Hoewel kerken nu geadviseerd worden om maximaal 30 mensen toe te laten, is het bij poppodia en theaters zonder ontheffing verplicht. Een kerk kan dus technisch gezien meer mensen toelaten binnen de coronaregels. Kan een theater dus beter een kerk worden?

Maak van je theater een gebedshuis! Die oproep deed Bert Wagendorp in zijn column in de Volkskrant. Hij schrijft: "Theaters, bioscopen, festivals, horecagelegenheden en sportverenigingen die in problemen komen door de strenge nieuwe coronaregels, kijken volgens de columnist verontwaardigd (en licht jaloers) naar de speciale behandeling die de kerken ten deel valt." Wagendorp vindt het tijd dat een theaterdirecteur zijn theater uitroept tot gebedshuis en een stap naar de rechter zet om het aan te vechten. Hoe haalbaar is dat idee?

Een bordeel probeerde het al eerder

Hoogleraar recht en samenleving aan de Rijksuniversiteit Groningen Jan Brouwer ziet geen kans van slagen voor het idee. Want, zegt hij, er zijn in het verleden tal van groeperingen geweest die dachten op deze manier een kans te maken.

Hij herinnert zich de Kloosterorde der Zusters van Sint Walburga. "Dat was een bordeel in Amsterdam dat probeerde aan een fiscus te ontsnappen door er een kerkgenootschap van te maken. Daar heeft toen de Hoge Raad een stokje voor gestoken door te zeggen dat, als je kijkt naar het gedachtegoed, er geen enkele spirituele beleving te ontdekken viel."

Lees ook

Kerk van het Vliegend Spaghettimonster

Ook de Kerk van het Vliegend Spaghettimonster ving in Nederland bot bij de rechter. De kerk streed voor het recht een paspoortfoto mét vergiet op het hoofd te kunnen gebruiken op een identiteitsbewijs. Het vergiet is voor de Pastafarians een heilig object. De Hoge Raad oordeelde in 2018 dat het 'pastafarisme' geen godsdienst is.

"De vraag is, hoe definieer je religie?", licht Aartsbisschop van de Pastafari's in Nederland Michael Afanasyev toe. Want, vindt hij, als je het hebt over samenhang kun je ook een voetbalclub als religie zien. "Een supportersclub heeft rituelen, ze hebben een tempel, ze hebben goden, ik noem even Johan Cruijff, ze hebben religieus gezang. Ze hebben niet per se een in de realiteit verankerd geloof in de eigen prestaties."

Druk bij de Pastafari's en Spaghettimonsters

Zelf kregen de Pastafari's laatst nog vele verzoeken voor bruiloften. Doordat voor religieuze bruiloften tot voor kort andere regels golden dan voor niet-religieuze bruiloften voor het maximum aantal bezoekers, meldden veel aanstaande bruidsparen zich bij de kerk om zo te proberen de regels te omzeilen, vertelt hij. "We hebben ons erop beraden. Maar we vinden dat iedereen zich gewoon aan de regels moet houden en die uitzonderingspositie (van kerken red.) vinden wij niet nodig en redelijk."

Ook werden de Spaghettimonsters om hulp gevraagd toen de verzorgingshuizen dicht zaten. "'Mijn dementerende moeder is in een verzorgingshuis, ik kan niet haar bezoeken maar ze mag wel bezoek van een priester. 'Kan ik priester worden van de Kerk van het Vliegende Spagettimonster?', werd er gevraagd."

Lees ook

Daar prikt de rechter doorheen

Juridisch erkend worden als kerkgenootschap of levensbeschouwing als je motief niet puur het belijden van een geloof is, wordt volgens advocaat Teunis van Kooten lastig. Hij promoveerde in 2017 op de juridische positie van kerken in Nederland en ziet weinig kans voor het plan van columnist Wagendorp. Dat heeft, volgens hem, te maken met het motief voor het oprichten van de 'kerk'.

"Dat het idee met name voortkomt om een beroep te doen op een wettelijke uitzonderingsregeling voor religieuze gemeenschappen, is eigenlijk het motief niet dat je serieus een godsdienstige groep of geloofsgemeenschap wilt starten, maar dat je eigenlijk aan de regels wil ontkomen die nu voor theaters gelden." En daar prikt een rechter zo doorheen, denkt hij.

'Het is altijd spaak gelopen'

Ook hoogleraar mensenrechten Barbara Oomen van de Universiteit Utrecht en het Roosevelt College gelooft niet dat dit kans heeft. "Als ik theaterdirecteur was, zou ik mij beroepen op het recht op Cultuur. Dat heeft veel meer kans van slagen", denkt ze.

"Pastafarisme, die Zusters Walburga, noem maar op. Het is natuurlijk vaak geprobeerd, omdat die bescherming heel sterk is. Dat is daarom ook heel fijn om te hebben voor allerlei doelen, maar dat heeft eigenlijk altijd spaak gelopen."

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.