radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Kamer terug van reces vanwege explosieve stijging coronabesmettingen: 5 vragen over het spoeddebat

Kamer terug van reces vanwege explosieve stijging coronabesmettingen: 5 vragen over het spoeddebat
Mark Rutte en Hugo de Jonge na de extra persconferentie op 9 juli
Bron: ANP

De Tweede Kamer keert vandaag terug van reces vanwege de explosieve stijging van het aantal coronabesmettingen. Het kabinet moet zich daarover verantwoorden tegenover de Kamer. 5 vragen over het spoeddebat aan politiek verslaggever Simone Tukker.

1. Wat kunnen we verwachten van het debat?

"Om 13.00 uur gaat de Tweede Kamer in de debat over de razendsnelle opmars van het coronavirus en de aanpak van het demissionaire kabinet. Veel Kamerleden zijn zeer kritisch en willen opheldering over het coronabeleid.

De Kamer wil vooral weten of de aangekondigde ingrepen van demissionair premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge wel voldoende zijn om de razendsnelle opmars van het virus af te remmen.

Afgelopen vrijdag kondigden zij in een persconferentie nieuwe maatregelen aan, die van kracht zijn tot en met 13 augustus. De horeca moet om 00.00 de deuren sluiten en de stekker gaat uit Testen voor Toegang in de horeca."

2. Komen er nog meer extra maatregelen?

"Het zal tijdens het debat ook gaan over of de aangescherpte maatregelen wel ver genoeg gaan. Niet alle adviezen van het Outbreak Management Team zijn overgenomen door het demissionaire kabinet en ook daar is kritiek op vanuit de Kamer.

Zo willen verschillende kamerleden dat er opnieuw wordt gekeken naar de mondkapjesplicht op openbare plekken en het advies voor thuiswerken moet weer terug op tafel komen. Verschillende partijen willen dat thuiswerken weer de norm wordt. Iets meer dan 2 weken geleden kwam dit advies na anderhalf jaar te vervallen."

Bekijk ook

3. Kun je zeggen dat er een link is tussen de versoepelingen en de oplopende besmettingen?

"Op 26 juni ging Nederland weer van het slot en kwamen de meeste coronamaatregelen na bijna anderhalf jaar te vervallen. Sindsdien gaat het rap met de besmettingen en is er zeker een verband tussen de versoepelingen en de opmars van de Delta-variant. Veruit de meeste mensen raakten besmet in de horeca en het nachtleven. Dit deel was aanzienlijk groter dan bijvoorbeeld de groep terugkerende reizigers.

Zo was de afgelopen week 37,2 procent van de herleidbare coronabesmettingen opgelopen in de horeca. Dat was vorige week nog maar 18,9 procent, en nog een week eerder nog maar 2,2 procent.

Ook het R-getal (het reproductiegetal dat laat zien hoe snel het virus zich verspreidt door aan te geven hoeveel mensen gemiddeld besmet worden door iemand die besmet is) is na de versoepelingen op 26 juni hard gestegen. Op 24 juni, dus voor de versoepelingen, lag het R-getal op 1.37. Een paar dagen later, op 28 juni, stond het getal al op 2.17. Het getal gaat altijd over de situatie van 2 weken geleden, omdat recentere cijfers niet betrouwbaar genoeg zijn. In werkelijkheid zal het reproductiegetal nu dus nog vele malen hoger liggen."

4. Naast de zorgen om de besmettingen, waar zal nog meer aandacht voor zijn?

"Het debat gaat natuurlijk over de druk op de zorg en het gezondheidsrisico vanwege de oplopende besmettingen. Maar dat is niet het enige waar de nadruk komt te liggen. Zo wordt er ook gesproken over de financiële gevolgen voor ondernemers in het nachtleven en de evenementen-industrie die nu opnieuw gedwongen worden om de activiteiten te staken.

Eerder vandaag werd al bekend dat het kabinet 135 miljoen euro extra beschikbaar stelt voor ondersteuning van de evenementensector, aan ondernemers die een evenement moeten afblazen vanwege de nieuwe coronamaatregelen. De bestaande Garantieregeling Evenementen wordt daarom uitgebreid."

Bekijk ook

5. Het parlement is gesloten wegens renovatie, waar moet de Kamer dan debatteren?

"Sinds vorige week is de Tweede Kamer gesloten vanwege een grootscheepse renovatie van het Binnenhof. De zetels zijn zelfs al weggehaald en in de verhuiswagen gezet. De komende vijf jaar zal het parlement werken vanuit een tijdelijke locatie, iets verderop in het centrum van Den Haag.

De nieuwe, tijdelijke vergaderzaal is pas klaar na het reces. Daarom is afgesproken dat de Tweede Kamer in de zomer voor eventuele spoeddebatten uitwijken naar de Ridderzaal. De Ridderzaal werd de afgelopen tijd ook al voor vergaderingen van de Eerste Kamer gebruikt omdat de anderhalve meter hier in het geding kwam."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken
Kinderen tijdens een zwemles
Bron: ANP

Nu de overheid 2,3 miljard gaat bezuinigen op het gemeentefonds, wordt ook steeds meer duidelijk dat inwoners dit het meest gaan voelen in hun portemonnee. Bij een vijfde van de gemeentes gaat de onroerendezaakbelasting met meer dan tien procent omhoog

Gemeenten hopen zo een gat te dichten in de begroting om de bezuinigingen van aankomend en volgend jaar alvast op te vangen. Dit blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis.

Compenseren

"Sommige gemeenten geven aan die verhoging te willen compenseren met bijvoorbeeld een iets lagere riool- of afvalstoffenheffing", zegt woordvoerder van Vereniging Eigen Huis Hans André de la Porte. "Maar die ozb is niet na één jaar weg en gaat er op lange termijn dus echt wel inhakken, ondanks die compensatie."

De woonlasten zullen dus voor veel mensen oplopen. Daarbij bestaat er ook een misvatting over wat woningeigenaren financieel aan zouden kunnen zegt De la Porte. "Huiseigenaar zijn zegt helemaal niets over je bankrekening. Als je bijvoorbeeld een klein pensioen hebt, dan is een aanslag van meer dan duizend euro heel veel. Zeker als je bedenkt dat in sommige gemeenten er wel 200 euro bij komt dit jaar."

info

Wat is ozb?

De onroerendezaakbelasting (ozb) is een belasting die huiseigenaren en bedrijven aan de gemeente betalen. Hoe duurder je huis of pand, hoe hoger de ozb. Gemeenten gebruiken dit geld voor bijvoorbeeld wegen, straatverlichting en afval. Of de woonlasten in jouw gemeenten stijgen, kun je hier bekijken.

Bekijk ook

Geen bibliotheek

Een andere optie om de cijfers voor gemeenten niet in het rood te laten lopen, is het schrappen van publieke voorzieningen. Dat zijn bijvoorbeeld bibliotheken, de buurtbus, sportfaciliteiten, of ontmoetingsplekken voor jongeren.

Miriam de Boer heeft een aantal jaar geleden zo'n ontmoetingsplek in Wormerveer opgezet. Iedere dag kunnen jongeren daar in de middag terecht om te poolen, spelletjes te spelen, met elkaar muziek te luisteren of om met één van de vrijwilligers te praten over problemen thuis of op school.

Onduidelijke toekomst

Maar de toekomst van deze plek is nu onduidelijk.

"Dit jaar en al helemaal volgend jaar gaat financieel heel spannend worden. Ondanks dat mensen bij de gemeente Zaanstad hebben gezegd dat wat wij doen heel belangrijk is én niet heel duur."

Bekijk ook

Brandbrief VVD

Het maken van dit soort keuzes is moeilijk geeft ook wethouder in Zaanstad Stephanie Onclin aan. Zij verstuurde samen met 46 andere VVD-wethouders afgelopen weekend een brandbrief aan de landelijke VVD.

De wethouders uiten hierin hun zorgen over de dreigende bezuinigingen voor gemeenten in 2026, ook wel het 'ravijnjaar' genoemd. Ze stellen dat het door deze bezuinigingen niet langer lukt 'om te staan voor onze inwoners en ondernemers', waardoor het werken hen onmogelijk wordt gemaakt.

Keuzes maken

"Twee derde van onze taken worden bepaald door wettelijke regelingen. Eigenlijk krijgen we daar al te weinig geld voor. Maar dat betekent dat er maar een klein stukje overblijft waar wij echt zelf keuzes kunnen maken", zegt wethouder Onclin.

Ze gaat verder: "En dat is juist het stukje wat inwoners écht belangrijk vinden: de openbare ruimte, veiligheid, sport."

Bekijk ook

Hulp voor jongeren of toch het zwembad?

Maar ook het zwembad valt onder de publieke voorzieningen waarop bezuinigd kan worden. De gemeente Zaanstad heeft nu drie zwembaden. "Maar", zegt de wethouder, "als we teruggaan naar twee, dan kan de wachtlijst voor de zwemles van je kind alleen maar verder toenemen."

Of de ontmoetingsplek voor jongeren van Miriam de Boer open kan blijven is een voorbeeld van hoe moeilijk de keuzes zijn die gemeenten moeten maken.

Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen
Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
De Amerikaanse president Donald Trump en Russische president Vladimir Poetin tijdens een ontmoeting in 2018
Bron: EPA

Nadat Europese leiders gisteren in Parijs samenkwamen voor spoedoverleg, zitten vandaag delegaties van zowel Rusland als de VS bij elkaar in Saoedi-Arabië. Ze praten daar verder over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne.

De laatste dagen heerst er een crisissfeer in Europa. Sinds het telefoontje tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Russische president Vladimir Poetin is duidelijk geworden dat Europa steeds verder buitenspel wordt gezet. Waarom ziet Poetin in Amerika een interessante onderhandelingspartner?

Geen NAVO-lid en bezet grondgebied opgeven

Dat heeft met een aantal punten te maken, begint correspondent Joost Bosman. Daarvoor moeten we eerst even terug naar de eisen waar de Russische president mee is gekomen. Zo wil Poetin niet dat Oekraïne lid wordt van de NAVO. En daarnaast willen ze geen grondgebied inleveren.

Amerika heeft al toegezegd dat Oekraïne is uitgesloten van het NAVO-lidmaatschap. En Amerikaanse defensieminister Pete Hegseth kondigde eerder aan dat door Oekraïne bezet grondgebied moet worden teruggegeven aan Rusland.

'We doen er weer toe'

Maar dat is niet de enige reden waarom Rusland met de VS onderhandelt, legt Bosman uit. "Het is belangrijk voor het Kremlin om weer met Amerika te onderhandelen. Nu is de nieuwe president van het machtigste land ter wereld bereid om met hem persoonlijk te gaan praten over Oekraïne. En dat is ook voor Poetin heel belangrijk."

Hij zet daarmee Oekraïne en Zelensky buitenspel, gaat Bosman verder. "Daarnaast kan hij ook aan aan zijn eigen burgers tonen: 'kijk, we doen er weer toe. Zelfs de machtigste man ter wereld wil met ons praten.'" Voor Poetin is het dus ook op diplomatiek gebied van belang.

Bekijk ook

Economie

Het heeft ook te maken met de economische gevolgen die Rusland heeft ondervonden van de oorlog. Zo melden Russische media de mogelijke terugkeer van Visa en Mastercard in het land.

"Het geeft ook iets aan over de moeite die de Russen de afgelopen 3 jaar hebben gehad, dat ze zo verstoken zijn gebleven van die bedrijven. En niet meer geld konden sturen naar het buitenland", zegt Bosman.

Tegenslagen voor Rusland

Bosman ziet dat de getroffen economie een belangrijke reden is voor Rusland om Amerika actief te betrekken bij de vredesonderhandelingen. De materiële tekorten is iets waar het Kremlin zich zorgen om maakt. Zo is het defensiebudget bijna de helft van het hele budget.

"Het budget voor defensie is dit jaar opgeschroefd tot 40 procent. Dat is ontzettend veel. Dat betekent dus dat het ook heel veel geld kost. Rusland is bezig met nieuwe wapens maken, nieuwe artilleriegranaten, nieuwe tanks. Maar dat gaat gewoon te langzaam. Rusland kan de verliezen niet bijhouden. Het is gewoon niet te compenseren omdat de verliezen veel te hard gaan."

Bekijk ook

Inflatie en tekort arbeiders

Er zit dus ook haast achter voor Rusland om de oorlog met Oekraïne snel tot een einde te brengen. "Het is duidelijk dat Rusland toch redelijk op apegapen ligt en een adempauze nodig heeft."

Daarnaast ziet de correspondent dat Rusland kampt met meerdere economische problemen, zoals de inflatie en het tekort aan arbeiders. "Er zijn veel duizenden mannen naar het front gegaan. Honderduizenden zijn naar het buitenland gevlucht vanwege de mobilisatie 3 jaar geleden. Dat betekent dus dat er veel mensen te kort zijn die in de fabrieken kunnen werken, daardoor stijgen de lonen en gaat ook de inflatie weer omhoog."

Afwachten wat Trump zegt

Door aan de onderhandelingstafel te zitten kan er ook voorzichtig worden gekeken naar de terugkeer van westerse bedrijven, zoals nu al mogelijk met Visa en Mastercard. "Dat zal toch een verlichting zijn voor de economische malaise die er heerst in Rusland."

Toch houdt Bosman nog een slag om de arm. Het is eerst afwachten wat de Amerikaanse president Donald Trump gaat doen. "Wat hij nu zegt is het één, namelijk: Oekraïne kan maar beter geen lid worden van de NAVO. Maar of dat uiteindelijk ook zo gaat uitpakken, dat moeten we nog maar gaan zien. Als dat zo is, dan heeft Poetin natuurlijk duidelijk op dat punt gewonnen."

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant