Koorjongens draaien overuren met Pasen door ledentekort bij jongenskoren

Koorjongens draaien overuren. Er zijn steeds minder jongenskoren, maar de vraag naar optredens wordt niet minder. Zeker in deze tijd voor Pasen gaan jongens van het ene naar het andere koor om maar koren van voldoende grootte te krijgen.

In de paastijd wordt in veel kerken en concertzalen de populaire Matthäus Passion uitgevoerd. Jongenskoren zijn daarvoor bijna onmisbaar. Componist Johann Sebastian Bach schreef het werk voor jongens- en mannenstemmen. Maar waren jongens in het koor vroeger heel gewoon, tegenwoordig melden zich steeds minder jongens.

Het is heel moeilijk jongens te vinden die dit willen. Klassieke muziek is een niche.

Koorknapen uitgeleend

De koren die nog over zijn moeten manieren verzinnen om meer jongens te interesseren voor de zangkunst. Dat blijkt geen gemakkelijke opgave. Dirigent en artistiek leider Trevor Mooijman van het Martini Jongenskoor in Sneek moet heel hard werken om zijn jongenskoor in tact te houden.

"Door het grote tekort worden de koorknapen in de regio over en weer uitgeleend om met andere koren mee te zingen zodat de Matthäus Passion toch overal door kan gaan."

Bij gebrek aan jongens ook meisjes

Mariette Effing dirigeert al 20 jaar het Stadsjongenskoor in Oldenzaal, het oudste jongenskoor van Nederland. Ook zij merkt dat de jongenskoren steeds minder vol zitten. Maar door een samenwerking van vijf groepen in regio Oldenzaal lukt het haar de koren redelijk gevuld te houden.

Andere jongenskoren hebben creatievere oplossingen. "Van oorsprong schreef Bach de Matthäus uitsluitend voor jongens en mannen", zegt Effing. "Nu zijn er bij gebrek aan jongens gemengde koren waarin meisjes de Matthäus meezingen."

Meer verleidingen

Effing denkt dat de afnemende belangstelling van jongens te maken heeft met de verleidingen van voetbal, games en social media. Ook pleit zij ervoor dat jongens zich met elkaar ontwikkelen. "Sinds er meer meisjes in het koor gaan zingen, vinden jongens dat minder fijn. Jongens en meisjes hebben een andere aanpak nodig."

Volgens haar gaat de ontwikkeling van meisjes vaak iets sneller, waardoor jongens zich soms onterecht inhouden. "Ik pleit ervoor om jongens apart in een groep te laten ontwikkelen. Laat ze maar wat langer kind zijn. Ze krijgen daar meer zelfvertrouwen van."

Minder kerkkoren

Volgens Trevor Mooijman speelt ontkerkelijking ook een rol. "Daardoor neemt het aantal kerkkoren drastisch af. De meeste jongenskoren die er nog zijn, zijn concertkoren en geen kerkkoren."

Cultuurhistoricus Gerard Rooijakkers constateert dat verenigingen in het algemeen problemen hebben om jongeren te binden. "Lidmaatschap van een club vereist discipline: elke week repeteren of trainen. Dat willen jongeren niet meer opbrengen. Er is een korte concentratie. Ze leggen zich minder snel vast voor langere tijd dan vroeger." Ook speelt imago een rol.

Ronnie Tober begon zijn muziekcarrière bij een Amerikaans jongenskoor. Dat er steeds meer jongenskoren verdwijnen vindt hij jammer. "Je leert er discipline en saamhorigheid. Het is absoluut niet suf. Kijk naar Jan Smit. Ook hij is ooit begonnen in een jongenskoor." In de video vertelt hij over zijn tijd bij het koor.

Ieder stadje een eigen operahuis

In Engeland en Duitsland hebben koren geen moeite om nieuwe leden te vinden. Volgens Mooijman komt dat, omdat die landen een lange traditie kennen. Het King's College Choir in Cambridge bestaat bijna 600 jaar, het Thomaner-koor uit Leipzig zelfs meer dan 800 jaar.

Nederland heeft volgens hem maar een beperkte klassieke muziekcultuur en weinig aandacht voor muziekonderwijs. "In Engeland zijn er nog dertig à veertig grote kathedralen met een jongenskoor. Al 500 jaar treedt daar elke middag het koor op in de zogenoemde 'Evensongs'. Dat is het gezongen avondgebed in de Anglicaanse Kerk." Ook Duitsland heeft volgens hem een lange traditie. "Ieder stadje heeft daar een operahuis met wekelijkse optredens."