radio LIVE
meer NPO start

Lange wachttijden voor onderhoud warmtepomp door tekort aan geschikte vakmensen: 'Hoog tijd voor allround monteurs'

Lange wachttijden voor onderhoud warmtepomp door tekort aan geschikte vakmensen: 'Hoog tijd voor allround monteurs'
Een monteur checkt een warmtepomp
Bron: EenVandaag

Ze zijn bijna niet te vinden: goede warmtepompmonteurs. Het meldpunt van Vereniging Eigen Huis kreeg er in 1 maand bijna 2.000 klachten over binnen. Volgens hen moet er iets veranderen, maar Techniek Nederland zegt dat dat niet zo makkelijk gaat.

De huiseigenaren die zich bij de vereniging hebben gemeld lopen naast een tekort aan monteurs ook tegen andere problemen aan, legt directeur Cindy Kremer uit.

Moeilijk te bereiken

Zo zijn de warmtepompen soms ook op moeilijk te bereiken plekken geplaatst. "Er kwam een melding binnen over een warmtepomp die op het dak was geïnstalleerd waardoor de huiseigenaar een hoogwerker moest huren voor enkele duizenden euro's om überhaupt erbij te kunnen."

Daarnaast hebben veel veel eigenaren van nieuwbouwhuizen zich gemeld, gaat Kremer verder. Dit omdat projectontwikkelaren warmtepompen verkopen, zonder daar een onderhoudscontract bij te regelen.

Veel onduidelijkheid

"Daardoor is het voor huiseigenaren ook vaak volledig onduidelijk wat voor soort onderhoud hun type warmtepomp nodig heeft, laat staan dat ze er een monteur bij kunnen vinden", vertelt Kremer.

"Ook kregen we veel meldingen van huiseigenaren die een warmtepomp bij hun cv-ketel plaatsten, maar daarna van hun 'eigen' monteur te horen kregen dat hij voor deze combinatie het onderhoud niet wilde doen."

Bekijk ook

Monteur meteen vertrokken

Richard de Jong uit Amersfoort maakte dit ook mee. Vorig jaar schafte hij een hybride warmtepomp aan, die naast zijn cv-ketel werd geplaatst.

"Omdat ik had gelezen dat het verplicht zou worden en ik ook wat gas wilde besparen. Voor mijn cv-ketel had ik een onderhoudscontract bij een groot installatiebedrijf. Maar toen de monteur voor het tweejaarlijkse onderhoud langskwam, is hij meteen weer vertrokken toen hij de hybride warmtepomp zag."

Contract eenzijdig opgezegd

Richard vertelt verder: "Hij zei dat hij op deze manier niet langer garantie op de installatie kon geven en heeft het contract eenzijdig opgezegd. Ik vond het echt verbazingwekkend. Sindsdien ben ik op zoek naar een andere monteur. De warmtepomp doet het vooralsnog gewoon, maar ik moet er niet aan denken dat-ie het hartje winter begeeft."

Daarom hoopt Richard dat hij snel iemand vindt die van beide apparaten verstand heeft. "Dan hoef je maar één afspraak te maken en heb je één contract. Want je wil ook niet dat ze naar elkaar gaan wijzen als er een probleem is met de verwarming."

Lange wachttijden voor onderhoud warmtepomp door tekort aan geschikte vakmensen

'Onderhoud moet mogelijk zijn'

Door de klachten zoals die van Richard, vindt Kremer dat er betere regelgeving nodig is op verschillende vlakken. "Wij vinden dat bij wet moet worden geregeld dat warmtepompen zodanig worden geïnstalleerd dat onderhoud mogelijk is. Dus niet helemaal ingebouwd in de zonnepanelen of bovenop een dak waar niemand bij kan", legt ze uit.

"Ook moeten projectontwikkelaars verplicht worden om onderhoud van warmtepompen in nieuwbouwhuizen te regelen." Huiseigenaren hebben namelijk een onderhoudsplicht voor de warmtepomp, anders vervalt de fabrieksgarantie.

Oproep aan branche

En daarbij vindt Kremer dus dat er snel beter opgeleide monteurs moeten komen. "Het is hoogtijd voor allround monteurs. Want nu weigeren monteurs regelmatig het onderhoud omdat ze te weinig van een warmtepomp af weten."

"Wij vinden daarom dat de branche heel snel installateurs moet gaan opleiden en wel dusdanig breed dat er niet voor ieder apparaat een aparte monteur over de vloer hoeft te komen", vertelt ze. "We moeten het met elkaar efficiënt oplossen. En dat is echt een oproep aan de branche om daarin te voorzien. Ze zijn daar erg laat mee."

Bekijk ook

'Gaat mij te ver'

Voorzitter van Techniek Nederland Doekle Terpstra begrijpt de problemen, maar vindt de oproep van Kremer wel te stellig.

