De komende jaren moet Nederland 1.500 vierkante kilometer aan natuur beschermd maken, om te voldoen aan Europese afspraken. Maar hoe doe je dat? Boeren kunnen helpen, door hun weilanden 'natuurinclusief' te maken.

"Ik moest wel even slikken toen we dit echt gingen doen, want ik dacht: oei, daar gaat m'n mooie gewas. Maar toen al die vogels erin zaten dit voorjaar, vond ik het ook wel weer heel gaaf dat het gelukt was om iets te maken wat ook echt werkte voor de vogels", vertelt de voorzitter van organisatie BoerenNatuur Marije Klever trots.

Weidevogels in gevaar

De organisatie, van zo'n 12.000 boeren die aan agrarisch natuur- en landbeheer doen, houdt zich bezig met het nemen van allerlei maatregelen die de natuur op en rond hun bedrijf moet verbeteren. Bijvoorbeeld door een weiland geschikt te maken voor weidevogels. Klever deed dit door een stuk weiland achter haar stal 'plasdras' te maken.

"Op deze manier lever je een bijdrage en ik vind het ook gewoon heel mooi", vertelt ze. Het weiland is nu voor een deel onder water gezet voor broedende weidevogels. Vogels als kieviten en grutto's bouwen namelijk hun nestjes het liefst op drassige bodem, daar leggen ze hun eieren, komen hun jongen uit en is genoeg voeding.

Ongeschikte weilanden

Maar omdat veel Nederlandse weilanden ongeschikt zijn geworden vanwege de veel te lage waterstand, gaat het niet goed met de Nederlandse weidevogels. De graslanden met veel kruiden en bloemen, waar de vogels zo van houden, verdwijnen.

Melkveehouders hebben hier juist belang bij, want het snelgroeiend eiwitrijk gras - zonder al te veel kruiden en bloemen - kunnen ze al vroeg in het jaar maaien en als voedsel voor hun koeien gebruiken. Maar de maaimachines maken vogelnesten kapot.

Een verdienmodel maken

"Ook als boer zie je dat boerenlandvogels steeds meer verdwijnen en dat vind ik gewoon heel jammer. Ze horen wel echt bij het landelijk gebied en bij mijn weilanden", vertelt Klever.

Ze zou best meer willen doen om de biodiversiteit te verbeteren, maar geeft aan dat dat financieel veel vergt. Voor nu houdt ze het dus bij het plasdras. "Als we hier echt mee aan de slag willen, moeten we er een verdienmodel van maken. Want dan zijn boeren meer bereid om grotere delen van hun land zo in te richten."

1.500 vierkante meter nieuwe natuur

De hamvraag is nu dus hoe we de boerenbelangen kunnen behartigen en tegelijkertijd de natuur ruimte kunnen geven. Nederland moet van Europa namelijk zijn natuur herstellen.

Het gaat niet goed met onze bossen, de bodem, het water, de vogels en de insecten. Er moet daarom ongeveer 1.500 vierkante kilometer - een gebied ter grootte van de provincie Utrecht - aan beschermde natuur bijkomen. Maar die 'nieuwe natuur' tover je niet zomaar uit je hoed.

Samenwerking

Op veel plekken in ons land wordt gewoond, gewerkt én geboerd, dus wordt ook gekeken naar de boeren voor een oplossing. Zij kunnen maatregelen nemen die goed zijn voor de natuur en krijgen hier geld voor van de overheid. Maar Klever, die subsidie kreeg voor haar plasdras, vindt het niet verstandig om boerenland zomaar terug te geven aan de natuur.

"Als je zou zeggen: we nemen het land gewoon weg bij de landbouw en we maken er puur natuur van, dan mis je volgens mij een kans, want die twee kunnen elkaar juist versterken. Dan hou je én voedselproductie over én heb je natuur gerealiseerd", legt ze uit.

'Meeste personeel zit onder de grond'

Ook Martijn Kastelein, veehouder in Zegveld, is betrokken bij het gezonder maken van de natuur rondom zijn bedrijf. Hij doet dat door extra zuurstof toe te voegen aan het drinkwater van zijn 145 koeien. Trots laat hij de installatie zien aan gedeputeerde Natuur en landbouw van de provincie Utrecht, Mirjam Sterk. Ze brengt een bezoek aan zijn bedrijf.

"Je voegt die zuurstof toe en daardoor gaan die magen beter werken", legt Kastelein aan haar uit. "Zo levert de koe betere prestaties en produceert ze een andere meststof. Deze levert als voedingsstof voor de planten een betere bodemkwaliteit, waardoor je beter gewas krijgt. Er komen meer insecten wat weer goed is voor de weidevogels, want die zie je hier weer terug. Het meeste personeel zit onder de grond, die zijn 24 uur per dag voor ons bezig."

Hulp van de boeren

Sterk is blij met boeren als Kastelein, vanuit haar rol voelt ze zich verantwoordelijk om het aandeel van gezonde natuur in Nederland te laten groeien. Maar daar heeft ze de hulp van de boeren bij nodig, vertelt ze. Dus heeft de provincie de Utrechtse Monitor Duurzame Landbouw ontwikkeld, waaraan 143 Utrechtse veehouders meedoen.

"Wij hebben als provincie een aantal doelen gesteld, bijvoorbeeld zorgen dat er veel meer koeien buiten komen. Dat is mooi voor het landschap, maar ook gewoon goed voor de koe", vertelt Sterk. "Alleen, we hebben niet gezegd hoe die boeren dat moeten doen, dat is iets wat ze zelf kunnen gaan bekijken."

Punten verdienen

Veehouders die meedoen kunnen punten verdienen aan de hand van de vijftien door de provincie gestelde doelen. Aan de punten zit een beloning verbonden. "Dat is mooi meegenomen, maar wat ik veel belangrijker vind, is dat je die kennis die je opdoet met elkaar deelt", merkt Sterk op. "En de prikkel is dan dat de boeren daar ook een financiële bonus voor krijgen. Het gaat niet om enorme bedragen, een gemiddelde boer zou 1.500 euro per jaar erbij kunnen krijgen."

"Maar wat mooi is, is dat ook andere organisaties het belonen. Dus ook de Rabobank legt er dan soms wat bovenop. Of de melkfabriek geeft dan ook weer extra premie. En dat maakt het ook aantrekkelijk voor boeren om hier aan mee te werken", zegt Sterk tot slot.

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."