Gemeenten moeten per direct stoppen met het inkopen van Russisch gas. Die oproep doen initiatiefnemers van onder andere Urgenda in de Volkskrant. Ook starten zij een petitie. Maar bij overstappen naar ander gas, gaat de gasprijs waarschijnlijk omhoog.

In totaal namen in Nederland in 2020 tenminste 120 gemeenten gas af van het Russische Gazprom, schreef Follow The Money eerder. Het bedrijf is in handen van de Russische staat. Volgens de initiatiefnemers zou dat betekenen dat de gemeenten de oorlogskas van Rusland spekken, nu dat land een oorlog in Oekraïne is begonnen.

Worsteling

Ook in verschillende gemeenteraden levert het Russische gas frictie op. In Den Haag en Utrecht stelt de raad vragen om te kijken of er nog andere opties zijn. Maar in de gemeente Nijmegen geeft een woordvoerder aan dat het niet mogelijk is om meteen het contract open te breken. "Zolang er geen nieuwe Europese of landelijke regels worden vastgesteld, ziet de gemeente geen grondslag om dit contract niet na te komen."

D66-raadslid in Utrecht Jelmer Schreuder herkent die worsteling, maar vindt dat geen reden om op te geven. Hij schrijft op Twitter: "Russische aanval op Oekraïne is reden voor @D66Utrecht e.v.a. om opnieuw te kijken naar Gazprom als leverancier. (...) Nu willen we weten of sancties grond geven voor ontbinding."

Duur

Maar als dat zou lukken, is de kans groot dat de prijs bij de inwoners terechtkomt, zegt energie-expert Lucia van Geuns van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. "Een gemeente kan zeggen: Wij boycotten Gazprom, maar de prijzen in de huidige energiemarkt betekenen dat overstappen ook betekent dat het duurder wordt."

Dat het overheidsinstanties betreft, maakt namelijk geen verschil voor de leveranciers. "Voor een gemeente werkt een energiecontract in de basis hetzelfde als bij een huishouden. Je sluit bij een energieleverancier een contract af en die zorgt dat gasmoleculen aankomen bij jouw locatie."

Geen garanties

En als er overgestapt wordt, blijft het nog altijd onmogelijk om te voorkomen dat Russisch gas zijn weg vindt naar Nederland, vertelt Van Geuns. "Het proces is heel ondoorzichtig. Op verschillende momenten wordt gas gemengd, dus het zou goed kunnen dat ergens in de keten Gazprom alsnog een graantje mee kan pikken."

Dat houdt de ondertekenaars van de petitie niet tegen. Binnen een paar uur zitten ze op meer dan 5000 handtekeningen, terwijl de teller nog verder oploopt.