radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Leo vertrok voor de liefde naar Oekraïne, maar belandde snel daarna in een oorlog: 'Ineens zit je er middenin'

Leo vertrok voor de liefde naar Oekraïne, maar belandde snel daarna in een oorlog: 'Ineens zit je er middenin'
Soldaten aan het uitrusten (foto ter illustratie)
Bron: EPA

Een swipe naar rechts op Tinder bracht Leo de Lange onverwacht in een oorlog, waar je elkaar wel heel snel leert kennen. Voor een date ging hij in januari naar het Oekraïense Cherson. Snel daarna begon de oorlog. "Je denkt dat het niet van deze tijd is."

Na de eerste date met zijn vrouw in het Oekraïense Cherson ging het snel: ze hadden het leuk samen en het stel besloot samen te wonen. Dat er oorlog zou komen, had Leo niet verwacht. Maar kort daarna werd Cherson ingenomen door de Russen. "Ineens zit je er middenin", vertelt hij.

Oorlog als relatietest

Een oorlog is een betere test voor je relatie dan samen naar IKEA gaan, vindt Leo, maar dan moet het niet te lang duren. "Ik denk steeds: nog een week, nog een week en dan is het over. Dat zeg ik tegen mezelf. Het houdt mij op de been. Ik hoop echt dat het snel voorbij is. Prepare for the worst, hope for the best."

De beschieting in Cherson blijven maar doorgaan, vertelt hij. Hier en daar probeert het stel gewone dingen te doen, maar steeds op je hoede zijn, gaat na zoveel weken aan je knagen. "Ik merk dat het vermoeiend is. Je probeert je normale routine te volgen, maar je ontkomt er niet aan."

Bekijk ook

Rode lampjes door het keukenraam

Leo kan zich redelijk staande houden in de oorlog, maar er zijn hele enge momenten. "We zijn een keer echt heel bang geweest", vertelt hij. "Mijn vriendin liep langs het raam van de keuken, het gordijn was open. En ineens was de keuken vol met rode lichtjes van geweren. We doken op de grond om te schuilen, je doet de gordijnen dicht. En na een minuut of 2 waren de lichtjes weer weg. We zagen toen dat de soldaten buiten iets in brand hadden gestoken."

"Er wordt al weken heen en weer geschoten", vertelt Leo over de situatie waarin hij zit. "Dus dat ze vanuit Olesjki richting Mykolaiv schieten. En er gaan geruchten dat er zelfs Russische artillerie bij het voetbalveld van Cherson staan, maar dat zijn geruchten. Ik heb van kennissen uit Mykolaiv gehoord dat ze echt het gevoel hebben dat ze het nieuwe Marioepol gaan worden."

Waanzin

De stad Cherson werd al snel na het uitbreken van de oorlog ingenomen door de Russen. "Er is toen op dag 2 of dag 3 heel zwaar gevochten. Wij zaten toen bij de ouders van zijn vriendin, die een hele grote kelder hebben." Het ene uur was de brug in Cherson in handen van de Russen en het volgende uur weer in handen van Oekraïne.

"Het was wachten tot die brug opgeblazen zou worden, maar dat gebeurde maar niet. En dan zie je de waanzin ervan. Dat er dus echt met een tanks een ander land wordt binnengevallen."

Bekijk ook

Klopt de informatie?

Leo zit in een oorlog, die eigenlijk niet de zijne is. Maar hij ontkomt er niet aan om dagelijks met oorlog bezig te zijn. Hij heeft ook contacten binnen het Oekraïense leger.

"Die vechten in het front van Cherson", vertelt Leo. Maar ook hier is zoals oorlogsverslaggevers wel vaker zeggen: het eerste dat verdwijnt in een oorlog, is de waarheid. "Zij zeggen dat ze niet van plan zijn om een groot offensief naar Cherson toe te doen, vanuit Oekraïne, omdat dat haast onmogelijk is. Het is allemaal een soort steppe-gebied, dus als je daar met een tank rijdt, ben je gewoon een schietschijf. Maar of dat waar is, weet je niet."

