Soms vraag ik me af hoe het komt. Dat er cultuurverschillen zijn op deze wereld die nauwelijks tot niet te overbruggen zijn. Ik geef u een voorbeeld: ik was in de Ronde van Frankrijk altijd blij als ik een Amerikaanse krant tegenkwam omdat ik dan de honkbaluitslagen kon checken.
Mijn maat van jaren, Jean Nelissen, snapte daar helemaal niets van. Wat had ik nou toch met die verdoemde honkballers en trouwens, hij snapte de regels toch al niet en het spel duurde hem te lang. Later maakte hij er weleens een grap over: ”Die mannen daar pakken ook, net zoals onze wielrenners, dat komt me dan wel weer bekend voor.”
Ik denk ook niet dat je in het centrum van San Antonio of in een mooi bosgebied in Oregon vandaag aan een passerende Amerikaan had moeten vragen wat zij of hij van Marcel Kittel’s winst in Luik vindt. Als u snapt waar ik heen wil.
'Different folks, different strokes'
Ik wil dus zeggen: ‘different folks, different strokes’, zoiets als ‘ieder het zijne’. Soms maken we situaties mee die grensoverschrijdend zijn, die van cultuur naar cultuur overlopen of overslaan. Over het algemeen zijn dat grote, wereldse zaken; de maanlanding, 9/11, hongersnood in Afrika, de Japanse kerncentrale.
Sport, mijn beroep so to speak, heeft dat heel zelden. Heel weinig lezers van deze woorden weten wie op het ogenblik de beste honkbalploeg van Amerika is. Dat valt buiten onze interesse en blikveld. Alleen gekken en grensoverschrijders weten zoiets. Denkt u dat iemand in Boston weet dat Klaas-Jan Huntelaar bij Ajax terugkeert? Dat gevoel dus.
Deze week raakte ik in gesprek met lieden die in beide (de Europese en Amerikaanse) sportcultuur leven. De vraag was: waarom is er in onze sportpers vrijwel helemaal niets te vinden geweest van het ontslag van de misschien wel beste sportcoach ter wereld, basketbalmens Phil Jackson?
Onze eerste stelling was: hoe klein is het percentage in Europa dat deze man kent en weet wat hij gedaan heeft. In Amerika heeft hij een dekking van zeker 97% naar mijn schatting. In Europa? Zullen we zeggen 3%. Of is dat te hoog geschat?
Phil Jackson?
Phil Jackson werd tweemaal NBA-kampioen als speler van New York en hij verdiende als coach van de Chicago Bulls en de Los Angeles Lakers liefst elf kampioenschapsringen. Hij gaat door voor Zen Master, heeft een enorme ervaring, hij schreef succesboeken, waarin hij langs filosofische weg de sport en zijn spelers verklaart, hij is een gewild spreker voor hele belangrijke, hele dure congressen en hij was de laatste jaren ‘president of basketball operations’ van de New York Knicks; zeg maar zo’n beetje zijn laatste kunstje.
Hoewel ik een groot fan ben van het sportdier Jackson en zijn boeken allemaal verslonden heb, kon ik me niet vinden in zijn acties in New York. Hij was zo anti-oplossingen-zoeken voor een slecht draaiende ploeg, hij uitte zich vaak zo negatief en hij leek werkelijk niet meer op de bijna wijsgeer die hij was in zijn vorig leven.
Dus werd hij door de stinkend rijke en mensschuwe eigenaar van de Knicks, James Dolan, ‘eindelijk’ eruit gemieterd. Dus…de meest succesvolle basketbalcoach ooit in de NBA wordt bij het oud vuil gezet in New York. In Amerika dus. U wilt van mij aannemen dat het in de USA groot (sport)nieuws was. Met name de roddelpers gloeide, alle columnisten konden dagenlang meningen kwijt en rond Jackson bleef het stil: hij vertrok uit The Big Apple. Richting? Dat weet bij hem niemand. Hij heeft huizen in Montana en Los Angeles, hij houdt van stilte en de natuur, hij leest graag en heeft ons, sportjournalisten, natuurlijk niet nodig.
Twee dagen na zijn ontslag werd nog wel even fijntjes bekend gemaakt dat hij nog wel recht heeft op de rest van zijn salaris, zijnde 20 miljoen dollar. Dat de sportwereld soms getikt is, wisten we en daar valt ook dit bericht onder. Mister Dolan echter had nog wat losse flappen in de achterzak en nam zijn verlies als een man. Twintig miljoen…jammer, maar ze gingen nu schoon schip maken, dus, niet getreurd.
Wie bepaalt wat (sport)nieuws is?
Wij Amerikanofielen vroegen ons af waarom dit bericht in de Nederlandse sportpers nauwelijks een piepklein hoekje kreeg. In de dagbladen die bij ons thuis op tafel komen, toch in ieder geval niet en ik moet stellen dat ik weinig televisie volgde tijdens die dagen…
Wat in de ene cultuur een brandend bericht is, vliegt bij de andere cultuur los door de lucht: niemand vangt het op. En wij vroegen ons af: hoe kan dat? Een van ons zei: ”Hier staat alles vol over de Tour, er is geen ruimte voor. Ons sportveld ziet er gewoon anders uit dan in de VS”. Punt.
In de Detroit Free Press stond gisteren niets te lezen over het mislukte treintje van Dylan Groenewegen. Uhhh, zijn Jacksons ontslag en het uit elkaar gereden treintje van onze Nederlandse sprinter te vergelijken grootheden? Neen. Maar toch.
Neen, ik neem niemand of niets iets kwalijk, maar ik vroeg me alleen maar af hoe dat hele systeem eigenlijk in elkaar zit en welke invloeden er meespelen als nieuws wel van cultuur naar cultuur overwaait en ook in goede aarde valt. Een van ons zei:
'Let op, dit is ook belangrijk…slechts zelden hebben wij hier in Nederland aandacht voor de marathon van Boston, maar als daar een bom ontploft dan hebben we ineens extra nieuwsuitzendingen. Het gaat dan niet om de marathon, maar om de aanslag.'
We snapten de woorden en het voorbeeld. In het geval Jackson zou het moeten gaan om de zeer beroemde succescoach van jaren die ontslagen wordt. En vooral het hoe en waarom goed uitgelegd te krijgen. Na enige dagen werd het bedrag dat hij nog zal ontvangen, belangrijker dan het ontslag en de reden daarvoor.
Wie bepaalt wat nieuws is? Wie bepaalt de inhoud, wie bepaalt de mate van belangrijkheid?
Met die vraag loop ik eigenlijk al jaren rond. Er is geen makkelijk antwoord op te geven.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.