Maar weinig hulp komt aan in door aardbeving getroffen Haïti, dus ging Jiji er zelf heen met een koffer vol hulpmiddelen

Toen ze hoorde dat haar oom bij de aardbeving was omgekomen, aarzelde Jiji Lakay niet: ze wilde naar haar geboorteland Haïti. Ze begon een crowdfundactie en reisde af met koffers vol medische hulpmiddelen. Nu is ze daar en helpt mensen in nood.

Mensen helpen die het nodig hebben: het zit in het karakter van Jiji. En aanpakken, dat ook. Ze is nu in Haïti en zet zich in voor de lokale bevolking. Want veel hulp komt nog niet aan op de plaatsen waar het het hardst nodig is, als het ál aankomt. "In de dorpen is het heel erg, veel erger dan in de stad. Daar komt geen hulp", vertelt Jiji.

Crowdfundactie

"Ik hoorde dat mijn oom is overleden bij de aardbeving." Hij overleed nadat een groot blok puin op zijn hoofd was gevallen, vertelt Jiji aan de telefoon. "Ik was er emotioneel zo kapot van. Hij is een oom, maar was echt een maatje. Ik sprak hem nog een paar dagen voor de aardbeving."

"Ik ben voor zijn begrafenis gekomen", vervolgt ze, maar nu is ze ook druk bezig mensen te helpen. Het was een vriendin die haar erop wees dat ze een crowdfundactie moest beginnen. "Toen dacht ik: dat moet ik gewoon doen. Maar ik zal eerlijk zeggen, dat als mijn oom niet was overleden, ik niet snel naar Haïti zou zijn gegaan."

Koffers vol spullen

Maar ze ging, en besloot geen half werk te leveren. Ze wist dat er een tekort aan hulpmiddelen heerst, dus kocht ze met het eerste geld van de crowdfundactie een paar koffers vol zaken waar in Haïti behoefte aan is.

"Ik heb handschoenen, veel mondkapjes, alcoholflesjes, verbandmaterialen, pleisters, ehbo-spullen als mitella's", zo somt ze op. "Van alles een beetje wat ik mee kon nemen. Meer dan de helft ligt thuis. Ik heb nog meer liggen bij een opslagruimte van huisartsenpost Rijnmond. Dat moet ik nog ophalen. Als ik terugkom moet ik kijken naar een container om het te sturen."

Veerkracht

In totaal haalde ze tot nu toe 1600 euro op. Met het deel dat nog overbleef na de aanschaf van de medische hulpmiddelen, ging ze in de stad Jérémie aan de slag. "Ik heb daarmee eten en drinken gekocht. En vooral water. Ik zie iedere ochtend op straat mensen met een emmer water op hun hoofd water halen. En dan moeten ze daarvoor betalen en dat is echt heel erg. Ik koop flesjes water voor die mensen, of zakjes."

Ze schrok van wat ze aantrof, maar is ook onder de indruk van de veerkracht van de mensen. "Ze gaan gewoon door, alles gaat gewoon door. Het is heel gek. Als je iemand aanspreekt, dan pas komen al die emoties naar boven. Maar nu, je ziet iedereen maar doorgaan. Je ziet muziek op straat, mensen zijn aan het dansen, aan het genieten van hun leven. Maar daarna gaan ze weer terug naar hun problemen."

Overlevingsmodus

"Het is echt de overlevingsmodus", vervolgt ze. "Ik heb een dame gesproken, ze zegt: 'Als ik ga stilzitten en zielig doen en huilen, hoe gaan mijn kinderen dan eten?' Ze slaapt nu bij haar nicht, daar kan ze voorlopig blijven. Maar ze weet verder niet wat er gaat gebeuren. Haar huis is helemaal verwoest."

"As je naar de mensen kijkt, zie je niet aan hun mimiek dat ze problemen hebben. Het is wanneer je met ze praat dat je hoort: 'Ik ben dit kwijt, ik ben dat kwijt, ik slaap bij mijn nicht. Ik heb dezelfde kleren aan van dagen, van weken geleden'. Dat komt allemaal naar boven, met een soort glimlach van: 'Wat moet ik dan?'"

Gewoon verder

"Dat doorgaan, het zit in de Haïtiaanse cultuur", legt ze uit. "Maar het is ook heel Rotterdams: vallen, opstaan en weer doorgaan. Ik ben heel dankbaar dat ik dat heb meegekregen. Vanuit mijn cultuur, maar ook vanuit Rotterdam. Hoe we dingen moeten aanpakken. Je kan wel zielig blijven doen en huilen en in je verdriet blijven, maar je moet op een gegeven moment gewoon verder."

Het is de houding van mouwen opstropen die haar in staat stelt ook in een rampgebied de handen uit de mouwen te steken. Vanuit een ziekenhuis waar ze eerder beelden van kreeg. "Daar ga ik eten en medische spullen uitdelen. Ik ga straks hier naar de radio om een oproep te doen, zodat mensen naar het ziekenhuis komen die wat nodig hebben. Mondkapjes, eten. Dan ga ik proberen dat een paar dagen vol te houden, kijken hoever ik kom met wat ik heb."

Naar de dorpen

De hulp is hard nodig, zeker omdat veel internationale hulp gewoonweg niet aankomt. "De politiek is hartstikke corrupt", zegt ze stellig. "Er is veel geld ingezameld, maar ik weet niet waar dat naartoe is gegaan. Ze zeiden: dat geld is nog steeds niet aangekomen."

"Ik kijk wat ik kan verzamelen, om naar die kleine dorpjes te gaan. Dat is mijn volgende stap. Langs mensen die buiten hun huizen zitten. Je moet naar de bron, naar de kern, waar het probleem echt zit. Dat is bij de mensen in de dorpjes, daar zit de honger. Waar de mensen geen eten hebben. Eten geven, dat is het enige wat ik kan doen op dit moment. Daar is het heel erg. Veel erger dan in de stad. Daar komt geen hulp."

Mensen helpen

Intussen lijkt Jiji haar roeping door haar werk in het aardbevingsgebied wel gevonden te hebben. "Door mijn karakter wil ik altijd iets voor anderen doen. Naar Afrika, vrijwilligerswerk doen om mensen te helpen waar het nodig is. Het is gek dat ik nu de eerste stap van wat ik wilde doen, doe in mijn eigen land. Dat voelt goed, dat voelt krachtig."

"Ik kan beginnen met mijn eigen mensen, waar ik de taal begrijp, de situatie begrijp", besluit ze. "Dat ik mee kan huilen, mee kan voelen. Dus het is een mooi begin op het pad dat ik later wil volgen. Het is onverwacht gebeurd, maar iets wat ik altijd al wilde doen. Naar landen gaan om mensen te helpen."