het beweeggedrag van de kinderen." Volgens De Vries worden ze steeds vaker in de bakfiets gebracht of met de auto. Maar ook de fatbikes en elektrische fietsen dragen niet bij aan de fietsvaardigheid van de kinderen.

Kans op ziektes kleiner

De lector benadrukt dat het 'heel belangrijk is' om te investeren in de motorische ontwikkeling van kinderen. "40 procent haalt de beweegrichtlijnen niet, een op de tien kinderen speelt nooit buiten. Het is echt 5 voor 12."

Bovendien hebben kinderen die op vroege leeftijd veel bewegen er later ook profijt van. "Je ziet dat kinderen die nu meer bewegen op latere leeftijd ook meer gaan bewegen. Dat is natuurlijk goed voor het voorkomen van hart- en vaatziekten, suikerziekte, diabetes, maar ook vormen van kanker. Op korte termijn is het gewoon ontzettend leuk om te doen en goed voor de ontwikkeling van kinderen."

Taalontwikkeling

Fysieke activiteit speelt niet alleen een cruciale rol in de lichamelijke gezondheid van kinderen, maar heeft ook een aanzienlijke impact op hun taalontwikkeling. Volgens de hoogleraar werkt dit ook door in de sociale vaardigheden.

"Als kinderen met elkaar aan het bewegen zijn, dan communiceren ze natuurlijk ook onderling met elkaar. Ze geven elkaar bijvoorbeeld aanwijzingen en juichen. Bewegen, praten en juichen gaan heel vaak samen."

Extra gymles

Ook op de openbare basisschool Polygoon in Almere wordt aandacht besteed aan de motorische ontwikkeling van 5.000 kinderen. Dit gebeurt door middel van het leerlingenvolgsysteem 'VolgMij'. Kinderen die meer moeite hebben met bewegen krijgen een extra gymles ter ondersteuning.

En dat is hard nodig, zegt gymdocent Kim Voogt. "Dit zijn kinderen die extra ondersteuning krijgen, wat in hun eigen gymles niet mogelijk is, omdat ze gewoon uitvallen op niveau."

Angsten

Maar bij wie ligt de verantwoordelijkheid eigenlijk? Volgens De Vries zijn dat verschillende partijen. "Je ziet kinderen van ouders die bewegen dit heel erg stimuleren vergeleken met kinderen van ouders die dat minder stimuleren of die heel erg bang zijn." Kinderen kunnen daardoor ook angsten ontwikkelen voor bijvoorbeeld het verkeer, vallen of vreemden.

Volgens de lector moeten we daar iets aan doen. "Het is ontzettend belangrijk om kinderen te helpen om het zelfvertrouwen in bewegen terug te krijgen en die angst weg te nemen. Dat is echt zonde."

'Handen ineenslaan'

Naast ouders vindt De Vries dat ook gemeenten zich meer moeten inzetten. "Het moet mogelijk zijn om in je buurt buiten te kunnen spelen, te kunnen sporten, veilig op de stoep te lopen of fietsend ergens naartoe te gaan."

Volgens haar is dat lang niet in elke gemeente het geval. "Dan zijn ze toch afhankelijk, zeker op bepaalde leeftijd, dat ze door hun ouders gebracht worden. Je ziet gelukkig dat ouders zich steeds bewuster zijn van gezondheid en bewegen. Maar zowel ouders, scholen, gemeenten als sportverenigingen moeten de handen ineenslaan", benadrukt ze.

Naar kinderen luisteren

Het nieuwe kabinet moet de motorische ontwikkeling van basisschoolkinderen dus meer prioriteit geven, stelt de lector. In sommige gemeenten is al een kinderraad of een kinderburgemeester. Zij worden dan meegenomen in vraagstukken die hen direct aangaan. Maar dat zou volgens De Vries op een breder niveau kunnen worden ingezet.

"Er is relatief weinig aandacht voor preventie en bewegingsonderwijs. Daar maak ik mij wel zorgen om. Kinderen moeten echt gehoord worden. Heel vaak zijn het volwassenen die met goede bedoelingen programma's of faciliteiten realiseren voor de kinderen. Maar de huidige generatie kinderen heeft soms net andere wensen, behoeften en leefwereld dan wij als volwassenen."

De kogel is door de kerk: de publieke omroep wordt grondig hervormd. Van de dertien omroepen blijft een handvol 'omroephuizen' over en de NTR verdwijnt, waardoor nog onduidelijk is wie programma's als Het Klokhuis en het Sinterklaasjournaal gaat maken.

