De wereldwijde lucratieve handel in palmolie leidt tot negatieve effecten op het milieu én samenleving. Regenwouden verdwijnen in rap tempo om plaats te maken voor plantages, maar ook boerenland wordt onterecht onteigend. Milieudefensie roept Nederlandse banken op hun banden te verbreken met een sector waar zoveel schandalen aan kleven.
Volgens de milieuorganisatie zijn de problemen structureel en hebben banken te weinig grip op deze branche om duurzaam en ethisch verder te kunnen. Banken als ING, ABN AMRO en de Rabobank verschaffen kredieten en leningen in Indonesië en Maleisië en recenter Zuid-Amerika en West-Afrika. Palmolie is namelijk een lucratieve investering.
Meer dan 118 misstanden bij palmoliebedrijven
De banken Rabobank, ING en ABN AMRO hebben onvoldoende oog voor de structurele ellende die de aanleg van deze plantages met zich meebrengt stelt Milieudefensie. Zij brengen een zwartboek uit met daarin beschrijvingen van 118 plantages in Papoea, West-Sumatra en een rapport over de misstanden rond palmoliewinning in Liberia.
De rapporten bevatten beschrijvingen van misstanden zoals illegale landonteigening, het kappen van regenwouden en schending van mensenrechten. Het gaat om veertien palmoliebedrijven waar de drie Nederlandse banken de laatste acht jaar tezamen bijna vijf miljard euro aan krediet aan hebben gegeven. Rolf Schipper is campagneleider: ”We laten zien dat de banken structureel zijn betrokken bij mensenrechtenscheningen en ontbossing. We vragen klanten van de bank om hun bank te vragen daarmee te stoppen.”
Europa kapt met palmolie in biodiesel
Intussen wil Europa binnen een paar jaar af van palmolie in biodiesel. Deze blijkt volgens een onderzoek van de Europese Commissie drie keer zo vervuilend als gewone diesel. Dit soort biodiesel past niet in de nieuwe klimaatdoelen omdat er regenwouden voor moeten wijken. Ook worden in Indonesië regenwouden vaak in brand gestoken om plaats te maken voor oliepalmen, wat dit land verantwoordelijk maakt voor veel uitstoot van CO2, terwijl dat nou juist niet de bedoeling is.
Palmolie zit overal in
Palmolie zit in voedingsmiddelen als pindakaas, koffiecreamer, cosmetica, zeep, maar ook in biodiesel. De productie groeit wereldwijd gestaag. De palm die de noten produceert geeft na vier jaar vrucht en komt na tien jaar echt op stoom. De boom kan vervolgens acht tot tien jaar oogst opbrengen. Op een hectare passen ongeveer 150 bomen die samen ongeveer vijf ton aan olie opbrengen. Palmolie heeft veel verzadigde vetten en wordt door voedingsdeskundigen niet echt als gezond bestempeld.
Land en rechten kwijt aan oliepalmen
James Otto van het Sustainable Development Institute in Liberia kan uit eerste hand vertellen over de manier waarop palmolie bedrijven in zijn land te werk gaan. Hij ziet alleen maar negatieve gevolgen van palmolieplantages in zijn land: “De palmoliebedrijven vernietigen leefgemeenschappen, levens worden verwoest.”
In Otto’s dorp hebben mensen alles verloren door de recente burgeroorlogen. Landbezit betekent overleven en toekomst. Veel mensen zijn om de tuin geleid met loze beloften door palmoliebedrijven. Ze raken hun land kwijt aan de palmolieindustrie in ruil voor waterputten, scholen en schoolfondsen, wegen en werk, maar daar kunnen ze vooralsnog naar fluiten. Otto: “Ze hebben altijd in ruil voor land beloofd om de infrastructuur te verbeteren (..) daar is niets van terecht gekomen. Het enige wat ik heb gezien is mensen die hun land kwijt waren en hun leven.“ Otto, zelf ooit vluchteling, probeert mensen te wijzen op hun rechten, want zijn eigen land doet niets. Hij wil dat Nederlanders bewust worden van de misdragingen van palmolie bedrijven en de verantwoordelijkheden van de Nederlandse banken die erin investeren: “Nederlandse banken moeten hun strategie veranderen en niet meer investeren in het vernietigen van regenwouden en gemeenschappen.”
Rabobank: 'Wij investeren wel duurzaam in Liberia'
De Rabobank zegt desgevraagd wel degelijk duurzaam te investeren. Dit geldt bijvoorbeeld voor het bedrijf GVL (Golden Veroleum Liberia) dat in Liberia actief is. Directeur duurzaamheid Bas Rüter zegt veel vertrouwen te hebben in de werking van Roundtable on Sustainable Palmoil (RSPO). Dit is een samenwerkingsverband van zeven sectoren in de palmolie industrie zoals producenten, handelaars en dus ook investeerders om palmolie duurzaam en met respect voor mens en natuur te produceren.
Reactie Milieudefensie op Rabobank
In een reactie reageert campagneleider Rolf Schipper van Milieudefensie op de Rabobank: “Sinds 2012 heeft de lokale bevolking samen met NGOs verschillende klachten ingediend bij de RSPO. Maar liefst 6 jaar later concludeert een onafhankelijk RSPO panel dat de meeste zaken niet zijn opgelost. Friends of the Earth onderzoek laat zien dat GVL dit negeert en gewoon doorgaat met de kaalslag. Voor de lokale bevolking en het bos heeft de RSPO dus nog zeker niet voor een oplossing gezorgd.”
ABN AMRO reageert:
"Palmolie moet in de ogen van ABN AMRO zo duurzaam mogelijk worden geproduceerd. Oproepen tot een boycot van alle palmolie is niet realistisch, omdat palmolie in heel veel producten wordt gebruikt. Het belang bij de productie van palmolie is dus groot, maar op het gebied van duurzaamheid zijn er nog veel verbeteringen mogelijk en noodzakelijk. ABN AMRO probeert hier via haar duurzaamheidsbeleid aan bij te dragen en vindt het positief dat ook andere betrokkenen hier steeds meer mee aan de slag gaan.
Specifiek duurzaamheidsbeleid voor kredietverlening door ABN AMRO Een handvol bedrijven in de palmoliesector zijn klant bij ABN AMRO. Het gaat om grote bedrijven met een uitgebreid duurzaamheidsbeleid. Bedrijven die niet aan het duurzaamheidsbeleid van ABN AMRO kunnen of willen voldoen, kunnen geen klant worden."
Title: Lees hier meer over het duurzaamheidsbeleid van ABN AMRO
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
