Minister Grapperhaus wil zwaarder inzetten op misdaadbestrijding: 'We pakken hun Lamborghini's en zeiljachten af'

Met de arrestatie van Ridouan Taghi heeft Justitie een grote vis gevangen, maar daarmee is de strijd tegen de georganiseerde misdaad niet afgerond. Integendeel, andere bendes zijn nog actief en nieuwe drugscriminelen zullen opstaan.

Maar de aanslag op Derk Wiersum zou wel eens een keerpunt kunnen zijn in de strijd tegen de georganiseerde misdaad. Want met de moord lijkt het politieke besef meer dan ooit ingedaald dat de georganiseerde misdaad een bedreiging is voor onze maatschappij.

Zware georganiseerde criminaliteit

Minister Grapperhaus: "We moeten er echt tegenaan gaan. Dat is niet de war on drugs, zoals wel eens wordt gezegd, maar dat is de strijd tegen de zware georganiseerde criminaliteit."

De recente arrestatie van Ridouan Taghi is een lichtpunt, waar de opsporingsdiensten al heel lang naar hunkeren. Want al jaren klinkt de roep: wie heeft het hier eigenlijk voor het zeggen? Zijn wij de drugscriminelen nog wel de baas? Volgens een recente schatting wordt hier jaarlijks 16 miljard euro drugsgeld witgewassen. En dan zijn er die talloze bedreigingen, liquidaties en vergismoorden.

'Misdaad tiert hier welig'

Volgens minister Grapperhaus van Veiligheid & Justitie hebben we het laten versloffen: "In 2005 had men de georganiseerde misdaad behoorlijk onder controle. Vervolgens hebben we het 10 jaar laten lopen en moet je vaststellen dat het welig is gaan tieren als onkruid." De aanslag op advocaat Derk Wiersum bevestigt volgens Grapperhaus nog maar eens dat er zwaarder moet worden ingezet op de strijd tegen de georganiseerde misdaad.

Al eerder heeft hij 100 miljoen beschikbaar besteld voor een ondermijningsfonds. Met dat geld moet worden voorkomen dat de onderwereld infiltreert in de bovenwereld, bijvoorbeeld door het witwassen van drugsgeld in bijvoorbeeld horeca of kapperszaken. Ook is er eenmalig 110 miljoen euro gevonden voor repressie en preventie.

'Lamborghini's en zeiljachten afpakken

Maar Grapperhaus wil meer, minimaal 150 miljoen euro per jaar extra. "Ik wil drie dingen structureel gaan doen. Ten eerste, bendes oprollen. Ten tweede, ik wil alles van ze afpakken, of het nou Lamborghini's of zeiljachten zijn."

Tenslotte wil Grapperhaus zich meer gaan richten op de jeugd. "We moeten voorkomen dat jonge mensen afglijden en in de netten komen van drugsbendes. We moeten die jongeren een alternatief bieden en ze in de gaten houden." Grapperhaus bezocht afgelopen jaar meerdere jeugdwerkinstellingen en schrok van de verhalen. "Dan hoor ik dat ze jongetjes van 8 jaar al moeten begeleiden, omdat ze anders in de netten van zo'n bende terechtkomen. Dat moeten we tegengaan. We moeten ze alternatieven bieden, maar we moeten ze ook in de gaten houden. Dat klinkt bevoogdend, maar dat zijn wij verplicht aan die kinderen en aan de maatschappij."

Ben ik nog wel veilig?

Volgens Johan Rijlaarsdam, algemeen deken van de Nederlandse Orde van Advocaten, is zijn beroepsgroep zich meer dan ooit bewust van de nieuwe realiteit van bedreigingen. Hij herinnert het zich nog glashelder, dat moment die ochtend als hij de snelweg oprijdt bij Schiedam en het verontrustende telefoontje krijgt. Ademloos is hij, als hij hoort dat advocaat Derk Wiersum is vermoord. "Ik zal de rest van mijn leven weten waar ik was toen ik dat telefoontje kreeg. Dit is zo'n gebeurtenis."

Later die dag krijgt hij tientallen belletjes van verontruste advocaten. Of zij zich ook zorgen moeten maken? Ben ik nog wel veilig? Heb ik beveiliging nodig en wie regelt dat dan? "De shock zit er goed in bij de beroepsgroep die zich onderling heel verbonden voelt", zegt Rijlaarsdam.

Advocaten voelen zich onveiliger

Waar advocaten voorheen soms wat lacherig deden over bedreigingen, is het besef door de aanslag ingedaald dat een bedreiging ook kan worden omgezet in een heuse daad. Het gevoel van onveiligheid is door de aanslag enorm toegenomen, zo blijkt ook uit een recente enquete van het advocatenblad.

Rijlaarsdam: "Ik denk dat bijna alle advocaten zich dat afvragen. Wat betekent dit voor mij? Wat betekent dit voor mijn gezin en mijn praktijk? Het is niet zo dat al die vragen publiekelijk worden besproken, maar dat is wel wat iedereen zich afvraagt."

Nog een aanslag op een advocaat

Volgens Rijlaarsdam is er het beeld dat vooral strafrechtadvocaten worden bedreigd. Maar dat is volgens hem een hardnekkig misverstand. Het is een probleem dat alle advocaten kan treffen.

Zo zijn er bedreigingen bij de BOPZ-advocaten, die werken met psychiatrische probleemgevallen. Of familierechtadvocaten die het aan de stok krijgen met lastige partners van cliënten. En eerder dit jaar was er nog een aanslag op een advocaat: curator Philippe Schol, die werkt aan afhandeling van faillissementen. "Schol overleefde de aanslag wel, maar het geeft aan hoe kwetsbaar de beroepsgroep is", zegt Rijlaarsdam.

Meer bewustwording bij advocaten

De algemeen deken wil dat de beroepsgroep zich aanpast aan de nieuwe realiteit: "Wij werken met de Orde van Advocaten aan meer bewustwording over de gevaren van het vak", vertelt hij.

"We hebben een app ontwikkeld (de dilemma app, red.) waarmee we advocaten suggesties aanreiken hoe te handelen bij bedreigingen of intimidaties, er is een meldpunt ingesteld voor advocaten en we gaan meer aandacht besteden aan veiligheid in de beroepsopleiding."