"We hebben te maken met een markt die zich nog een beetje moet ordenen. We hebben nu 700.000 warmtepompen in Nederland. In korte tijd zijn er heel veel geplaatst. Natuurlijk gaan er dan dingen mis. En iedere klacht is er één teveel. Maar om nu te stellen dat we het onderhoud als branche een beetje vergeten zijn, dat gaat mij te ver."

'Andere tak van sport'

Terpstra ziet in de praktijk installateurs juist hard werken om alle ontwikkelingen bij te houden. "Inmiddels zijn er meer dan 100 warmtepompen op de markt. Fabrikanten hebben er dus veel belang bij om onderscheidend te zijn, maar dat maakt het voor installateurs 'honds ingewikkeld' om al die innovaties te volgen en daar dan weer hun certificaten voor te krijgen."

"De warmtepomp is een complexer product dan de cv-ketel", gaat Terpstra verder. "Het apparaat vraagt echt om andere vaardigheden en andere inzichten. Het is een andere tak van sport waar extra opleiding voor nodig is. Dus ik begrijp dat monteurs 'nee' verkopen bij sommige modellen, omdat ze de expertise er niet voor in huis hebben."

Bekijk ook

Vertrouwen geschonden

Veel van de huidige problemen wijt Terpstra verder aan het ontbreken van een 'helder politiek kompas'. "Over de hybride warmtepomp maakten we met het vorige kabinet heldere afspraken. Op basis daarvan gingen wij onze monteurs opleiden. Maar ons vertrouwen is enorm geschonden door het huidige kabinet."

"Hoe de politiek is omgegaan met de afschaffing van de hybride warmtepomp is gewoon triest", gaat hij verder. "Hetzelfde geldt voor de salderingsregeling. Wat vandaag helder lijkt, is morgen mistig. Wat moet je dan als installateur? Wel vandaag investeren in een opleiding voor iets wat morgen misschien niet meer bestaat? Veel installateurs weten tegenwoordig niet meer hoe ze zich in de markt moeten bewegen."

Om de tafel zitten

Toch vindt Terpstra dat veel door de marktpartijen zelf is op te lossen. Ook bij het ontbreken van een consistent beleid. "Wij zouden als marktpartijen helemaal niet afhankelijk moeten willen zijn van wetgeving." Hij wil daar dan ook niet op wachten, en denkt dat onderling schakelen sneller gaat.

"Dat nu bij nieuwbouwprojecten het onderhoud van de warmtepomp slecht is geregeld kunnen we snel oplossen. Mijn pleidooi zou zijn dat projectontwikkelaars, aannemers, installateurs, maar ook Vereniging Eigen Huis snel samen om de tafel gaan zitten om de spelregels vast te leggen. Als partijen in die keten zijn we daar mans genoeg voor lijkt me."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minister Beljaarts wil AI-centrum in Nederland bouwen: 'Niet afhankelijk zijn van andere landen'

Minister Beljaarts wil AI-centrum in Nederland bouwen: 'Niet afhankelijk zijn van andere landen'
Minister Dirk Beljaarts van Economische Zaken
Bron: EenVandaag

Het kabinet wil een grote AI-supercomputer in Nederland, zodat we voor de rekenkracht die nodig is voor AI-toepassingen, niet langer afhankelijk zijn van het buitenland.

Vandaag buigt de Tweede kamer zich over het plan van het kabinet om een AI-supercomputer te bouwen in Nederland. Het nieuwe, eigen AI-centrum moet ons land in staat stellen om "voor de zorg, defensie en het bedrijfsleven echt een verschil te kunnen maken in de toekomst", legt minister van Economische Zaken Dirk Beljaarts (PVV) uit.

Enorme rekenkracht nodig

Veel mensen kennen kunstmatige intelligentie (AI) vooral van toepassingen zoals ChatGPT, maar de technologie reikt veel verder. Voor complexe AI-toepassingen is een enorme rekenkracht nodig, die geleverd wordt door grote supercomputers. Denk aan een grote hal vol met rijen computerkasten.

Hoewel Nederland al een aantal supercomputers heeft, is dit nieuwe centrum specifiek bedoeld voor AI-onderzoek en toepassingen. Het idee is dat verschillende partijen de supercomputer kunnen gebruiken voor berekeningen die nu onmogelijk of extreem tijdrovend zijn.

Bekijk ook

'We lopen achter'

Dit is volgens het kabinet cruciaal voor de ontwikkeling van AI in Nederland. "We willen dat de zorg, defensie en het bedrijfsleven hiermee aan de slag kunnen in een beveiligde omgeving. Zij moeten de volledige controle hebben over hun data, zonder deze te hoeven delen", zegt Beljaarts. Ook de wetenschap en commerciële partijen kunnen gebruik maken van het centrum.

Met het AI-centrum hoopt Beljaarts andere landen op het gebied van AI te kunnen bijbenen. Volgens de minister zijn we nog niet te laat. "De koploperspositie is al aan ons voorbij gegaan, maar we hoeven nog niet als hekkensluiter te eindigen als Nederland. We kunnen echt nog wel in de kopgroep mee, maar dan moeten we wel op tijd actie ondernemen.

Samen met de markt

Aan deze supercomputer hangt een prijskaartje van zo'n 300 miljoen euro. "Het is een grote investering", zegt de minister. "Maar het is niet alleen een publieke investering. Dit is iets wat je samen met de markt, met private partijen kunt doen. En als de timing goed is doet de Europese Commissie ook nog voor de helft mee."

Nederland wil samen met Frankrijk, Duitsland en Estland een Europees consortium oprichten voor digitale infrastructuur, zo maakte staatssecretaris Zsolt Szabó (Digitalisering) bekend in de Tweede Kamer. Deze AI-computer kan daar als het aan het kabinet ligt ook een bijdrage aan leveren.

Minister Beljaarts van Economische Zaken wil een AI-centrum in Nederland bouwen

Soevereine rekenkracht

Minister Beljaarts wil voorkomen dat we voor AI-toepassingen afhankelijk zijn van het buitenland, zegt hij. "Ik denk dat het cruciaal is dat we, naast onafhankelijkheid van de Amerikaanse defensie-industrie en het Russische gas, ook toewerken naar digitale en strategische soevereiniteit in Europa."

"Wat we nu doen is capaciteit inkopen van andere landen", legt hij uit. "Het is belangrijk dat we in ieder geval voor de basisrekenkracht niet afhankelijk zijn van commerciële partijen of andere landen. Je wil kunnen beschikken over rekenkracht op Nederlands grondgebied, waar we zelf over beslissen." Soevereine rekenkracht, noemt de minister het.

Afhankelijk van Big Tech

Hoogleraar digitalisering Reijer Passchier ziet ook het belang in van digitale onafhankelijkheid. Hij waarschuwt voor de enorme invloed die Amerikaanse technologiebedrijven nu al hebben in de digitale wereld. Op social mediaplatforms, in dataopslag, maar ook op het terrein van kunstmatige intelligentie.

Toch bestaat, ook wanneer je de supercomputer op eigen grondgebied hebt, nog steeds een vorm van afhankelijkheid van Big Tech, ziet Passchier. Om de supercomputer daadwerkelijk te bouwen, zijn we nog steeds sterk afhankelijk van Amerika. De twee gigantische techbedrijven die chips kunnen leveren, Nvidia en AMD zijn daar namelijk gevestigd.

Bekijk ook

'Hun software zit overal in'

Volgens Passchier moeten wij ons zorgen maken over de afhankelijkheid van de computerkennis van Amerika. Mochten de diensten van deze bedrijven om wat voor reden dan ook uitvallen, dan hebben we een heel groot probleem.

"Al heel lang merken we dat Amerikaanse bedrijven niet geneigd zijn om zich aan Europese regels te houden, en ook niet altijd dezelfde waarden hebben als wij in Europa", zegt de hoogleraar. "We zijn afhankelijk van hun software, en die zit overal in; van deurbellen, tot auto's, tot in systemen van onze overheid."

Europese alternatieven

"Ik snap dat die zich dat de minister nu alsnog met Amerikaanse bedrijven in zee gaat, maar tegelijkertijd denk ik dat hij ook de ontwikkeling van Europese alternatieven moet ondersteunen. En daar ook het liefst zoveel mogelijk zelf gebruik van moet maken", adviseert hij.

Het is nog niet bekend waar het nieuwe AI-centrum moet komen. Dat zal afhangen van de ruimte op het stroomnet, zegt het ministerie. Coöperatie SURF, een digitaal samenwerkingsverband van onderwijsinstellingen in Nederland dat al een supercomputer voor wetenschappelijke doeleinden beheert, zal ook de nieuwe AI-computer gaan beheren.

Hoe kunstmatige intelligentie zichzelf kapotmaakt

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Te veel klagen is niet goed voor onze gezondheid: 'Maar helemaal stoppen is volkomen kansloos'

Te veel klagen is niet goed voor onze gezondheid: 'Maar helemaal stoppen is volkomen kansloos'
Bron: Pexels

Na dry januari op zoek naar een nieuwe uitdaging? Vandaag, op 'blue monday', begint in Nederland de campagne 'Dertig dagen zonder klagen', zodat mensen positiever worden. Maar is stoppen met klagen wel goed? "Als we stoppen, worden we onverschillig."