Als buitenlander vluchten

Waarom gaat Leo niet gewoon naar huis? Hij praat veel met zijn vriendin over vertrekken of niet. In het begin was dat te gevaarlijk, toen er regelmatig vluchtende mensen werden gedood.

Nu is vertrekken opnieuw een optie, maar de vraag is hoe veilig dat is. Als niet Oekraïner is hij bang om als spion gezien te worden.

Door Russisch gebied

"Er zijn twee manieren. Je kan richting De Krim gaan, dus door Russisch gebied. Als je daarnaartoe rijdt moet je door zo'n twaalf Russische road blocks heen. Vanaf daar kun je vliegen naar bijvoorbeeld Moskou en vanaf Moskou naar Turkije. Dat is een route die veel mensen nemen", vertelt Leo.

"De andere route is van Mykolaiv naar Odessa en van Odessa naar Moldavië of verder naar het Westen. Maar ook dan moet je door Russische road blocks heen. Maar ik ben een beetje bang om dat te doen, omdat ik buitenlander doen. Het is misschien onterecht, maar het weerhoudt mij omdat ze misschien denken dat ik een spion ben."

Waarom de NAVO niet ingrijpt in Oekraïne

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minder zorgstudenten in het mbo, terwijl personeelstekort groeit: 'We moeten ons rot schrikken als samenleving'

Het aantal studenten op mbo-opleidingen voor verpleegkundigen en verzorgenden blijft maar dalen. In de laatste 5 jaar ging het om een daling van 30 procent, terwijl er juist veel vraag is naar zorgpersoneel. De MBO Raad wil nu actie van het kabinet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn
Bron: Unsplash

Een groep astronomen trekt aan de bel, want de kans dat een asteroïde de aarde gaat raken wordt steeds groter. In 2 weken tijd steeg deze van 2,6 naar 3,1 procent. "Historisch, maar niet te vergelijken met de asteroïde die dinosaurus heeft uitgeroeid."

De asteroïde, die volgens NASA op 22 december 2032 de aarde zou kunnen raken, heeft zelfs al een naam: 2024 YR4. Hij heeft een geschatte doorsnee van tussen de 40 en 90 meter, en verplaatst zich met een snelheid van meer dan 10 kilometer per seconde. Mocht hij de aarde raken, dan krijgen we dus met een flinke klap te maken.

'Neem het met een korrel zout'

Zijn we over 7 jaar in gevaar? Als je het aan ruimtevaartspecialist Angelo Vermeulen vraagt, niet. "Je moet het met een grote korrel zout nemen", merkt hij op. "Het is een vrij relatief hoog cijfer. Maar de gemeenschap van astronomen wereldwijd maakt zich eigenlijk geen zorgen."

"Want wat er meestal gebeurt, is dat naarmate men meer en meer informatie te weten komt over de baan en de snelheid van de asteroïde, door meerdere metingen te doen, ze zich eigenlijk realiseren dat de kans kleiner wordt dat hij de aarde zou raken."

Bekijk ook

Nog geen 'doomsdag'

"Dit is dus zeker nog geen 'doomsday-scenario'", zegt Vermeulen. Op het moment van de eerste observatie is de asteroïde namelijk nog ver verwijderd van de aarde. Het is een klein object in de verre verte. Om hem te spotten hebben astronomen een sterke telescoop nodig.

"Dan probeer je zo goed mogelijk de baan en de snelheid op te meten", legt hij uit. "Het percentage gaat dan vaak schommelen, soms omhoog en dan soms weer omlaag. Wanneer hij dichterbij de aarde zit kunnen we hem veel makkelijker observeren en opmeten." Pas dan kunnen astronomen écht spreken over de kans op een inslag. "Maar in het verleden is eigenlijk altijd gebleken dat die kans dan 0 procent werd en dat het dan langs de aarde heen vliegt."

