Kan Europa nog inhaalslag maken op markt voor betaalbare elektrische auto's? 'Hebben de boot gemist'

Elektrisch rijden heeft de toekomst, maar Europese auto's zijn nu nog erg duur. Daarom zien we de beter betaalbare stekkerauto's uit China steeds vaker rijden. Brussel kijkt hoe ze de komst van Chinese wagens tegen kunnen gaan.

De Europese Commissie kondigde vorige week een onderzoek aan naar Chinese autofabrikanten. Zij zouden de kansen van Europese fabrikanten verstoren door met forse subsidies de prijs van hun elektrische wagens kunstmatig laag te houden. Na het onderzoek volgen mogelijk consequenties, zoals een verhoogde importheffing.

Europa loopt achter

Volgens transporteconoom Rico Luman van ING probeert Europa daarmee zijn eigen industrie te beschermen. "En die industrie moet natuurlijk een enorme transitie doormaken. Dat is echt nodig om sneller met betaalbare auto's te komen. En om uitgedaagd te worden door concurrenten."

Want op dit moment zijn dus vooral elektrische auto's uit China erg populair, vooral vanwege de goedkope prijs. Europa loopt daarin echt achter, zegt Luman. "De Chinese markt is al heel groot. De technologie is in een vroeg stadium ontwikkeld, de schaal is groot en ze hebben goedkope arbeid."

20 jaar aan de weg getimmerd

Dat bevestigt ook politiek econoom Ron Stoop. "De Chinese auto-industrie is een gevolg van 20 jaar beleid. Er is 20 jaar keihard aan de weg getimmerd om heel veel elektrische auto's te maken en om ook de batterijen en de grondstoffen daarvoor in handen te krijgen."

"Om die industrie gewoon helemaal van de grond af op te bouwen, dus. En ja, Europa heeft in die zin gewoon de boot gemist. Wij waren nog steeds bezig met de oude auto's met verbrandingsmotoren."

Transitie vertraagd

"Als je modellen vergelijkt, dan zijn de Chinese elektrische auto's vaak 10 tot 20 procent goedkoper, ondanks het importtarief wat nu al 10 procent is", zegt Luman. "Alleen als dat omhoog gaat, wordt het minder interessant voor consumenten om in een elektrische auto uit China te gaan rijden."

Omdat er geen betaalbare Europese auto's zijn, vertraagt de EU eigenlijk de transitie, zegt hij. "Je ziet dat de Europese fabrikanten nu nog niet met meer modellen op de markt komen. Dan gaat het dus nog meer tijd kosten om ook personen te bedienen die het nu nog niet kunnen betalen om elektrisch te rijden."

Essentiële grondstoffen

Maar kan Europa de inhaalslag nog maken? Econoom Stoop vindt dat Europa veel actiever moet nadenken over hoe we de essentiële grondstoffenvoor het maken van elektrische auto's kunnen krijgen.

"Dus dat betekent veel meer erop uitgaan in de rest van de wereld en handelsdeals sluiten, maar ook vooral investeringsdeals sluiten met andere landen om daar grondstoffen te halen", zegt hij.

Moeilijk om te delven

Europa zou ook zelf grondstoffen kunnen delven die nodig zijn, zegt de politiek econoom. "In Europa zit best wat lithium in de grond. Maar we delven dat niet, omdat het vaak heel erg moeilijk is om een mijnbouwvergunning te creëren."

Er spelen ook milieuoverwegingen: "Er kan een rechtsgang plaatsvinden, dat mensen een vergunning kunnen blokkeren. En dat leidt dus gewoon tot hele lange procedures."

Morele verantwoordelijkheid

Zodra Europa zijn hand weet te leggen op die essentiële grondstoffen, moet volgens Stoop de batterijproductiecapaciteit omhoog. "Daar zijn we op zich wel mee bezig, maar het is gewoon belangrijk dat dat lukt. En als die grondstoffen en batterijen er zijn, kan Europa de auto's in elkaar gaan zetten."

"Zo help je dus ook mee aan de transitie. Het vreemde is natuurlijk dat China nu eigenlijk in haar eentje de elektrische autotransitie bijna aan het voltooien is. Dus zelfs vanuit het transitie-argument zou je kunnen zeggen dat wij een morele verantwoordelijkheid hebben om ook hier elektrische auto's te gaan bouwen."