Het idee komt van auteur Isabelle Gonnissen. Al 7 jaar probeert ze België positiever te maken en haar campagne stroomt deze maand over naar Nederland. Ze moedigt mensen aan om 30 dagen goed op te letten wanneer ze klagen, zodat ze bewust worden van hoe vaak ze dat doen.

'Volkomen kansloos'

Schrijver en klaagexpert Bart Flos is kritisch op deze methode. "Als je weet dat je over 30 dagen weer mag klagen, dan krijg je een kunstmatige situatie. 30 dagen niet klagen is volkomen kansloos, omdat mensen die klagen geholpen moeten worden om het oplossingsgerichte vermogen te vergroten."

Hij legt uit: "Die mensen vinden van zichzelf helemaal niet dat ze klagen, dus waarom zouden ze nou moeten stoppen?"

Bekijk ook

Klaagparadox

Dat noemt Flos de klaagparadox. "Deze mensen vinden niet dat ze klagen, maar dat ze constateringen maken." Klagen brengt mensen volgens Flos wel een stukje dichter bij elkaar. "Het hoort bij de menselijke soort en is het begin van de oplossing. Als wij stoppen met klagen worden we onverschillig."

Dan heeft hij het ook over klagen over het weer. Dat staat op nummer één van de honderd meest beklaagde onderwerpen. "We klagen er het meest over, maar kunnen er het minst aan doen. Maar het creëert een saamhorigheidsgevoel."

Klagen om het klagen

Klagen kan ook leiden tot een tijdelijke stressverlichting, vertelt ontwikkelingspsycholoog Steven Pont. Hij onderscheidt twee soorten klagen. Aan de ene kant heb je het constructieve klagen, bijvoorbeeld tegen een klantenservice omdat je internet niet werkt. En klagen zonder specifiek doel. "Dat kan ook heel bindend werken als je het met elkaar doet. Dat kan je ook roddelen noemen, wat op zichzelf ook weer een negatief effect heeft."

Klagen wordt vooral negatief als het zich niet richt op een oplossing, zegt Pont. "Dan ben je een beetje aan het klagen om het klagen. En hoe meer je dat doet, hoe meer je hersenen worden ingericht op nóg meer klagen. Dus het versterkt zichzelf. Denk bijvoorbeeld aan scheiding, waarbij mensen steeds meer over elkaar gaan klagen."

Bekijk ook

Bedrijfs- en gezinsleven

Klagen om het klagen is iets wat in het bedrijfsleven overgenomen kan worden door werknemers. Klaagcoach Flos hoopt leidinggevenden in het bedrijfsleven duidelijk te maken dat zij een ouderfunctie hebben. "Als zij klagen over trage WiFi of een slecht systeem, dan leert een medewerker dat ook te doen. En in principe is dat een terechte conclusie. Zo zit dat ook in gezinnen."

"Kinderen leven het leven een beetje na zoals hun ouders dat doen", bevestigt Pont. "Als ouders in de gezinscultuur de neiging hebben om veel te klagen, zeker over andere mensen, dan nemen kinderen dat over als horende bij hun gezin. Omdat ze vaak niet doorhebben dat dat een kenmerk is van hun gezin."

Effectief klagen

Maar wat is het effect op je mentale gezondheid? Volgens Pont brengt klagen je in een negatieve modus. "Zeker als je je niet richt op een oplossing. Dan ga je het steeds meer doen en kan het ook een soort identiteit geven. Als je veel klaagt over andere mensen, trap je een beetje naar beneden. Daardoor kom je zelf een beetje bovenop drijven."

Maar als je überhaupt wat vrolijker en hoopvoller in het leven staat, dan kan het juist wel goed zijn voor je mentale gezondheid. "Zolang je maar effectief blijft klagen. Dus als je bijvoorbeeld op werk gaat klagen, doe dat tegen de persoon waar het over gaat. Anders lost het niks op."

info

Podcast

De rubriek 'Feit of Fictie?' is ook te beluisteren als podcast.

Eerder dood

Daar sluit Flos zich bij aan. Hij haalt er een onderzoek bij van de Universiteit van Pennsylvania. "Mensen die heel veel klagen zijn minder gelukkig, minder succesvol, ze hebben minder vrienden, ze zijn vaker ziek en ze gaan eerder dood. Dus er is wel degelijk een effect gevonden van klagen vanuit zenderperspectief."

Maar minder klagen moeten we niet doen. Daar zijn de experts het beiden over eens. "Als je maar effectief gaat klagen", zegt Pont. "Er gebeuren gewoon niet zulke leuke dingen in het leven af en toe. En dat je daarover klaagt is niet het probleem. Het gaat echt over de effectiviteit ervan. Dus klagen om het klagen, terwijl je er verder niet naar handelt, werkt niet. Leg het goede probleem bij de goede persoon, en zet de volumeknop niet harder dan strikt noodzakelijk."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant