meer NPO start

Melvin hielp 'Amsterdamse' dolfijn Zafar te bevrijden, maar waarschuwt ook: 'Ik zwem liever met orka's dan met deze dolfijn’

Melvin hielp 'Amsterdamse' dolfijn Zafar te bevrijden, maar waarschuwt ook: 'Ik zwem liever met orka's dan met deze dolfijn’
Zafar voor de kust van Frankrijk (archiefbeeld)
Bron: Jeugdjournaal

Hij lijkt aaibaar, dolfijn Zafar, die in de haven van Amsterdam opdook, maar het is onnatuurlijk gedrag. Door naar hem toe te gaan en te willen spelen vertonen wij dat ook, vinden Melvin en Fiona, die Zafar naar zee begeleidden. "Doe dat dus niet!"

Nog vanochtend kwam een nieuwsgierige kajakker in de problemen toen hij te dicht bij Zafar kwam. Hij was niet de eerste. In Frankrijk werd 2 jaar geleden zelfs een zwemverbod ingesteld toen de dolfijn in de omgeving van Brest opdook. Het liefst zien Melvin Redeker en Fiona van Doorn, die al jaren het gedrag van orka's in de Noordzee en boven de poolcirkel bestuderen, dat we helemaal bij het beest uit de buurt blijven. En op gepaste afstand genieten van de dolfijn. Dat we daar niet toe in staat zijn, laat volgens hen zien dat we niet meer weten hoe we met wilde dieren omgaan.

Liever zwemmen met orka's

"Ik zwem nog liever met sommige orka's dan met deze dolfijn", zegt Melvin Redeker (50), waarmee hij helder wil krijgen dat dit geen speelse flipper is waar je plezier mee kunt hebben. Op verzoek van SOS Dolfijn - die de reddingsactie organiseerde en coördineerde - 'begeleidde' hij samen met zijn vriendin Fiona Zafar met hun rode rubberboot, van de Amsterdamse haven naar de sluis bij IJmuiden.

Het dier kan inmiddels vrij naar zee zwemmen, maar heeft besloten nog wat in de haven rond te hangen. En dat trekt, na alle media-aandacht, een massa volk. Een kijkje nemen bij de dolfijn die speelgoed apporteert in geinige filmpjes op YouTube is voor velen een leuk verzetje in tijden van corona.

Dolfijn Zafar hield de gemoederen dit weekend flink bezig toen hij opdook in de haven van Amsterdam. Melvin Redeker bestudeert al jaren orka's en hielp mee om Zafar van de stad terug naar zee te krijgen. In deze video vertelt hij hoe dat ging.

Happie de zeehond

Het doet denken aan de hype met Happie de Zeehond, die in 2014 voor de kust van het Zeeuwse Tholen opdook. Kleuters werden op zijn rug gezet voor de foto, er werden selfies met het beest gemaakt en er kwamen massa's mensen op af. Happie had geen leven meer.

Net als Zafar was Happie een wild dier, dat uiteindelijk geëvacueerd moest worden naar een veilige plek, ver weg van de duizenden nieuwsgierigen die op hem af kwamen. Ook Zafar is speels en benaderbaar, 'maar het blijft een wild dier', benadrukt Melvin. "Evacueren is in zijn geval geen optie, daarvoor is hij te groot."

Zeehond Happie in Thoolse wateren

Onvoorspelbaar en grillig

Over hoe de dolfijn zich gedraagt is Melvin duidelijk: deze dolfijn vertoont onnatuurlijk gedrag. "Tuimelaars zwemmen graag een eindje mee met boten, maar schurken zich er niet tegenaan. Ook zwemmen ze niet zulke lange afstanden mee, van Bretagne naar Amsterdam."

Zelf kwamen ze ook bijna onzacht in aanraking met het dier. "Toen we in het rode bootje zaten zijn Fiona en ik flink geschrokken doordat de dolfijn zo dichtbij de boot sprong. "Ik zou nooit zelf met deze dolfijn in het water gaan. Veel te onvoorspelbaar, te grillig."

Melvin Redeker: "Mensen krijgen bij dolfijnen een romantisch idee, maar het is een roofdier, een wild dier, met hele scherpe tanden."

Bijt naar handen

En los van het onnatuurlijke gedrag, is het verstandig om uit de buurt van wilde dieren als Zafar te blijven, benadrukt Melvin. "Mensen hebben door films als Flipper het idee dat een dolfijn een aaibaar dier is. Maar het is een roofdier, het is wat mij betreft zeker geen aaibaar dier. Het is drie meter lang, is één bonk spier en enorm sterk."

Mensen die niettemin proberen het beest te lokken, doen daar niet verstandig aan, geeft Melvin aan. "Mensen hebben de neiging met hun handen in het water te gaan, en proberen het te aaien. Maar toen we hem door de sluis wilden leiden hebben we gezien dat hij bijt naar handen. En neem van mij aan, je wilt niet gebeten worden door een dolfijn."

'Laat het dier met rust'

Nu Zafar naar de haven van IJmuiden is gelokt, is er op zich niets meer aan de hand, zolang we hem maar met rust laten. Hij kan blijven, maar er ook voor kiezen de Noordzee op te zwemmen. "Het probleem ontstaat als mensen hier allemaal naartoe komen om het dier te aaien. Of allemaal, eentje is al genoeg", waarschuwt Melvin.

"Laat het dier met rust, dan gebeurt er niks", is dan ook zijn boodschap. "Op het moment dat wij met z'n allen met kajakjes en bootjes erbij willen komen, dan kan hij gestressed raken. En als hij dan een keer iemand in z'n hand bijt, dan is dat een recept voor problemen. Dat willen we voorkomen."

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'
Een voetbalfan tijdens een vriendschappelijke wedstrijd tussen Iran en de VS in 2000
Bron: ANP

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

Bekijk ook

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

Hamas, Hezbollah, Houthi's: de invloed van Iran uitgelegd

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Waarom volgens deze expert Iran en de Verenigde Staten in gesprek willen over atoomakkoord

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'
Bron: EenVandaag

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

Bekijk ook

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Bekijk ook

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant