D66-Kamerlid Bergkamp over zaak coffeeshophouder Van Laarhoven: 'Terughoudendheid zou het OM sieren'

Kamerlid Vera Bergkamp (D66) zet zich al jaren in voor de in Thailand gevangen coffeeshophouder Johan Laarhoven. Ze is blij dat minister Grapperhaus nu naar Thailand afreist om hem naar Nederland te halen. Over de rol van het OM is ze minder te spreken.

Johan van Laarhoven en zijn Thaise vrouw Tukta zitten een gevangenisstraf uit in Thailand. Ze zijn veroordeeld voor witwassen van geld dat Van Laarhoven verdiende met zijn coffeeshops in Nederland. Eerder constateerde de Nationale Ombudsman dat Nederlandse instanties voorafgaand aan de arrestatie onzorgvuldig hebben gehandeld. Met ernstige gevolgen voor het echtpaar.

'Hopelijk komt er een doorbraak'

Het was het debat dat Tweede Kamerlid Vera Bergkamp voor D66 aanvroeg waarin minister Grapperhaus aankondigde 'alles te doen' om Van Laarhoven terug te halen. Dat de minister nu daad bij het woord voegt, is voor Bergkamp heuglijk nieuws.

"Ik houd me al jaren met deze zaak bezig, het is trekken en duwen geweest. Als je dan hoort dat de minister met de Thaise premier en zijn ustitie-collega gaat praten, dan is dat goed nieuws. Het heeft jaren geduurd, nu komt er hopelijk een doorbraak."

'Ze leven daar tussen de kakkerlakken'

Ook NRC-journalist Marcel Haenen volgt de zaak al een aantal jaar. Over de omstandigheden waarin Van Laarhoven verkeert, is hij duidelijk: "Het is er buitengewoon beroerd. Er zitten vele tientallen mannen in een ruimte met te weinig ruimte om iedereen tegelijkertijd te kunnen laten slapen. Ze leven daar tussen de kakkerlakken."

Haenen noemt de 'missie' van Grapperhaus ongekend. "De minister gaat nu zelf onderhandelen, dat is heel opmerkelijk. Ik weet niet of je als minister je zo nadrukkelijk met een strafzaak moet bemoeien. Maar het bewijst in ieder geval dat hij zeer begaan is met het lot van Van Laarhoven."

Schikking van 20 miljoen

Bergkamp denkt dat Grapperhaus geen andere keus heeft. "Hij heeft een toezegging gedaan aan de Tweede Kamer. Daarnaast ligt er een heel duidelijk rapport van de Ombudsman waarin staat dat de overheid onzorgvuldig is geweest. Je kunt het nooit helemaal goedmaken, maar je kunt wel kijken hoe Van Laarhoven en zijn vrouw naar Nederland kunnen komen. Ik vind het een bijzondere, maar logische stap."

Het Openbaar Ministerie is niet blij, vertelt Marcel Haenen: "Het onderzoek naar Van Laarhoven en vier anderen loopt al sinds 2011. Er wordt gepraat over een schikking van 20 miljoen euro, en die deal komt met de actie van de minister in gevaar. Ze zijn bij het OM 'not amused' dat de minister nu zelf een strafzaak gaat afwikkelen."

Terughoudend

Die houding van het Openbaar Ministerie snapt Vera Bergkamp niet: "Ik volg deze zaak al jaren en ik heb tot nu toe niet gemerkt dat het Openbaar Ministerie er echt werk van heeft gemaakt om Van Laarhoven en zijn vrouw terug te halen." En dus moet er iets veranderen, zegt ze. "Ik vind het tijd dat de minister deze impasse probeert te verbreken. Het OM is onzorgvuldig geweest in deze zaak, dus het zou ze sieren om terughoudend te zijn en de minister zijn taak te laten vervullen. En te leren van deze zaak."

Haenen is het daar niet mee eens: "De hoofdofficier en de zaaksofficier zijn in Bangkok geweest, dus er is wel degelijk actie ondernomen. De Thai wilden toen de trias politica respecteren en deden niks, ze wilden niet de politiek zich met de rechtstaat laten bemoeien." De journalist acht de kans klein dat Grapperhaus succesvol zal zijn in Bangkok. "De procedure loopt. Er is een verzoek voor cassatie ingediend, en zolang dat loopt kan er geen minister besluiten om hem te laten gaan. Je moet er dus niet al te optimistisch over zijn."

Interview: NRC-journalist Marcel Haenen, die de trip van Grapperhaus onthulde, en Vera Bergkamp, Tweede Kamerlid voor D66. Zij maakte zich hard voor terugkeer van de Brabander.