Elektrisch rijden heeft de toekomst, maar Europese auto's zijn nu nog erg duur. Daarom zien we de beter betaalbare stekkerauto's uit China steeds vaker rijden. Brussel kijkt hoe ze de komst van Chinese wagens tegen kunnen gaan.

De Europese Commissie kondigde vorige week een onderzoek aan naar Chinese autofabrikanten. Zij zouden de kansen van Europese fabrikanten verstoren door met forse subsidies de prijs van hun elektrische wagens kunstmatig laag te houden. Na het onderzoek volgen mogelijk consequenties, zoals een verhoogde importheffing.

Europa loopt achter

Volgens transporteconoom Rico Luman van ING probeert Europa daarmee zijn eigen industrie te beschermen. "En die industrie moet natuurlijk een enorme transitie doormaken. Dat is echt nodig om sneller met betaalbare auto's te komen. En om uitgedaagd te worden door concurrenten."

Want op dit moment zijn dus vooral elektrische auto's uit China erg populair, vooral vanwege de goedkope prijs. Europa loopt daarin echt achter, zegt Luman. "De Chinese markt is al heel groot. De technologie is in een vroeg stadium ontwikkeld, de schaal is groot en ze hebben goedkope arbeid."

20 jaar aan de weg getimmerd

Dat bevestigt ook politiek econoom Ron Stoop. "De Chinese auto-industrie is een gevolg van 20 jaar beleid. Er is 20 jaar keihard aan de weg getimmerd om heel veel elektrische auto's te maken en om ook de batterijen en de grondstoffen daarvoor in handen te krijgen."

"Om die industrie gewoon helemaal van de grond af op te bouwen, dus. En ja, Europa heeft in die zin gewoon de boot gemist. Wij waren nog steeds bezig met de oude auto's met verbrandingsmotoren."

Transitie vertraagd

"Als je modellen vergelijkt, dan zijn de Chinese elektrische auto's vaak 10 tot 20 procent goedkoper, ondanks het importtarief wat nu al 10 procent is", zegt Luman. "Alleen als dat omhoog gaat, wordt het minder interessant voor consumenten om in een elektrische auto uit China te gaan rijden."

Omdat er geen betaalbare Europese auto's zijn, vertraagt de EU eigenlijk de transitie, zegt hij. "Je ziet dat de Europese fabrikanten nu nog niet met meer modellen op de markt komen. Dan gaat het dus nog meer tijd kosten om ook personen te bedienen die het nu nog niet kunnen betalen om elektrisch te rijden."

Essentiële grondstoffen

Maar kan Europa de inhaalslag nog maken? Econoom Stoop vindt dat Europa veel actiever moet nadenken over hoe we de essentiële grondstoffenvoor het maken van elektrische auto's kunnen krijgen.

"Dus dat betekent veel meer erop uitgaan in de rest van de wereld en handelsdeals sluiten, maar ook vooral investeringsdeals sluiten met andere landen om daar grondstoffen te halen", zegt hij.

Moeilijk om te delven

Europa zou ook zelf grondstoffen kunnen delven die nodig zijn, zegt de politiek econoom. "In Europa zit best wat lithium in de grond. Maar we delven dat niet, omdat het vaak heel erg moeilijk is om een mijnbouwvergunning te creëren."

Er spelen ook milieuoverwegingen: "Er kan een rechtsgang plaatsvinden, dat mensen een vergunning kunnen blokkeren. En dat leidt dus gewoon tot hele lange procedures."

Morele verantwoordelijkheid

Zodra Europa zijn hand weet te leggen op die essentiële grondstoffen, moet volgens Stoop de batterijproductiecapaciteit omhoog. "Daar zijn we op zich wel mee bezig, maar het is gewoon belangrijk dat dat lukt. En als die grondstoffen en batterijen er zijn, kan Europa de auto's in elkaar gaan zetten."

"Zo help je dus ook mee aan de transitie. Het vreemde is natuurlijk dat China nu eigenlijk in haar eentje de elektrische autotransitie bijna aan het voltooien is. Dus zelfs vanuit het transitie-argument zou je kunnen zeggen dat wij een morele verantwoordelijkheid hebben om ook hier elektrische auto's te gaan bouwen."

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."