Minister Eppo Bruins, die verantwoordelijk voor is mediabeleid, heeft zijn plannen vandaag in een brief naar de Tweede Kamer gestuurd. Volgens hem moet de publieke omroep beter inspelen op veranderingen in de samenleving en de opkomst van de grote techbedrijven, die de digitale media domineren. Ook wil Bruins 157 miljoen euro bezuinigen.

Vier of vijf 'omroephuizen'

Om kosten te besparen moeten de dertien omroepen die er nu nog zijn daarom - als alles meezit - in 2029 opgaan in vier of vijf 'omroephuizen'. Daarmee is het bijna onvermijdelijk dat bekende omroepnamen zullen verdwijnen. In de toekomst hoeven omroepen bovendien geen leden meer te hebben en kunnen er geen nieuwe omroepen meer toetreden tot het bestel.

Maar om ervoor te zorgen dat alle geluiden die te horen zijn in de maatschappij een plek krijgen op televisie, radio en internet, wil Bruins de omroephuizen verplichten om 'mee te bewegen met veranderende geluiden in de samenleving'.

Wat merkt de kijker?

Het is 'onvermijdelijk' dat de kijker of luisteraar iets gaan merken van de plannen, erkent de minister. Dat komt door de jaarlijkse bezuiniging van bijna 160 miljoen euro, maar ook door het verdwijnen van een omroep als de NTR. Die maakt educatieve programma's en (educatieve) jeugdprogramma's. Denk aan Het Klokhuis en het Sinterklaasjournaal, maar ook programma's als Andere Tijden.

De hervormingen van de publieke omroepen leveren volgens Bruins daarnaast niet genoeg geld op om te voorkomen dat in de toekomst ook programma's van andere omroepen op radio en televisie geschrapt zullen moeten worden.

'Meer herhalingen'

"Dit zal leiden tot meer herhalingen en minder productie", verwacht mediahistoricus en omroepdeskundige Huub Wijfjes van de Rijksuniversiteit Groningen. Ook is het volgens hem de vraag wie programma's als Het Klokhuis en het Sinterklaasjournaal - 'die breedgedragen zijn' - zal overnemen.

"De minister wil dat de educatieve taken naar andere omroepen gaan", legt hij uit. "Maar wie neemt dat soort programma's over? Of de geschiedenisprogramma's? Dat is onduidelijk."

Terug naar oude systeem

De mediahistoricus zegt dat Nederland met het nieuwe omroepbestel terugkeert naar het systeem dat voor 1968 bestond: omroepen die voor eeuwig in het bestel zitten omdat nieuwe omroepen niet kunnen en mogen toetreden.

En met het opheffen van de NTR, een zogenoemde 'taakomroep' die culturele en educatieve programma's moet uitzenden, keren we volgens Wijfjes terug naar de situatie van voor 1992. "Mijn grootste zorg is: hoe wordt de kwaliteit overeind gehouden met minder geld?"

'Eindelijk alles op de schop'

VVD-Kamerlid Claire Martens is juist tevreden dat het omroepbestel nu eindelijk op de schop gaat. Haar partij pleit al jaren voor een grondige stelselherziening omdat de publieke omroep niet meer bij de tijd zou zijn.

In het plan van minister Bruins zegt Martens grotendeels haar eigen plannen terug te zien. "Focus op waar wat ons betreft eigenlijk de publieke omroep voor is. Dus meer op journalistiek, en op het maken van culturele programma's."

Minder geld, minder kwaliteit?

Het Kamerlid zegt dat het 'een feit' is dat de publieke omroep het moet gaan doen met minder geld. "Maar dat betekent niet dat de mensen thuis daar last van gaan hebben", vertelt ze. "Wij willen al die managementlagen, al die bestuurslagen gaan afzwakken. Dus minder geld naar de publieke omroep betekent niet minder geld naar de journalistiek."

Maar volgens omroepdeskundige Wijfjes is dat nog maar de vraag: "De hervorming hinkt op twee gedachten: enerzijds bezuinigen, maar anderzijds investeren in de publieke omroep en journalistiek. Dat is moeilijk met elkaar te verenigingen."

In 2024 kozen bijna 10.000 Nederlanders voor euthanasie, 10 procent meer dan in een jaar eerder. Toch zitten er strenge voorwaarden aan verbonden. In deze video leggen we uit hoe het proces precies werkt en waarom veel verzoeken afgewezen worden.