Moeders willen dat 'massadonor' Jonathan gestopt wordt: 'Hij heeft ons kind een onbezorgde jeugd afgepakt'

Jonathan, de spermadonor die wereldwijd mogelijk honderden kinderen heeft verwekt, moet zich komende week voor de rechter verantwoorden. Ouders hopen dat hij gedwongen wordt om te stoppen: "Iemand moet hem stoppen, want hij stopt niet vanzelf."

Ze willen dat de 41-jarige Nederlander niet meer mag doneren, uit veiligheid voor hun eigen donorkinderen. Ook Natalie en Suzanne hopen op een verbod, want hun 10-jarige zoon is ook verwekt met het zaad van de 'massadonor'.

Wereldwijd 500 donorkinderen?

Het stel zocht 11 jaar geleden een spermadonor en kwam via een website bij Jonathan uit. "Het klikte, ik vond het contact direct fijn", vertelt Natalie. "Ik heb hem toen ook gevraagd hoeveel kinderen hij al had en hoeveel hij er nog wilde krijgen. Hij zei dat hij maximaal 5 vrouwen wilde helpen en dat ik de derde was."

Sinds 2 jaar weten ze dat de man met zijn zaad naar eigen zeggen al ruim 500 kinderen heeft verwekt. De moeders hebben het hun zoon op een speelse en toegankelijke manier uitgelegd: dat als je al zijn halfbroertjes- en zusjes achter elkaar zou zetten, je dan veel verder zou komen dan het einde van hun straat.

'Hij stopt niet vanzelf'

Ondertussen hopen ze dat Jonathan zo snel mogelijk stopt met doneren. "Er komen steeds maar moeders met baby's bij. Hij blijft maar doneren", zegt Suzanne gefrustreerd. Ze hebben hun hoop gevestigd op het kort geding dat donderdag dient. "We hopen dat de rechter hem stopt, wat vanzelf zal hij niet stoppen."

De rechtszaak is aangespannen door een moeder die anoniem wil blijven. In de dagvaarding staan meerdere WhatsApp-gesprekken tussen haar en Jonathan, waarin de spermadonor de vrouw meerdere keren onjuiste informatie geeft over het aantal donorkinderen dat hij heeft verwekt.

Gelogen over aantal kinderen

"Hij liegt over de aantallen", zegt advocaat Mark de Hek, die de moeder die de rechtszaak heeft aangespannen bijstaat. "Voorafgaand aan het doneren geeft hij steeds aan dat hij maar 10 of 15 kinderen heeft, terwijl wij weten dat hij er meer heeft."

Jonathan was volgens de advocaat een tijdje gestopt met doneren. "Maar we hebben de laatste maanden weer signalen gekregen dat hij weer doneert. Daarom hebben we een kort geding aangespannen", legt hij uit. "Dit moet nu stoppen."

'Ik voel me verraden, bedrogen'

Door de media-aandacht voor de rechtszaak komen de laatste weken steeds meer ouders erachter dat hun zaaddonor in werkelijkheid veel meer kinderen heeft verwekt. En dat hun kind mogelijk honderden halfbroertjes en -zusjes heeft, verspreid over de hele wereld.

Een van hen is Vanessa, zij kwam er afgelopen week achter. "De emotie zit nog heel hoog bij mij. Ik voel mij verraden, bedrogen en vies." Ook voelt ze ongeloof: "Het idee dat ik ooit tegen mijn dochter moet gaan vertellen dat ze waarschijnlijk meer dan 550 halfbroertjes en -zusjes heeft. Ik kan er nog steeds niet bij. Dat zijn gewoon twee keer zoveel kinderen dan op haar hele school."

Risico op incest

Stichting Donorkind steunt de anonieme moeder en heeft het kort geding samen met haar aangespannen. Voorzitter Ties van der Meer benadrukt dat het hebben van zoveel halfbroertjes- en zusjes schadelijk is voor de geestelijke gezondheid van de donorkinderen.

Bovendien vergroot het de kans op incest, waarschuwt hij: "Je moet echt in kaart gaan brengen wie allemaal familie van jou is, zodat je voorkomt dat je per ongeluk met iemand datet die in werkelijkheid familie van jou is. En dat risico werkt ook nog door bij hun kinderen."

'Je komt ze overal tegen'

Ook moeder Natalie maakt zich zorgen, want dat risico is volgens haar zeker aanwezig. "Als je hier 10 minuten verderop met de fiets gaat, kom je in een ander dorp: daar woont al een gezin met kinderen van Jonathan. Een paar kilometer verderop: weer een gezin met kinderen van Jonathan." Zijn kinderen zitten overal, weet ze inmiddels.

Ze is dan ook woedend op de spermadonor en zijn 'absurde verspreidingsdrang'. "Jonathan heeft ons kind een onbezorgde jeugd afgepakt, een jeugd waarin hij in de discotheek niet gewoon iemand tegen het lijf kan lopen waar hij een connectie mee heeft en die hij leuk vindt. Want hij moet altijd achterhalen: is diegene niet toevallig familie van mij?"

'Dit moet aangepakt worden'

Naast privédonaties heeft Jonathan ook bij alle spermabanken in Nederland gedoneerd, tegen de geldende regels in. Ook Anneke kreeg via zo'n kliniek een zoon, die is verwekt met het zaad van Jonathan. Pas jaren later kreeg ze te horen dat het om de Nederlandse massadonor ging: "Dat was een ongelofelijke klap."

"En het is voor ons steeds opnieuw een klap als ik hoor dat er nóg meer kinderen zijn, en dat hij nog altijd doneert", vervolgt de moeder. "Hij is erop uit zoveel mogelijk kinderen te maken. Dit moet nu stoppen. Als er geen wetgeving is om dit aan te pakken, dan moet die er komen. We weten nu: hij stopt niet uit zichzelf."

Geen regels voor privédonaties

Een rechtszaak tegen een massadonor is uniek, maar het fenomeen van massadonoren is dat niet. Wereldwijd zijn er meerdere mannen actief, die zich aanbieden via internet. De moeders hopen dat de rechtszaak in Nederland ook effect zal hebben op hun praktijken. "Er zijn meer mannen zoals Jonathan, die op grote schaal doneren en de wereld over reizen met hun sperma", zucht Natalie.

Voor klinieken gelden al regels hoeveel kinderen een donor maximaal mag voortbrengen, maar voor privédonaties ontbreken die regels. Op dit moment is het nog zo dat als je buiten een kliniek om een donor regelt, je nergens officieel hoeft vast te leggen wie die donor is. Dat terwijl een kind volgens internationale regels wél het recht heeft om te weten waar hij of zij vandaan komt.