Minister van Justitie en korpschef op ramkoers vanwege grootste politieactie ooit

Kunnen de aangekondige politie-acties van komend weekend doorgaan? De cao-onderhandelingen tussen minister Grapperhaus en de politiebonden zitten al maanden muurvast. Om hun ongenoegen kracht bij te zetten, hebben de vier politiebonden agenten opgeroepen om vanaf vrijdag 18.00 uur alleen in hoognodige situaties uit te rukken.

De geplande actie is daarmee de grootste politie-actie ooit. Er is dus geen politie aanwezig bij evenementen en voetbalwedstrijden. Althans, als de bonden acties mogen gaan voeren van de rechter. Minister Grapperhaus van Veiligheid en Justitie heeft een kort geding aangespannen om de stakingen niet door te laten gaan. Volgens hem is er sprake van onacceptabele risico’s voor de openbare orde en veiligheid. Het kort geding dient vrijdag om 14.00 uur.

Probleem met de dag groter

De onderhandelingen voor een nieuwe cao lopen al maanden en de partijen komen niet nader tot elkaar. De minister heeft een looneis van 7 procent toegezegd, maar de bonden willen vooral een vermindering van de werkdruk, een beter ouderenbeleid en meer loopbaanmogelijkheden. "Het probleem wordt met de dag groter", zegt de voorzitter van de Nederlandse Politie Bond (NPB). "De spanning wordt met de dag groter. Ondertussen gaat de buitenwereld door."

De oproep tot staken is niet de eerste actie die de politiebonden voeren. Al maanden wordt er op kleine schaal actie gevoerd; komend weekend is de grootste politie-actie ooit en een gezamenlijk initiatief van de vier politiebonden. "We hebben een paar flinke veiligheidsproblemen in Nederland. Daar werken we met zijn allen hard aan", zegt Struijs. "Dus dit moet je niet te lang voort laten duren. Er moet echt snel een akkoord komen, want we gaan steeds meer de druk opvoeren met elkaar. Dan moeten we maar zien waar dat eindigt, maar ik ben daar niet gerust op."

Teleurgesteld in korpschef Akerboom

De politiebonden zijn niet alleen ontstemd over de houding van de minister, maar vooral teleurgesteld over hun eigen korpschef Erik Akerboom. Hij staat niet pal voor de agenten, vindt Jan Struijs, voorman van politiebond NPB. Interne mails van agenten bevestigen dit beeld.

"Men is al jaren de politie-organisatie aan het uithollen door bezuinigingen en het niet of onvoldoende tijdig aannemen van nieuwe mensen. Men is er 15 jaar geleden al voor gewaarschuwd maar er werd niets mee gedaan", zo valt in de brieven te lezen. "Ik sta al veertig jaar in de modder, heb allerlei secundaire voorwaarden in moeten leveren en moet nog tien jaar extra. DAT IS NIET EERLIJK!"

Een andere agent schrijft: "Ik heb nog een maand of 14 te gaan, ben trots op mijn collega’s en het schaamrood op de kaken wat betreft de organisatie (..). Ik wacht op de eerste politiechef die nu ondubbelzinnig voor zijn mensen kiest. Toon lef!"

Rechter moet belangen afwegen

Nederland kent geen stakingswet, dus moet de rechter in zijn oordeel de verschillende belangen afwegen. Wat telt zwaarder: het belang van de politie voor betere arbeidsvoorwaarden of de nationale veiligheid die volgens minister Grapperhaus in het geding is? Volgens hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp heeft de politie een unieke positie. “Ze hebben een monopoliepositie en zijn dus niet te vergelijken met een andere beroepsgroep." In 2015 voerden de agenten actie en de rechter gaf toen toestemming voor de staking. Of dat deze keer weer gebeurt is nog ongewis.

Mocht de rechter de staking niet toestaan, dan kan dat de positie van de politiebonden verzwakken. Desalniettemin hebben ze een groot signaal gegeven dat het hen menens is en bereid zijn ver te gaan om hun eisen kracht bij te zetten.

De KNVB houdt er rekening mee dat voetbalwedstrijden komend weekend mogelast afgelast worden wegens de politie-acties.