Meerdere asteroïden in zonnestel

Naast 2024 YR4 vliegen er meer dan een miljoen asteroïden door het zonnestel, weet Vermeulen. Tussen Mars en Jupiter zit een asteroïdengordel waar een groot deel van deze 'mini planeetjes' vliegen. "Die zitten daar eigenlijk vrij veilig, want ze draaien in een baan om de zon. Ze zijn geen bedreiging."

"Maar er zijn dus ook asteroïden die los door het zonnestelsel vliegen." En voor die losse - zoals 2024 YR4 - moeten we uitkijken. "Ze zouden mogelijk op de aarde kunnen neerstorten. En dat is in het verleden al gebeurd, er zijn genoeg voorbeelden. De bekendste is natuurlijk het uitsterven van de dinosauriërs, veroorzaakt is door zo'n inslag."

Bekijk ook

Zeer zeldzame gebeurtenis

Ook in de Amerikaanse staat Arizona sloeg zo'n 50.000 jaar geleden een asteroïde in. Onderzoekers schatten in dat deze een diameter van ongeveer 50 meter had en rond de 300.000 ton woog. "Je kan hem bezichtigen, een prachtige geologische formatie", noemt de ruimtevaartspecialist het.

De aarde blijft dus niet gespaard van zulke inslagen, vertelt Vermeulen. "Maar dat het zal gebeuren in een tijdbestek van een mensenleven is zeer zeldzaam."

DART

Ook vertelt de ruimtevaartspecials dat NASA technologie heeft ontwikkeld om de banen van asteroïden te wijzigen, zodat ze de aarde niet raken. "Tijdens die missie, genaamd DART, heeft men met een ruimte toestel van ongeveer 600 kilo recht op een asteroïde laten inslaan om te zien of we de baan van die asteroïde konden wijzigen."

"En dat is een groot succes geworden", gaat hij verder. De baan is zelfs veel meer veranderd dan gehoopt. "Dus we kunnen asteroïden wel van een baan doen afwijken. En als je dat op tijd doet, zelfs al is het een kleine wijziging, dan heeft het groot effect wanneer het in de buurt van de aarde komt."

Bekijk ook

Tsunami als gevolg

Maar stel het gebeurt wel, hoe zou dat er dan uit zien? "De gevolgen van zo'n inslag zijn niet te overzien", antwoordt Vermeulen. "Maar het zal minder apocalyptisch zijn dan wat je ziet in films."

En dat komt vooral doordat het grootste oppervlak van de aarde, ongeveer 70 procent, bedekt is met water. "In het Los Alamos National Laboratory heeft men een computersimulatie laten maken (van een asteroïde inslag, red.). En zo hebben ze ontdekt dat het best meevalt. Wat je krijgt is een tsunami, en het blijkt dat maar een fractie van de totale energie van die asteroïde omgezet wordt in golven. De golven zullen niet zo heel ver reizen. Dus we kunnen daar ook wel wat wat geruster over zijn."

Aardbevingen en klimaatverandering

Wel kan die eventuele inslag op 22 december 2032 voor seismisch effecten zorgen, zoals een aardbeving. "En in een gebied waar veel vulkanische activiteit is, kan het die activiteit gaan uitlokken. Want je krijgt bij een inslag sowieso een enorme schokgolf als een asteroïde in de atmosfeer ontploft of op aarde neerstort." Hij vergelijkt het met honderdmaal de kracht van een bom van Hiroshima.

"En als zo'n ding in de atmosfeer komt, genereert dat verder ook heel veel hitte waardoor het branden kan veroorzaken", gaat Vermeulen verder. "Dat is een effect dat lang na de inslag nog kan blijven doorwerken, het werpt allerlei stoffen in de atmosfeer op, die dan een deel van het zonlicht kunnen blokkeren en waardoor je het klimaat kan gaan verstoren."

Kans op een asteroïde inslag op aarde wordt steeds groter, maar volgens deze ruimtespecialist hoeven we niet bang te zijn

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant